تحقق آرزوی جهش طبقه مرفه جدید

نسیم آنلاین: مجتبی نامخواه با انتشار یادداشتی در صفحه‌ی شخصی خود به مصوبه مولدسازی دارایی دولت واکنش نشان داد. متن این یادداشت را بخوانید:

در مورد نقد مصوبه موسوم به مولدسازی سران قوا، یک مسئله مهم است: دولت از سال 96 و به تعبیر دقیق‌تر از سال 98 یک منبع جدید برای درآمد کسب کرده است: فروش بخش‎هایی از اموال منقولا و غیرمنقول خود. به گونه‌ای در بودجه 99 این میزان از  4.5 هزار میلیارد تومان به 45 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند (ده برابر در یک سال). 

مسئله مهم اما عدم تحقق این پیش‌بینی‌هاست. به خاطر ضوابط واگذاری، دولت طی سال‌های 99 تا کنون هر ساله رقم بسیار ناچیزی از پیش‌بینی خود در بودجه را واگذار می‌کند. طی شش سال (از 96 تا انتهای 8 ماهه 1401) 11 هزار میلیارد تومان. برای درک بهتر کوچک بودن رقم محقق شده کافی است به یاد بیاوریم که پیش‌بینی دولت در بودجه 1402، 108 هزار میلیارد تومان است. یعنی تقریبا ده برابر میزان محقق شده در 6 سال اخیر.

مصوبه موسوم به مولدسازی (احتمالاً) تلاشی است برای رفع فاصله پیش بینی مصوبه بودجه و فروش و واگذاری و مولدسازی‌های محقق شده. این فاصله بسیار معنادار است. در سال 1399، 1400 و 1401 نسبت واگذاری به ترتیب 1.7 از 47؛ 2.8 از 45 و 4.7 از 26 هزار میلیارد تومان بوده است. آن چه از مصوبه موسوم به مولدسازی منتشر شده نشان دهنده تلاش دولت برای کم کرده این فاصله و تحقق درصد قابل توجهی از پیش بینی رقم بزرگ 108 هزار میلیارد تومانی برای سال آتی است.

در فروردین 1399 در یادداشتی کوتاه نوشتم که تحقق این آرزوهای دولت برای واگذاری اموال منقول و غیرمنقول، از نظر اجتماعی منتهی به جهش طبقه مرفه جدید خواهد شد. این جهش به دلیل ناتوانی دولت از فراهم آوردن شرایط واگذاری و تحقق حدود 3.5 درصدی واگذاری محقق نشد یا دست‌کم به آن میزان ممکن نشد که در سطح اجتماعی معنادار بوده و مابه ازا محسوس داشته باشد. مصوبه مولدسازی سران قوا اما می‌تواند جاده صاف کن این جهش طبقه مرفه جدید باشد. انتقال مالکیتی که (احتمالا) به ابعاد 108 هزار میلیارد تومان از دارایی‌های دولت را شامل می‌شود، از نظر اجتماعی معنادار بوده و آرزوی چندین ساله‌ی جهش طبقه مرفه جدید را محقق خواهد کرد. 

پی نوشت: 

یک. برای توضیح بیشتر رجوع کنید به متن مکتوب یک سخنرانی مربوطه به اوائل دهه نود درباره طبقه مرفه جدید  و یادداشت فروردین 1399 با عنوان جهش طبقه مرفه جدید .

دو. درباره مصوبه موسوم به مولدسازی رجوع کنید به یادداشت سعید فضل زرندی با عنوان «از مصوبه عجیب و محرمانه "مولدسازی" چه می‌دانیم؟»

ارقام و نمودار برگرفته از گزارش مرکز پژوهش‌ها با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال 1402 کل کشور (۱): کلیات بودجه و محورهای تصمیم گیری»است.

سه. رقم مقرر شده برای فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول دولت در سال 1402، رقم خیلی خیلی بزرگی است: واگذاری 108 از اموال عمومی تنها یک اتقال مالکیت نیست و حتما واجد تأثیرات اجتماعی و طبقاتی قابل توجهی خواهد بود. برای تقریب ذهن این رقم ده برابر کلیه واگذاری‌های شش سال اخیر دولت‌هاست. یا به عنوان نمونه کلیه واگذاری‌هایی که در ارتباط با برداشت اخیر از اصل 44 و طی سال‌های 1380 تا 1397 انجام شده شامل 894 مورد واگذاری به ارزش تقریبی 149 همت بوده است. 

چهار. «ما کمتریم! حوصله شرح قصه نیست».