افشای اعضای کمیته همکاریهای نظامی سوریه و امارات؟!
امارات، قربانی تحریم نظام سوریه میشود
با اجرای قانون تحریم حکومت سوریه موسوم به «قیصر» یا «سزار»، حکومت امارات عربی متحده یکی از کشورهایی است که به شدت آسیب خواهد دید.
نسیم آنلاین : با اجرای قانون تحریم حکومت سوریه موسوم به «قیصر» یا «سزار»، حکومت امارات عربی متحده یکی از کشورهایی است که به شدت آسیب خواهد دید. ابوظبی تلاش میکند تا از طریق کمکهای مالی و همکاریهای نظامی، برای خود رد پایی در دمشق باز کند؛ اما دو بار هشدار صریح ایالات متحده همزمان با اجرای قانون قیصر، وضعیت را برای ابوظبی مشکل کرده است. به نظر میرسد این بار قانونی که به امضای ترامپ رسیده، سرمایهگذاری چند ساله ابوظبی را در آستانه نابودی کامل قرار داده است! این نکته را در این گزارش تشریح کردهایم.
حمایت پررنگ ابوظبی از بشار اسد از سال ۲۰۱۵امارات از ابتدای بحران سوریه، موضع دوگانهای را در قبال بحران دنبال میکرد؛ اما از سال ۲۰۱۵ دو رخداد باعث شد تا بن زاید به صورت جدیتر تلاش کند به نظام سوریه نزدیک شود. این دو رخداد عبارتند از «ورود نظامی روسیه به سوریه» و «انتقال قدرت در ریاض و پادشاهی سلمان بر آل سعود». در ادامه مرور کوتاهی بر هر دو عامل خواهیم داشت.
بن زاید از سال ۲۰۱۳ و کودتای السیسی، به صورت جدی در پی گسترش همکاریهای منطقهای با روسیه بود. بعد از تجربه موفق السیسی، ابوظبی در حوزههای مهمی مانند لیبی، سودان و... سیاست مداخلهجویانه خود را با مسکو هماهنگ میکرد. به نظر میرسد بن زاید از همان زمان نیمنگاهی داشت تا شراکت خود با پوتین در حوزه شمال آفریقا را به حوزه مدیترانه گسترش دهد و در نتیجه در سوریه نیز وارد شراکت استراتژیک شود! در همین راستا، اسنادی وجود دارد که نشان میدهد ابوظبی از همان سال ۲۰۱۵ متعهد شده تا بار مالی عملیات نظامی روسیه در سوریه را تقبل کند.
دومین عاملی که از سال ۲۰۱۵ ابوظبی را به نقشآفرینی بیشتر در پرونده سوریه تحریک میکرد، انتقال قدرت در ریاض بود. در آن زمان، مهمترین مسأله ابوظبی در ریاض، رقابت میان «بن نایف» و «بن سلمان» بوده است. با رسیدن سلمان به پادشاهی، برای اولین بار وصیتنامه مؤسس رژیم آل سعود نقض گردید و منصب ولیعهدی از نسل اول به نسل دوم فرزندان عبدالعزیز انتقال یافت. به این ترتیب شاهزاده مقرن از کار برکنار و به ترتیب محمد بن نایف و محمد بن سلمان به ولیعهدی و جانشین ولیعهدی منصوب شدند! با توجه به کهولت سن سلمان، عملا بار عمده اداره کشور بر عهده ولیعهد بود؛ در نتیجه مسأله ولایت عهدی از اهمیت بسیار بالایی در ریاض برخوردار بود. فراتر از آن، مسأله کهولت سن سلمان و انتقال قدرت به نسل بعدی باعث میشد عملا تا چند دهه قدرت در شبه جزیره به ولیعهد جوانتر منتقل شود که بعد از مرگ سلمان، قدرت به طور کامل در اختیار وی قرار میگرفت.
رابطه بن زاید و بن سلمان مانند رابطه استاد و شاگرد یا مرشد و شاگرد بوده و طبیعی است که ابوظبی برای افزایش نفوذ منطقهای خود تلاش کند در رقابت بر سر ولیعهدی، تمام قد از بن سلمان حمایت کند. در ریاض، از سال ۲۰۱۴ و با فشار آمریکا، پرونده سوریه در اختیار محمد بن نایف قرار گرفته بود که در آن زمان وزیر کشور بود. از سال ۲۰۱۵، یکی از محورهایی که بن زاید برای تقویت بن سلمان و تضعیف بن نایف دنبال میکرد، حمایت مؤثر از بشار اسد بود تا عملا بن نایف را فردی ناموفق و ناکارآمد نشان دهد.
لیستی از کمکهای بن زاید به بشار اسدمعمولا رسانهها وناظران پرونده سوریه، به اخبار منتشره در مورد کمکهای مالی ابوظبی به دمشق و تلاش برای افزایش سهم امارات از برنامه بازسازی سوریه توجه میکنند. در این میان، نکتهای که مورد غفلت قرار گرفته، همکاریهای نظامی صورت گرفته میان ابوظبی و دمشق است. در این زمینه پایگاه فرانسوی «اوریان ۲۱» در اوج همکاریهای پاریس و ابوظبی در حوزه لیبی، گزارشی در مورد فعالیتهای نظامی امارات در حوزه سوریه منتشر کرده است.
بر پایه این گزارش، ۸ افسر نظامی بلندپایه اماراتی به عنوان مستشار به دمشق رفتند تا نخستین کمیته همکاریهای نظامی میان ابوظبی و دمشق شکل بگیرد. در همین راستا، ۵ خلبان برجسته ارتش سوریه به امارات اعزام شدند تا در آکادمی (نظامی) هوایی خلیفه بن زاید در شهر العین واقع در شرق ابوظبی، دورههای پیشرفته خلبانی را طی کنند. علاوه بر آن، ۳۱ افسر نظامی در یگانهای مهندسی، واحد اطلاعات و جاسوسی و... ارتش سوریه نیز به امارات اعزام شدند تا در دورههای پیشرفته ارتباطی، امنیت و... حضور یابند.
بر پایه این گزارش، ۴ نظامی بلندپایه سوری به عنوان نمایندگان دمشق در کمیته همکاریهای نظامی با امارات حضور دارند. نام دو تن از این افراد فاش نشده؛ اما دو نفر باقی مانده به ترتیب «ذو الفقار وسوف» (معاون آموزش سازمان حفاظت و جاسوسی ارتش) و «جهاد برکات» (داماد پسر عموی بشار اسد) میباشند.
جمعبندیدر پی سختگیری ایالات متحده برای تحریم سوریه، امارات تمام سرمایهگذاریهای خود را در معرض خطر میبیند. این وضعیت میتواند نهایتا به سود ایران تمام شود! واقعیت این است که این بار ترامپ قانونی را امضا کرده که به صورت مستقیم، منافع و سرمایهگذاریهای بن زاید را تهدید میکند. در مقابل، ابوظبی در یک دو راهی قرار گرفته که فرصت «برد-برد» برای ایران به نظر میرسد!
اگر امارات بتواند تحریمهای آمریکا را دور زده و کانالهای مطمئن مالی برای نظام دمشق ایجاد کند، ایران و لبنان - با استفاده از نفوذ خود در دمشق - میتوانند از همین کانالها برای دور زدن تحریم استفاده کنند. اگر امارات نتواند این کانالهای امن را ایجاد کند، به صورت خود به خود از دمشق حذف شده و در نتیجه یکی از مهمترین رقبای تهران از معادلات حاکم بر آینده سوریه کنار میرود.