نحوه پرداخت مزایای جانبی، هدایای مناسبتی و کمکهای رفاهی به کارکنان دولت
ضوابط اجرایی پرداخت مزایای جانبی، هدایا و کمکهای رفاهی مناسبتی به کارکنان دولت ابلاغ شد
نسیم آنلاین: شورای حقوق و دستمزد در جلسه های 1402/02/15، 1402/03/16 و 1402/03/22 و به استناد ماده (۷۴) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ و در اجرای بند (د) تبصره (۱۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۲، ضوابط اجرایی پرداخت مزایای جانبی به کارکنان دستگاه های اجرایی را به شرح زیر تصویب کرد.
به گزارش شناسنامه قانون متن ضوابط اجرایی پرداخت مزایای جانبی به کارکنان دستگاههای اجرایی به شرح ذیل است.
ضوابط اجرایی پرداخت مزایای جانبی به کارکنان دستگاههای اجرایی
ماده۱- در این دستورالعمل اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند
۱- دستگاه اجرایی: دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ و ماده (۲۹) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵
۲- مشمولان: کارکنان رسمی، پیمانی، قرارداد کار معین و عناوین مشابه شاغل در دستگاههای اجرایی
3- مزایای جانبی: مزایای غیر مستمر خارج از حکم که به صورت نقدی و غیرنقدی به مشمولان تعلق میگیرد و شامل مزایای معیشتی، رفاهی و جوانی جمعیت است.
۴- مزایای معیشتی: مزایایی که در راستای کمک به تأمین نیازهای اساسی و هزینههای اصلی زندگی مشمولان و در قالب مزایای مرتبط با خوراک حمل و نقل مسکن بهداشت و سلامت به آنها اعطا میشود و شامل اقلام زیر است:
الف- خوراک: کمک هزینه غذا، ارائه مستقیم غذا، ارائه مستقیم اقلام خوراکی
ب- حمل و نقل: کمک هزینه ایاب و ذهاب، خودروی سازمانی، سرویس رفت و آمد، کارت اعتباری استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی
پ- مسکن: کمک هزینه مسکن، مسکن سازمانی یا اماکن در اختیار دستگاه اجرایی
ت- بهداشت و سلامت: بیمه تکمیلی، بیمه عمر، امکان استفاده ویژه از خدمات مراکز بهداشتی و درمانی، کالاهای بهداشتی، پزشک مستقر، ارزیابی دورهای وضعیت سلامت
۵- مزایای رفاهی: مزایایی که در راستای بهبود سطح زندگی و رفاه مشمولان و خانوادههایشان به آنها اعطا میشود و شامل اقلام زیر است:
الف - تفریحی و ورزشی: اماکن و مراکز اقامتی، تفریحی، رفاهی، فرهنگی و ورزشی یا امکان استفاده از آنها
ب- انگیزشی و تشویقی: پاداش رضایت مردم، پاداش تشویقی
پ- حمایتی و هدایا: پرداختهای مناسبتی، تسهیلات بانکی قرض الحسنه، بن خرید کالای داخلی
۶- مزایای جوانی جمعیت: مزایایی که در راستای تحکیم خانواده و افزایش جمعیت به مشمولان اعطا میشود و شامل پاداش ازدواج، پاداش فرزندآوری و کمک هزینه مهدکودک میشود.
۷- دستگاه اجرایی اصلی: وزارتخانهها و سازمانهای مستقلی که عالیترین مقام آن توسط یکی از رؤسای قوا منصوب میشود و نهادها، مؤسسات و سازمانهایی که زیر نظر مستقیم مقام معظم رهبری هستند.
8- مؤسسه عامل: هر یک از بانکها و مؤسسات اعتباری، صندوقهای حمایتی و توسعهای دولت که به حکم قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تاسیس شده یا میشوند.
۹- شورا: شورای حقوق و دستمزد موضوع ماده (۷۴) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶.
۱۰- سازمان: سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده ۲- دستگاه اجرایی موظف است در اعطای مزایای جانبی به کارکنان خود به نحوی اقدام کند که در هر ماه، حداکثر مزایای جانبی اعطایی به مشمولان از چهار برابر حداقل مزایای مذکور در همان دستگاه اجرایی تجاوز نکند.
ماده ۳- اعطای مزایای جانبی به مشمولان، صرفاً در قالب انواع و اقلام مورد اشاره در ماده یک (۱) امکانپذیر است و پرداخت هرگونه مزایای جانبی خارج از انواع و اقلام یاد شده در دستگاه اجرایی، به منزله تخلف از مفاد این مصوبه است. دستگاههای اجرایی مکلفند هزینه پرداختی بابت مزایای جانبی کارکنان خود را متناظر با انواع مزایای مندرج در جدول زیر تفکیک و سهم مقرر برای بودجه مزایای مذکور را نیز رعایت نماید.
تبصره ۱- سهم انواع مزایای جانبی دستگاه اجرایی (بین حداقل و حداکثر تعیین شده برای سهم بودجه آنها) و نحوه اعطای انواع و اقلام مزایای مذکور به مشمولان ذیربط در چارچوب مفاد این دستورالعمل و با رعایت سقف اعتبارات یا بودجه ابلاغی دستگاه اجرایی و سایر امکانات موجود، توسط شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه اجرایی اصلی حداکثر طی یک ماه تعیین میشود. شورای مذکور موظف است گزارش نحوه ضابطهگذاری در این زمینه را در سامانه مورد اشاره در ماده (۱۶) بارگذاری نماید.
تبصره ۲- دستگاههای اجرایی دارای موافقتنامه با سازمان برنامه و بودجه کشور مکلفاند اعتبارات مرتبط با هزینه مزایای جانبی (موضوع فصل ششم بودجه- خدمات رفاهی) خود را متناظر با انواع مزایای مندرج در جدول فوق و با رعایت سهم مقرر برای بودجه مزایای مذکور تنظیم نمایند. چنانچه موافقتنامه پیش از ابلاغ این دستورالعمل تنظیم شده باشد، دستگاه اجرایی موظف است حداکثر طی یک ماه نسبت به اصلاح موافقتنامه و حسب نیاز، جابجایی اقلام یا فصول هزینه مربوط با رعایت مفاد این تبصره، اقدام نماید. اجرای ماده (۸) ضوابط اجرایی قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور (موضوع تصویبنامه شماره ۴۲۰۰۹/ت۶۱۲۶۶هـ مورخ 1402/03/10 هیئت وزیران) برای دستگاههای اجرایی موضوع این تبصره، الزامی است.
تبصره ۳- دستگاههای اجرایی فاقد موافقتنامه با سازمان مذکور مکلفند در تصویب بودجه مربوط در مراجع ذیصلاح (مانند مجمع عمومی یا هیئت امناء) به نحوی اقدام نمایند که اعتبارات مرتبط با هزینه مزایای جانبی کارکنان ذیربط، متناظر با انواع مزایای مندرج در جدول فوق تفکیک و سهم مقرر برای بودجه مزایای مذکور نیز رعایت شود.
تبصره ۴- سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است در تخصیص اعتبارات یا جابجایی اقلام و فصول هزینه برای پرداخت مزایای جانبی دستگاههای اجرایی سهم تعیین شده برای انواع مزایای مذکور را رعایت نماید. در تخصیص اعتبارات هزینهای مرتبط با مزایای جانبی، اولویت با مزایای معیشتی است.
ماده ۴- کمک هزینه غذای روزانه سیصد هزار (۳۰۰،۰۰۰) ریال صرفاً به مشمولانی که ساعات کاری روزانه آنها حداقل (۸) ساعت میباشد، قابل پرداخت است. در صورت ارائه مستقیم غذا در دستگاه اجرایی، پرداخت کمک هزینه غذا به مشمولان ممنوع است.
تبصره ۱- ارائه مستقیم غذا و اقلام خوراکی به همه مشمولان با شرایط مساوی در دستگاههای اجرایی بلامانع است. در توزیع اقلام خوارکی بین کارکنان، دستگاه اجرایی باید به گونهای اقدام کند که ارزش ریالی مواردی که به کارکنان اعطاء میشود، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل بیست درصد (۲۰) افزایش یابد.
تبصره ۲- هزینه غذای کار در ایام تعطیل و نوبت کاری شب مشمولان با تأیید بالاترین مقام دستگاه اجرایی یا مقام مجاز از طرف وی به عنوان هزینههای اداری قابل پرداخت است.
ماده ۵- کمک هزینه ماهانه ایاب و ذهاب به مشمولانی که از خدمات حمل و نقل سازمانی نظیر سرویس یا خودرو سازمانی استفاده نمیکنند در تهران سه میلیون (۳،۰۰۰،۰۰۰) ریال و در شهرهای دارای پانصدهزار نفر جمعیت و بالاتر دو میلیون (۲،۰۰۰،۰۰۰) ریال، قابل پرداخت است. توزیع کارت اعتباری استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، بدون محدودیت در دستگاههای اجرایی مجاز است.
تبصره ۱- دستگاههای اجرایی مستقر در کلان شهرها مجازند برای بهره برداری از خدمات حمل و نقل (سرویس رفت و آمد) کارکنان خود نسبت به عقد قرارداد با شرکتهای حمل و نقل شهری غیردولتی اقدام کنند. سقف قرارداد مربوط میتواند حداکثر بیست درصد (۲۰%) بیش از عملکرد هزینه ایاب و ذهاب پرداختی به کارکنان در سال ۱۴۰۱ باشد.
تبصره ۲- دستگاههای اجرایی مکلفند برای مشمولانی که دارای معلولیت «شدید» و «بسیار شدید» هستند و همچنین جانبازانی که از حق پرستاری موضوع ماده (۲۶) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران برخوردار میباشند، کمک هزینه ماهانه ایاب و ذهاب را تا پنجاه درصد (۵۰%) افزایش دهند.
ماده ۶- حداکثر مبلغ کمک هزینه ماهانه مسکن در سقف اعتبارات ابلاغی دستگاه اجرایی، مطابق جدول زیر به مشمولان قابل پرداخت است. این کمک هزینه به مشمولانی که از مسکن سازمانی یا اماکن در اختیار دستگاه اجرایی استفاده میکنند، تعلق نمیگیرد:
ماده ۷- بیمههای تکمیلی و عمر در همه دستگاههای اجرایی مطابق با سطح استاندارد خدمات بهداشت و سلامت که توسط شورای عالی بیمه مشخص میشود، برقرار میگردد. بدین منظور دستگاههای اجرایی مکلفند ضمن تعامل با شرکتهای بیمهای، خدمات یادشده را برای همه مشمولان مربوط فراهم نمایند. دستگاههای اجرایی میتوانند سایر خدمات مرتبط با بهداشت و سلامت (شامل امکان استفاده از خدمات مراکز بهداشتی و درمانی، ارائه کالاهای بهداشتی، پزشک مستقر، ارزیابی دورهای وضعیت سلامت) را به طور یکسان به کارکنان خود ارائه و سرانه هزینه پرداختی بابت این خدمات را برای همه کارکنان خود به عنوان مزایای بهداشت و سلامت، لحاظ نمایند.
ماده ۸- توزیع عادلانه امکانات و تسهیلات فرهنگی و رفاهی دستگاههای اجرایی (اعم از مجموعهها و اماکن اقامتی، تفریحی، رفاهی، فرهنگی و ورزشی) بین همه مشمولان از طریق سامانه جامع نظارت، آمار و اطلاعات تاسیسات گردشگری (جانا)، براساس ضوابطی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل با همکاری سازمان و سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه مینماید، صورت میگیرد.
ماده ۹- آن دسته از دستگاههای اجرایی که میانگین رضایت مردم از عملکرد کارکنان آنها بر اساس اطلاعات ثبت شده در «سامانه سنجش رضایت مردم از کارکنان دولت» (موضوع ابلاغیه شماره ۲۴۲۵۳۸ مورخ 1401/12/28 رئیس دفتر رئیس جمهور) طی یک دوره حداقل چهار ماهه «عالی» و «خوب» باشد، مجازند حداکثر دو بار در سال پاداشی تحت عنوان «پاداش رضایت مردم» به ترتیب تا سقف صد میلیون (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال و پنجاه میلیون (۵۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال به کارکنان خود پرداخت نمایند. دورههای زمانی موضوع این ماده نباید با یکدیگر همپوشانی داشته باشند. پرداخت این پاداش به مشمولان در دستگاه اجرایی منوط به تأیید نتایج سامانه مذکور توسط سازمان است.
ماده ۱۰- دستگاههای اجرایی که عملکرد کلی آنها بر اساس مجموع امتیاز مکتسبه در شاخصهای عمومی و اختصاصی سال ۱۴۰۱ (موضوع بخشنامه شماره ۹۴۹۱۲ مورخ 1401/11/23) در سطح «عالی» و «خوب» ارزیابی شده باشد، مجازند یکبار در سال، پاداشی تحت عنوان «پاداش تشویقی» تا صد میلیون (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال به هر یک از کارکنان خود پرداخت نمایند.
ماده 11- پرداختهای مناسبتی در سقف مبالغ مندرج در جدول زیر به مشمولان قابل پرداخت است.
تبصره ۱: مبالغ جدول شماره (۳) در ازای مسئولیت سرپرستی خانواده و فرزندان به مشمولینی که از کمک هزینه عائله مندی و اولاد برخوردار هستند، پرداخت میشود.
تبصره ۲: پرداختهای مناسبتی موضوع ردیفهای (۴) و (۹) در همه دستگاههای اجرایی الزامی است.
ماده ۱۲- سقف انواع تسهیلات بانکی قرض الحسنه قابل پرداخت به مشمولان از هر محل و تحت هر عنوان، مطابق با سقف مصوب شورای پول و اعتبار در سال ۱۴۰۲ برابر با سه میلیارد (۳،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال است. سقف موضوع این ماده در اعطای تسهیلات مذکور به کارکنان بانکها و بیمههای دولتی و شرکتهایی که از منابع داخلی خود برای این منظور استفاده میکنند نیز لازم الرعایه است.
تبصره ۱: نحوه بازپرداخت تسهیلات موضوع این ماده در بانکها و بیمههای دولتی و شرکتهایی که از منابع داخلی خود برای این منظور استفاده میکنند، بر اساس ضوابط داخلی و با تایید بالاترین مقام اجرایی دستگاه و در سایر دستگاههای اجرایی، وفق توافق منعقده با مؤسسات عامل تعیین میگردد. مشمولانی که در اجرای آیین نامه پرداخت تسهیلات به کارکنان بانکهای دولتی و غیر دولتی و مؤسسات اعتباری (موضوع بخشنامه شماره ۰۲/۶۳۹۸۸ مورخ 1402/03/22 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران) از تسهیلات قرضالحسنه برخوردار میشوند، مجاز به استفاده از تسهیلات موضوع این ماده نیستند.
تبصره ۲: تسهیلات موضوع این ماده در محاسبه سقف مقرر در ماده (۲) لحاظ نمیشود؛ لکن در هر دستگاه اجرایی حداکثر مبلغ تسهیلات پرداختی موضوع این ماده به مشمولان نباید از چهار برابر حداقل تسهیلات مذکور در همان دستگاه اجرایی تجاوز نماید.
ماده ۱۳- حداقل مبلغ پاداش ازدواج و پاداش فرزندآوری (تشویق موضوع ماده (۲۰) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت) مطابق جدول زیر به مشمولان قابل پرداخت است.
ماده ۱۴- کمک هزینه ماهانه مهدکودک صرفاً برای بانوان مشمول در دستگاههای اجرایی فاقد مهدکودک به ازای هر فرزند زیر شش سال ماهانه حداکثر برابر دو میلیون و پانصد هزار (۲،۵۰۰،۰۰۰) ریال قابل پرداخت است.
ماده ۱۵- کارکنان دارای قراردادهای مبتنی بر قانون کار شاغل در دستگاههای اجرایی به لحاظ بهره مندی از مزایای موضوع این دستورالعمل تابع ضوابط و مقررات مربوط به خود میباشند و صرفاً آن دسته از اقلام مزایای جانبی که ما به ازای آنها در ضوابط و مقررات مذکور پیش بینی نشده است، قابل اعطاء به آنان میباشد.
ماده ۱۶- دستگاههای اجرایی مکلفند نسبت به ثبت کامل اطلاعات مربوط به اعطای مزایای جانبی موضوع این دستورالعمل اعم از نقدی و غیرنقدی، دقیقاً مطابق با انواع و اقلام موضوع ماده (۳) در سامانه ثبت حقوق و مزایا (موضوع ماده ۲۹ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور) اقدام نمایند.
تبصره ۱: برای ثبت مزایای جانبی نقدی (شامل اقلام: کمک هزینه غذا، کمک هزینه ایاب و ذهاب، کمک هزینه مسکن، پاداش رضایت مردم، پاداش تشویقی، پرداختهای مناسبتی، تسهیلات بانکی قرض الحسنه، پاداش ازدواج، پاداش فرزندآوری و کمک هزینه مهدکودک) در سامانه مذکور، دستگاه اجرایی باید در هر ماه مبلغ ریالی پرداختی بابت هر یک از اقلام فوق الذکر برای هر یک از مشمولان را ذیل همان عنوان برای مشمولان مربوط درج نماید.
تبصره ۲- هرگونه پرداخت وجه به مشمولان بابت مزایای جانبی غیر نقدی (شامل اقلام: ارائه مستقیم غذا، ارائه مستقیم اقلام خوراکی، خودرو سازمانی، سرویس رفت و آمد، کارت اعتباری استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، مسکن سازمانی یا اماکن در اختیار دستگاه اجرایی، بیمه تکمیلی، بیمه عمر، امکان استفاده از خدمات مراکز بهداشتی و درمانی، کالاهای بهداشتی، پزشک مستقر، ارزیابی دورهای وضعیت سلامت، اماکن و مراکز اقامتی، تفریحی، رفاهی، فرهنگی و ورزشی یا امکان استفاده از آنها، بن خرید کالای داخلی) در دستگاههای اجرایی ممنوع است. برای ثبت مزایای جانبی غیرنقدی در سامانه مزبور، دستگاه اجرایی باید در هر ماه مبلغ ریالی هزینهای را که بابت برخورداری هر یک از مشمولان از آن مزایا پرداخت میکند، ذیل همان عنوان برای مشمولان مربوط درج نماید.
تبصره ۳- آن دسته از مزایای جانبی که دستگاه اجرایی بابت آنها هزینهای متحمل نمیشود (مانند اماکن اقامتی و تفریحی خودگردان یا مسکن سازمانی) در سقف موضوع ماده (۲) و در مجموع دریافتی مشمولان لحاظ نمیشود. دستگاه اجرایی موظف است ضمن برآورد هزینه واقعی بهرهمندی از این مزایا، معادل ارزش ریالی هزینه واقعی و یا مابه التفاوت هزینه واقعی و هزینه پرداختی توسط کارکنان را در سامانه مذکور ذیل عنوان «مزایای بدون هزینه» برای مشمولان برخوردار از آن مزایا، ثبت نماید.
ماده ۱۷- میزان برخورداری مشمولان از انواع مزایای جانبی به تناسب مدت خدمت تمام وقت آنها (به میزان ساعات کاری مقرر در ماده (۸۷) قانون مدیریت خدمات کشوری) در دستگاه اجرایی است. اعطای مزایای موضوع این دستورالعمل (غیر از تسهیلات موضوع ماده (۱۲)) به مأموران توسط دستگاه محل مأموریت امکان پذیر است. دستگاههای اجرایی مکلفاند به بانوان مشمول در مدت استفاده از مرخصی زایمان برای فرزندان سوم و بیشتر، همه مزایای جانبی به غیر از کمک هزینه غذا و کمک هزینه ایاب و ذهاب را اعطا نمایند. میزان برخورداری کارکنان شاغل در مشاغل آموزشی از مزایای جانبی نقدی که مشمول آن هستند، متناسب با تعداد ماه هایی است که به طور کامل و تمام وقت خدمت مینمایند.
تبصره: تسهیلات موضوع ماده (۱۲) با رعایت سقف مندرج در این ماده و با توافق دستگاه اجرایی مبدأ و مقصد، صرفاً از یک دستگاه اجرایی به مأموران قابل پرداخت است.
ماده ۱۸- در مواردی که اعطای مزایای جانبی در دستگاه اجرایی با محدودیت مواجه است، اولویت مشمولان در برخورداری از مزایای مذکور (در شرایط مساوی و پس از اعمال سایر اولویتهای مورد اشاره در مواد فوق)، بر مبنای نمره ارزشیابی عملکرد مشمولان تعیین میشود.
ماده ۱۹- تاریخ اجرای این مصوبه، از ابتدای سال ۱۴۰۲ است. برای آن دسته از دستگاههای اجرایی که طی مدت اجرای این مصوبه، عملکرد آنها در زمینه بهرهوری با تأیید سازمان ملی بهرهوری مطلوب شناخته میشود، مبلغ یا سقف اعطای انواع مزایای جانبی در سقف اعتبارات دستگاه اجرایی، قابل افزایش است. میزان و نحوه این افزایش با پیشنهاد مشترک سازمان و سازمان برنامه و بودجه کشور و تصویب شورا تعیین میشود.
تبصره ۱: برخورداری از افزایش موضوع این ماده در مورد آن دسته از دستگاههای اجرایی که از بودجه عمومی استفاده نمیکنند، با پیشنهاد دستگاه اجرایی پس از اخذ تأییدیه لازم از سازمان ملی بهره وری و تأیید سازمان و سازمان برنامه و بودجه کشور و تصویب شورا، امکان پذیر است.
تبصره ۲- در موارد خاص، مبالغ سقفها و نحوه اعطای مزایای موضوع این دستورالعمل با تصویب شورا قابل تغییر است.
ماده ۲۰- مسئولیت حسن اجرای این دستورالعمل بر عهده بالاترین مقام دستگاه اجرایی است. همچنین ذیحسابان، مدیران امور مالی، حسابرسان و بازرسان قانونی از جمله سازمان حسابرسی و جامعه حسابداران رسمی کشور مکلفاند ضمن نظارت بر رعایت مفاد این دستورالعمل و درج مراتب در گزارشهای حسابرسی و بازرسی قانونی، تخلفات صورت گرفته را به مراجع ذی صلاح اعلام نمایند.
ماده ۲۱- هرگونه تخلف از جانب دستگاه اجرایی در اعطای مزایای جانبی و همچنین عدم ثبت کامل، دقیق و به موقع اطلاعات مربوط در سامانه مورد اشاره در ماده (۱۶) منجر به اعمال محدودیت در اعطای مزایای جانبی آن دستگاه اجرایی بر اساس مصوبه شورا خواهد شد. مفاد این دستورالعمل در شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی لحاظ میشود.
در اجرای حکم شماره ۱۰۰۱۴۰ مورخ 1400/9/3 رییس جمهور محترم (موضوع تفویض اختیار مربوط به تأیید مصوبات و تصمیمات شورای حقوق و دستمزد) مفاد این مصوبه، تأیید میشود.
محمد مخبر - معاون اول رییس جمهور