۳ نکته در مورد حادثه نفتکش سابیتی در نزدیکی عربستان

نسیم آنلاین :‌ روز گذشته خبر وقوع حادثه برای نفتکش ایرانی SABITI در نزدیکی بندر جده عربستان در دریای سرخ منتشر شد. این نفتکش ایرانی از بندر فجیره حرکت کرده بود. آن طور که در ابتدا شرکت ملی نفتکش اعلام کرد، این حادثه احتمالا بر اثر اصابت دو موشک با فاصله زمانی منجر به انفجار و آتش سوزی در بدنه کشتی شده است. اگرچه این شرکت بعدا در اطلاعیه‌ای دیگر ایجاد حریق در کشتی را تکذیب کرد، اما در مورد جزئیات علل وقوع حادثه چیزی بیان نکرد.

بر اساس اطلاعیه جدید شرکت ملی نفتکش، تمامی خدمه این نفتکش در سلامت به سر می‌برند و هم اکنون نفتکش متعلق به این شرکت در حال حرکت به سمت آب‌های ایران است. اما چند نکته در مورد این حوادث قابل توجه است:

۱. تاکنون در مورد علل حادثه خبر دقیقی منتشر نشده است و هیچ شخص یا گروهی نیز، مسئولیت این حادثه بر عهده نگرفته است. به نظر می‌رسد این حادثه همچون حوادث پیش آمده در بندر فجیره در ادیبهشت سال جاری باشد. حوادثی که کسی مسئولیت آن را بر عهده نمی‌گیرد اما مدتی بعد که ابعاد ماجرا بیشتر روشن می‌شود، معلوم می‌شود کسانی که بیشترین سود را برده‌اند، مسئول همین حوادث هستند. پس از حوادث اردیبهشت ماه گذشته، در نزدیکی بندر فجیره برای چند نفتکش خارجی اتفاق اقتاد، قیمت بیمه کشتی‌های نفتکش برای مسیرهای عبوری از منطقه خلیج فارس نزدیک به ۱۰ برابر شد. هزینه تامین سوخت در بندر فجیره که یکی از مهم‌ترین تامین کنندگان سوخت در خلیج فارس است، با اینکه بسیار کاهش یافت اما کم رونق شد و همه این‌ها سبب شد که سود اقتصادی ناشی از این حادثه‌ها به شرکت‌های بیمه‌ای برسد. در بعد سیاسی نیز آمریکا با شلوغ کاری در منطقه بستری برای دوشیدن بیش از پیش کشورهای حاشیه خلیج و از جمله عربستان فراهم کرد تا به آن‌ها پیغام بدهد که منطقه خلیج فارس ناامن است و اگر می‌خواهید امنیت داشته باشد باید هزینه آن را بپردازید.

در همین مورد دیروز رویترز گزارش داد با وقوع حادثه دیروز برای نفتکش ایرانی «از آنجایی که شرکت‌ها می ترسند تحریم‌های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا را نقض کنند، نزدیک به ۳۰۰ نفتکش در جهان با محدودیت مواجه شدند و هزینه حمل نفت اکنون به رکورد جدیدی رسیده است»

۲. بعد از مدتی که دست برتر ایران در رویایی با آمریکا در ماجرای هدف قراردادن پهباد آمریکایی و توقیف نفتکش انگلیسی با وجود حضور نیروهای نظامی انگلیس در منطقه، نمایان شد؛ پالس‌های سعودی‌ها برای گفت و گو با ایران به سمت ایران ارسال شد. بعد از حمله پهبادی انصارالله یمن به تاسیسات نفتی عربستان که ناتوانی هم پیمانان سعودی، در تامین امنیت عربستان رسوایی مهمی برای بن سلمان ایجاد کرد، وی در گفت و گویی تلویزیونی صراحتا اعلام کرد که راه‌حل سیاسی را بر اقدام نظامی ترجیح می‌دهد. از مهم ترین تلاش‌های آنان برای کاهش تنش‌ها با ایران، واسطه‌گری عراق و نخست وزیر پاکستان است. در همین راستا قرار است که در روزهای آینده، عمران خان به ایران سفر کند. علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز هفته گذشته، میانجی‌گیری برخی از کشورهای منطقه به ویژه عمران خان را در سفر خود به ایران تایید کرده است.

۳. نکته حایز اهمیتی که باید به آن توجه داشت، این است که نباید به گونه‌ای رفتارهای اخیر عربستان را به گونه‌ای تحلیل کرد که گویی سعودی‌ها دریچه سیاست خارجی خود را به سوی ایران گشوده‌اند. تغییر رفتار سعودی‌ها در قبال ایران قطعا ناشی از تلاش‌ برای کاستن فشارهای افکار عمومی داخلی و خارجی علیه خاندان سعودی است. ماجرای قتل خاشقچی، اختلاف با امارات پیرامون یمن، فرورفتن در باتلاق یمن به گونه‌ای که برخی از ضرر ۷۰ میلیارد دلاری سعودی‌ها در این جنگ خبر می‌دهند، تلاش برای ادامه جنگ بی‌حاصل با یمن و فشارهای داخلی پیرامون رفتارهای خاندان سعودی در حوزه سیاست خارجی تنها چند نمونه از مواردی است که سعودی‌ها تحت فشار افکار عمومی هستند. در این شرایط مقامات عربستان تلاش دارند تا قدری از این فشارها را علیه خود کاهش دهند. در این شرایط که عربستان در پی ثبات در روابط خارجی خود است، قطعا نفعی برای آمریکا و اسرائیل وجود ندارد. به نظر می‌رسد که حمله مشکوک اخیر به نفتکش ایرانی را باید در این چارچوب تحلیل کرد.