اهمیت توافقنامه دفاعی ایران و سوریه در چیست؟

در سفر سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به دمشق، قرارداد همکاری نظامی بین ایران و سوریه که مدتها پیرامون محتوا و اهداف آن اظهار نظرهای مختلفی منتشر شده بود به‌صورت رسمی امضا شد.

در این سفر «علی ایوب» وزیر دفاع سوریه و سردار باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در زمینه گسترش‌ همکاری‌های نظامی همه‌جانبه، توافقنامه‌ای امضا کردند که مبتنی بر تقویت روابط نظامی ــ امنیتی و هماهنگی بین نیروهای مسلح دو کشور است.

این قرارداد در حالی به امضا رسید که نوع واکنش محافل رسانه‌ای به آن جای تأمل دارد چنانچه برخی سعی کردند آن را نشانه اقدام ایران برای نفوذ در منطقه معرفی کنند و فاز جدید سناریوی ایران‌هراسی را میان کشورهای منطقه کلید بزنند.

این فاز جدید به‌سمتی پیش رفت که حتی رویکرد کشورهای عربی به سازش با رژیم صهیونیستی را اقدامی مقابل این افزایش نفوذ ایران عنوان کردند. برخی محافل رسانه‌ای نیز با به حاشیه راندن اصل این قرارداد سعی در اهمیت‌زدایی از آن داشته تلاش کردند به‌زعم خود مانع از آگاهی جهانی از اهمیت این قرارداد شوند.

حال این سؤال مطرح است: اهمیت این قرارداد چیست و ارزشهای راهبردی آن برای دو کشور و آینده منطقه چیست؟

یکی از نکات مهم طرح‌شده در این قرارداد که در سخنان سردار باقری بر آن تأکید شد " تقویت سامانه‌های پدافندی" سوریه بود.

با وقوع این امر و بهره‌گیری ارتش سوریه از سامانه‌های پیشرفته پدافندی ساخت ایران سد قابل‌توجهی در برابر حملات موشکی و تهاجم مستمر جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به خاک سوریه و در نتیجه ازمیان‌رفتن تهدیدات هوایی و موشکی اسرائیل برای مردم سوریه و نیروهای مقاومت ایجاد خواهد شد.

موضوع مهم دیگری که می‌توان از آن به‌عنوان پیام‌سیاسی امضای این قرارداد یاد کرد، خنثی‌سازی تبلیغات گسترده محافل رسانه‌ای و سیاسی عربی، عبری و غربی طی ماههای اخیر است که تلاش کردند وانمود کنند روسیه و آمریکا توافق کرده‌اند که با وارد کردن فشاربه سوریه ایران را از معادلات و آینده این کشور حذف کنند.

با توجه به اثرگذاری قابل‌توجه همکاریهای راهبردی دفاعی و نظامی میان ایران، روسیه و سوریه در شکست جریان تروریسم تکفیری، خط رسانه‌ای بی‌فرجام بودن حمایتهای ایران از سوریه و معامله روسیه و آمریکا برای خارج کردن ایران از معادلات آینده سوریه به‌صورت جدی از سوی رسانه‌های غربی و صهیونیستی پیگیری می‌شود.

به‌عبارت دیگر عقد قرارداد نظامی میان ایران و سوریه، دروغ بودن ادعای توافق آمریکا و روسیه علیه ایران را آشکار کرد. این قرارداد نشان داد که همکاریهای بلندمدت با ایران و تداوم حمایت از جبهه مقاومت همچنان اولویت دولت سوریه بوده و دمشق چنانچه در گذشته حاضر به کنار نهادن روابط با ایران به‌عنوان متحدی استراتژیک نبوده در آینده نیز این سیاست راهبردی را ادامه خواهدداد.

کنار فضاسازیهای رسانه‌ای گسترده نظام سلطه برای تخریب همکاریهای دفاعی ایران، روسیه و سوریه، کشورهای مرتجع عربی نیز که با صرف هزینه‌های سنگین و حمایت از گروههای تروریستی نیابتی نتوانستند به اهداف مورد نظر خود در منطقه شامات دست پیدا کنند تلاش گسترده‌ای را برای فاصله‌افکنی میان سوریه و ایران در دستور کار خود قراردادند. پس از شکست تروریسم تکفیری در سوریه، این کشورها با ارائه وعده‌های فریبنده اقتصادی و اعلام آمادگی برای مشارکت در بازسازی سوریه به‌شرط خروج نیروهای مستشاری ایران از این کشور عزم خود را برای تأمین اهدافی که با اقدام نظامی موفق به دستیابی به آنها نشدند جزم کردند.

دولت سوریه با انعقاد قرارداد همکاریهای دفاعی با ایران ضمن دست رد زدن به سینه کشورهای مرتجع عربی نشان داد که تصمیم راهبردی خود را برای تداوم هم‌پیمانی با ایران اتخاذ کرده است و حاضر نیست در قبال وعده‌های فریبکارانه اقتصادی از آن چشم‌پوشی کند.

علاوه بر این قرارداد دفاعی امضاشده میان ایران و سوریه را می‌توان ادامه تعهدپذیری جمهوری اسلامی به توافقات روند آستانه و سوچی میان ایران، روسیه و ترکیه در قبال سوریه دانست، چه، از بندهای مهم توافق آستانه و سوچی حمایت از تمامیت ارضی و امنیت سوریه بوده است.

موضوع قابل توجه دیگر این است که در شرایطی که آمریکایی‌ها با دخالت مستقیم نظامی و رژیم صهیونیستی با حملات متعدد هوایی و نقض حاکمیت سوریه به‌دنبال احیا و تقویت گروه‌های تروریستی و مدیریت آنها برای بی‌ثبات‌سازی هدفمند کشور سوریه هستند و کشور ترکیه نیز در مناطق شمالی سوریه، در اشتباهی محاسباتی روند اشغال و اقدام نظامی علیه سوریه را دنبال می‌کند، قرارداد نظامی تهران و دمشق گامی مهم در مقابله با اقداماتی است که ثبات و امنیت سوریه را تهدید می‌کند.

بر این اساس؛ می‌توان این قرارداد را سندی دیگر بر پایبندی ایران به توافقات سوچی و آستانه دانست که گامی مهم در حل بحران سوریه محسوب می‌شود.

موضوع قابل توجه دیگر در این بخش، توجه به نقش آمریکایی‌ها در ادامه سیاست بحران‌سازی برای تغییر نظام در سوریه و توسعه دامنه آن در منطقه است که با بهره‌گیری از مجموعه ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی در حال پیگیری است. آمریکا با اعمال تحریم‌های موسوم به «قانون سزار» علیه سوریه تلاش جدیدی را برای وارد کردن فشار اقتصادی به سوریه و مجموعه کشورهایی که قصد همکاری با دمشق را دارند آغاز کرده است.

به‌اذعان کارشناسان، این تحریم تنها علیه سوریه نیست بلکه دامنه آن کل منطقه از جمله لبنان، عراق، اردن و... را نیز در بر می‌گیرد و فشار اقتصادی آمریکا را متوجه مجموعه کشورهای منطقه خواهد کرد.

امضای قرارداد نظامی ایران و سوریه در اوج تحریم‌های آمریکا را می‌توان اقدامی عملی از سوی دو کشور برای مقابله با تحریم‌های سزار دانست که در گام‌اول شکست زودهنگام اثرات سیاسی این تحریم‌ها را بر همگان آشکار کرده است. در شرایطی که آمریکا رسماً با حمایت از گروه‌های تروریستی در عراق و سوریه، اقدام علیه نیروهای بسیج مردمی عراق و حزب‌الله لبنان و سیاست تحریم و تهدید جبهه مقاومت را در دستور کار دارد جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به حمایت از ثبات و امنیت منطقه می‌داند و از مجموعه ظرفیتهای خود برای کاهش تنشهای موجود و ایجاد همگرایی منطقه‌ای برای تثبیت صلح و ثبات بهره می‌گیرد.

قرارداد ایران و سوریه را می‌توان نشانه مهمی دیگر از اراده و تلاش ایران برای تأمین امنیت فراگیر با مشارکت همه کشورهای منطقه دانست، چنانچه جمهوری اسلامی بارها تأکید کرده است که آمادگی کامل دارد ظرفیتهای خود را برای تقویت بنیه دفاعی کشورهای منطقه برای رسیدن به امنیت جمعی در اختیار کشورهای منطقه قرار بدهد.

به‌بیان دقیق‌تر؛ قرارداد دفاعی ــ امنیتی ایران و سوریه را می‌توان گامی مهم در تقویت توان دفاعی منطقه برای بومی‌سازی تأمین امنیت و فراهم کردن زمینه خروج کشورهای فرامنطقه‌ای دانست.

در جمع‌بندی نهایی می‌توان گفت که قرارداد دفاعی ایران و سوریه بیش از آنکه توافقی دوجانبه باشد، گامی مهم برای مبارزه مستمر با تروریسم و برقراری ثبات بوده و زمینه‌ساز تأمین امنیت برای تمام کشورهای منطقه و پایان‌بخش تهدیدات رژیم صهیونیستی و اخراج آمریکا از منطقه است.

این قرارداد نشان داد که اتحاد میان ارکان جبهه مقاومت ناگسستنی است و ادعای توافق آمریکا و روسیه برای آینده منطقه و سوریه تنها یک جوسازی تبلیغاتی از سوی آنانی است که به‌زعم خود به‌دنبال تکرار سیاست تفرقه‌ بینداز و حکومت کن با هدف استمرار بحران در منطقه هستند.

«نورنیوز»