۵ پیشنهاد برای افزایش جذابیت و اثرگذاری سازوکار عرضه نفت در بورس

نسیم آنلاین :‌ شبکه کانون های تفکر ایران (ایتان) با ارسال نامه ای به بیژن زنگنه، وزیر نفت ضمن قدردانی از تلاش‌های صورت گرفته در وزارت نفت و سایر دستگاه‌های مرتبط برای تحقق عرضه و فروش نفت خام در بورس به عنوان یکی از راهبردهای بی اثر کردن تحریم ها، پنج پیشنهاد برای افزایش جذابیت این سازوکار برای فعالان تجارت نفت و گسترش عمق و میزان اثرگذاری آن ارائه داد. در بخش پایانی این نامه آمده است: «امید است با ادامه اقدامات مثبت صورت گرفته و تقویت آن، به زودی شاهد عرضه و فروش تمامی نفت خام و میعانات گازی صادراتی ایران در بورس و به بالاترین قیمت ممکن باشیم». متن کامل این نامه شبکه کانون های تفکر ایران به وزیر نفت در ادامه آمده است :

جناب آقای مهندس زنگنه

وزیر محترم نفت

با سلام و احترام؛

به استحضار می‌رساند در شرایطی که کشور ایران با بدعهدی‌های کشورهای غربی در پرونده هسته‌ای و بازگشت تحریم‌ها مواجه شده است، پیگیری اقدامات لازم برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها مهمترین راهبرد کشور خواهد بود. این راهبردها عموماً در شرایط غیرتحریمی نیز برای کشور ضروری‌اند. عرضه نفت خام در بورس یکی از این راهبردها است که پیگیری تحقق آن توسط وزارت نفت نشان‌دهنده اراده و عزم جدی این وزارت‌خانه برای تقویت زیرساخت‌های قدرت اقتصادی و شایسته تقدیر است. اکنون پس از دو عرضه موفق محموله‌های نفت خام در بورس انرژی و به فروش رفتن تمامی یک میلیون بشکه مقرر، بر اساس مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، ضمن قدردانی از تلاش‌های صورت گرفته در وزارت نفت و سایر دستگاه‌های مرتبط برای تحقق عرضه و فروش نفت خام در بورس، در ادامه برخی پیشنهادها برای افزایش جذابیت این سازوکار برای فعالان تجارت نفت و گسترش عمق و میزان اثرگذاری این سازوکار ارائه می‌شود:

۱-تداوم و ثبات عرضه: سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در سازوکار خرید نفت خام از بورس و ایجاد روابط و زیرساخت‌های لازم برای فعالیت در این بازار نیازمند اطمینان از تدوام و ثبات عرضه است. بنابراین پیشنهاد می‌شود وزارت نفت با اخذ مجوزهای لازم، اعلام کند که تا حداقل تا ۵ سال درصد مشخصی از صادرات نفت خود را به صورت منظم (مثلا هفتگی) در بورس عرضه خواهد کرد .

۲- تنوع در حاملهای عرضه شده: تنوع نوع محموله‌ّهای عرضه شده این امکان را فراهم می‌کند تا فعالان حوزه‌های مختلف تجارت نفت امکان حضور در این بازار را داشته باشند و تعداد و ابعاد شرکت‌های فعال در فرآیند خرید نفت خام افزایش یابد. بنابراین پیشنهاد می‌شود محموله‌های میعانات گازی صادراتی و نفت خام سنگین صادراتی نیز به عرضه‌های فعلی اضافه شود .

۳- افزوده شدن امکان تسویه کامل به ریال : امکان تسویه ریالی نیز باعث می‌شود زمینه برای حضور شرکت‌های بیشتری در فرآیند معاملات نفت در بورس فراهم شود. زیرا برخی از فعالان ممکن است برای تسویه ارزی با مشکلاتی مواجه باشند یا مخاطره این نوع از تسویه را بالا ارزیابی کنند و در نتیجه وارد فرآیند معاملات نشوند.

۴- کاهش حجم پایه و ایجاد بازار ثانویه: پیشنهاد می‌شود نفت خام در قالب حواله‌هایی کم حجم (مثلا ۱۰۰۰ بشکه‌ای) و قابل انتقال به غیر عرضه شود و خریداران این امکان را داشته باشند تا در یک بازار ثانویه حواله‌ها را خرید و فروش کنند. تحویل نفت خام تنها در صورتی انجام خواهد شد که حجم مجموع حواله‌های در اختیار یک شخص حقوقی به حداقل مشخصی (کمترین حجم محموله) رسیده باشد. در این صورت هم امکان شناسایی خریداران نفت خام کاهش می‌یابد و هم این امکان به وجود می‌آید تا افراد بیشتری وارد معاملات نفت خام شوند و وجه آن را نقد بپردازند .

۵- دیپلماسی عمومی و توضیح سازوکار عرضه نفت خام در بورس: تبیین مزیت‌ها و ویژگی‌های مثبت عرضه نفت خام در بورس باعث می‌شود شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بیشتری با آن آشنا شوند و انگیزه لازم برای حضور در این بازار را پیدا کنند. بنابراین پیشنهاد می‌شود شرکت ملی نفت و شرکت بورس انرژی به صورت فعال با برگزاری جلسات، رویدادها و حضور در رسانه‌های عمومی ابعاد و ویژگی‌های سازوکار حاضر را تشریح کنند .

امید است با ادامه اقدامات مثبت صورت گرفته و تقویت آن، به زودی شاهد عرضه و فروش تمامی نفت خام و میعانات گازی صادراتی ایران در بورس و به بالاترین قیمت ممکن باشیم.