فرزند ناخلف امنیت، بلای سیستان

سیستان و بلوچستان این روز‌ها نماد محرومیت در جمهوری اسلامی ایران است. بحران‌های جدی در زمینه آب و هوا که موجب بروز بیماری‌های جدی در زمینه تنفس است و همچنین فلج شدن اقتصاد  بزرگ ترین استان کشور به واسطه خشک شدن دریاچه هامون، صرفا به دلیل انفعال دیپلماسی در رابطه با بسته شدن آب رودخانه هیرمند به روی مردم سیستان، آن هم از جانب کشور افغانستان، اوضاع را برای زندگی مردم در این استان با چالش‌های جدی مواجه کرده است.

با یک پیمایش کلی در سطح این استان، بزرگ ترین خلاء که به وضوح در این استان دیده می‌شود؛ نبود تب و تاب اقتصادی و صنعتی در این استان است. مشکلی که شاید مردم بومی و دلسوز این استان ریشه آن را به طور دقیق تری بدانند.

خبرنگار استانی در گفتگو با یک منبع محلی که درگیری این روز‌هایش بیشتر محرومیت زدایی در این استان است به این دسته بندی‌ها از مشکلات صنعتی در این استان که در ادامه خواهیم گفت، رسیده است.

پروژه‌های نیمه تمامی که تبدیل به برچسب شده اند

این استان که مدت طولانی است با مشکل آب مواجه است به مرکزی برای پروژه‌های آب رسانی تبدیل شده که البته اکثر آن‌ها به سرانجامی روشن و مورد انتظار دست پیدا نکرده اند.

به عنوان مثال طرح ۴۶ هزار هکتاری انتقال آب با لوله به اراضی کشاورزی دشت سیستان (طرح آبرسانی به دشت سیستان) در سال ۱۳۹۳ و در سفر رئیس جمهور و هیئت دولت به سیستان و بلوچستان مصوب و اعتبارات آن به دستور مقام معظم رهبری از منابع صندوق توسعه ملی تامین شد.

خردادماه ۱۳۹۹ بود که ۳۲ هزار هکتار از طرح آبرسانی به دشت سیستان که بزرگترین طرح کشاورزی در استان بود افتتاح شد، اما افتتاح ناقص این طرح با واکنش مردم، کشاورزان، مطالبه گران و ائمه جمعه سیستان همراه شد و همین واکنش‌ها تا مدتی منجر به ایجاد وقفه‌ای در افتتاح مابقی این طرح شد.

با اینکه نواقص طرح افتتاح شده در سال ۱۳۹۹ رفع نشدند، دوم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ بود که ۱۴ هزار هکتار باقیمانده این طرح به صورت ناقص و با حضور ویدیوکنفرانسی رئیس جمهور افتتاح شد. اینبار هم افتتاح ناقص طرح ۴۶ هزار هکتاری انتقال آب با لوله به اراضی کشاورزی دشت سیستان با واکنش مطالبه گران و ائمه جمعه سیستان همراه شد و آنان به انتقاد از عملکرد دولت در این بخش پرداختند؛ چرا که این طرح با اعتبارات کلانی اجرایی شده بود و هدف از آن باز کردن گره‌ای از مشکلات کشاورزان منطقه در زمینه آبیاری و آبرسانی به اراضی کشاورزی بوده، اما گلایه‌های کشاورزان و منتقدان نشانگر این است که افتتاح طرح مذکور هیچ تاثیری در حل مشکلات کشاورزان برای آبرسانی به اراضی نداشته است.

سرمایه گذاران و نبود امنیت روانی

 یکی از عمده مشکلات سیستان و بلوچستان که شاید این روز‌ها با تلاش نیروهای امینیتی و با تدابیری همچون به خدمت گرفتن نیروی بسیجی از بدنه مردم سیستان برای تامین امنیت این استان، مرتفع شده است؛ بحث امنیت و دقیق تر آن بحث امنیت روانی است.

به گفته منابع آگاه محلی، در گذشته سرمایه گذارانی وجود داشته اند که تصمیم داشته اند پروژه‌های صنعتی و تولیدی بزرگی را در این این استان اجرا کنند. این سرمایه گذاران که اقدام به ساخت و ساز گسترده و خردی و انتقال ماشین آلات بزرگ و گران قیمت صعتی به این استان کرده بودند انگار قرار بود با یک چالش بسیار بزرگ مواجه شوند.

برخی از این سرمایه گذاران یا با تهدید به ربوده شدن و حتی مرگ مواجه می‌شدند و برخی دیگه حتی اعضای خانواده شان و یا حتی خودشان ربوده می‌شدند و پس از چند روز دوباره آزاد می‌شدند. همین اتفاقات تلخ و ناامنی‌ها باعث شد تا تمام این سرمایه گذاران قید ساختمان‌ها و ماشین آلات را بزنند و از این استان فرار کنند.

حالا به لطف تدابیر امنیتی دیگر فضا اینگونه نیست و امنیت به شکل مطلوبی در سطح این استان برقرار شده است، اما هنوز که هنوز است، ذهنیتی منفی برای سرمایه گزاری در این استان وجود دارد. حال این سوال اساسی وجود دارد که چرا با وجود تامین شدن امنیت در سطح این استان هنوز اقدامی جدی برای جلب اعتماد سرمایه گذران برای حضور مجدد در این استان نشده است؟

استانی که محرومیتی در این سطح را تجربه می‌کند، نیازمند یک عزم ملی برای عبور از این مشکل است؛ زیرا این محرومیت‌ها باعث شده است تا بحران‌های اجتماعی، فرهنگی و حتی اعتقادی شکل بگیرند.