حسین بستان: بالندگی علم دینی در گرو پیشرفت مباحث روش شناختی است

حجت الاسلام حسین بستان، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ششمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع جامعه شناسی اسلامی به ارائه مقاله خود با عنوان «راهبرد استقرائی_قیاسی نظریه سازی دینی در علوم اجتماعی و کاربرد آن در آسیب شناسی اجتماعی» پرداخت.

حجت الاسلام بستان با بیان اینکه بالندگی علم دینی در گرو پیشرفت مباحث روش شناختی است، اظهار داشت: موضوع «راهبرد استقرائی قیاسی نظریه سازی دینی در علوم اجتماعی» موضوعی است که با هدف پیشبرد بحث علم دینی به‌ویژه در زمینه روش شناختی علوم دینی به معرفی روشی تلفیقی با استفاده از ظرفیت‌های اجتهاد و روش‌های علوم اجتماعی در جهت افزایش تعامل آنها در نظریه‌پردازی می‌پردازد.

وی گفت: بر اساس مبانی مطرح شده در این تحقیق برای رسیدن به هدف نظریه‌سازی دینی در علوم اجتماعی، نیازمند مراحل شش‌گانه ای هستیم که عبارت اند از: تدوین پرسش تحقیق، مروری بر ادبیات بحث، جست‌وجو و استخراج گزاره‌های مرتبط با مسئلة تحقیق در متون دینی، گزاره‌پردازی، ساخت مدل نظری انتزاعی و ساخت مدل تجربی انضمامی.

حجت الاسلام بستان در ادامه ضمن توضیح این مراحل شش گانه افزود: در این تحقیق، مسئله بی‌ثباتی خانواده یا طلاق که از مسائل عمده در حوزه آسیب­‌شناسی اجتماعی است به عنوان نمونه انتخاب شده است.

وی گفت: با بررسی مفاهیم، نظریه‌ها و گزاره‌یابی در متون دینی با استخراج بیش از صد عامل تأثیرگذار در بی ثباتی خانواده همچون ویژگی‌های فردی همسران، عوامل ساختاری خانواده و پیش‌زمینه‌های تشکیل خانواده، عوامل اجتماعی و فرهنگی نیز به عنوان عوامل اصلی در ثبات و یا بی‌ثباتی خانواده شناخته می شوند.

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه همچنین «فطرت‌گریزی» و «عرفی شدن» را به عنوان دو عامل تعیین کننده در بی‌ثباتی خانواده برشمرد و افزوذ: فطرت‌گریزی در حوزه ویژگی‌های فردی از قابلیت و گسترۀ وسیعی برخوردار نیست، زیرا تعیّن طبیعی تفاوت‌های زن و مرد به آنها خصلتی نسبتاً ثابت و تغییرناپذیر بخشیده است.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر اسلام در راستای تأمین سعادت حقیقی انسان‌ها، دو نظام هنجاری اخلاقی و حقوقی را در تمام حوزه‌های فردی و اجتماعی زندگی انسان عرضه کرده که رسیدن انسان به سعادت حقیقی دنیوی و اخروی را میسر می‌کند.

ششمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی ویژه جامعه شناسی اسلامی با تأکید بر الگوی دینی مواجهه با آسیب‌های اجتماعی و نقد الگوهای غربی، به همت مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا و با همکاری دانشگاه جامع امام حسین(ع) و د انشگاه علوم و معارف قرآن کریم، در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در حال برگزاری است.

«تارنمای مجمع عالی علوم انسانی اسلامی»