چرا ایران نمی‌تواند خیانت‌های آمریکا را فراموش کند؟

گروه بین‌الملل - «نسیم» : نشریه آمریکایی "نیویرکر" در مقاله‌ای به قلم رابین رایت، تحت عنوان "جنگی که به دنبال مذاکره کنندگان ایرانی است"، به تجربه تلخ ایران از همکاری آمریکا با عراق در جنگ اشاره می کند و تاثیر آن را بر مذاکرات هسته‌ای شدید می‌داند.

دیپلماسی تاریخی هسته ای در هتل مجلل "پاله کوبورگ" در وین شکل می گیرد و در جنگ میان ایران و عراق ریشه دارد که 25 سال پیش به پایان رسید. تلفات ایران در این جنگ بالغ بر 150 هزار شهید از سال 1980 تا 1988 بوده است. تهران این جنگ را دفاع مقدس می خواند. در مرحله نهایی این جنگ، کمک آمریکا به عراق موجب شد که ایران تصمیم بگیرد به توانمندی هسته ای دست یابد، برنامه ای که امروز 6 قدرت دنیا با مذاکره میخواهند آن را مهار کنند.

در دهه هشتاد، آژانس های اطلاعاتی غربی محتمل نمی دانستند که انقلاب 18 ماهه ایران، حتی یک هفته پس از حمله ناگهانی صدام حسین را تاب بیاورد. موزه دفاع مقدس تهران تصاویری از نوجوانان سیزده تا هجده سال را دارد که برای شرکت در این جنگ صف کشیده اند. ( سه درصد از افراد شهید در این جنگ 14 سال یا کمتر داشته اند)

جنگ برای هشت سال طول کشید و بیشتر افرادی که امروز در قدرت هستند، یا در این جنگ شرکت داشته اند و یا در مناصب سیاسی حساسی بوده اند تا کشور را هدایت کنند.

در نهایت، ایران نتوانست به خاطر کمک های آمریکا، فرانسه، مصر، اردن و سایر هم‌پیمانان عراق به این کشور، بر بغداد غالب شود. در سال 1988، و برای اخرین عملیات عراق، دولت ریگان ماه‌ها به بغداد مشاوره داد که چگونه جزیره "فاو" را که فتح کند.

در ظاهر رسمی، امریکا بی طرف بود اما واشنگتن نمیخواست که ایران برنده باشد و از این رو آمریکا از طریق تصاویر ماهواره ای از مواضع ایرانی ها اطلاعاتی را دریافت و در اختیار عراق می گذاشت، و نیز گزینه های نظامی به رژیم صدام ارائه می کرد. با کمک های آمریکا و سایر کشورها، عراق فاو را شبیه سازی کرد تا عملیات را در آن تمرین کند.

عراق از اطلاعات آمریکا استفاده کرد تا سلاح های شیمیایی علیه ایران در فاو استفاده کند. بازرسان سازمان ملل استفاده مکرر عراق از گاز خردل و عامل اعصاب را در سال های 1983 تا 1988 تایید کرده اند. واشنگتن این کار را نایدیده گرفت. در فاو، هزاران نفر از ایرانی ها شهید شدند. یک منبع اطلاعاتی به من گفت که در کنار اجساد ایرانی ها سرنگ هایی وجود داشت که نشان میداد نیروهای ایرانی تلاش داشتند به خودشان پادتن تزریق کنند. این جنگ 36 ساعت طول کشید و بزرگترین دستاورد عراق در هفت سال بود. جنگ چهار ماه بعد تمام شد و ایران آتش بس را پذیرفت.

گزارش سازمان ملل نشان می دهد که عراق حداقل 20 هزار بمب هسته ای را طی 6 سال علیه ایران استفاده کرده است. حتی بیش از 54 هزار خمپاره شیمیایی و 27 هزار راکت شیمیایی کوتاه برد شلیک کرده است. تقریبا دو سوم این تسلیحات طی 18 ماه آخر این جنگ استفاده شده است. وزرات اطلاعات آمریکا تخمین زد که ایران بر اثر استفاده عراق از عامل اعصاب و گازهای سمی بیش از 50 هزار تلفات - کشته و زخمی- داده است. یکی از مقامات ارشد دولت ریگان به من گفت که از نقش پنهانی آمریکا در فاو و آخرین مرحله جنگ شرمگین است.

مقامات ایرانی به من گفتند که استفاده از سلاح های شیمایی علیه عراق را برررسی کرد اما در نهایت تصمیم گرفت چنین نکند و هرچند ایران می دانست که بغداد برنامه تسلیحاتی هسته ای داد اما تصمیم گرفت که برنامه هسته ای اش در حد تحقیق و توسعه باقی بماند. پس از جنگ، تهران تصمیم گرفت این روال را ادامه دهد. تا سال 2013، وقتی که 6 قدرت جهان به شیوه فعلی دییلماتیک روی اوردند، مقامات غربی تخمین میزنند که ایران توانایی ساخت یک بمب هسته ای ظرف چند ماه را دارد.

جنگ عراق هنوز بر ایران سایه انداخته است و مواضع این حکومت در میز مذاکرات را تحت تاثیر قرار داده است زیرا هنوز ده ها هزار نفر از سلاح های هسته ای متضرر شده و شهید می شوند. سال ها پس از جنگ، دکترهای ایرانی متوجه شیوه منسجمی در میان مراجعه کنندگانی شدند که بر اثر گاز خردل با مشکلات قرنیه، مشکلات پوستی و مشکلات ریوی حاد درگیرند. پزشکان این عوامل را ناشی از تماس با دوز پایین این گاز می دانند.

ماه گذشته، به موزه صلح تهران رفتم که استفاده از سلاح های شیمیایی که استفاده گسترده از سلاح های شیمیایی را از زمان جنگ جهانی اول ثبت کرده است. دانشجویان و دانش آموزان تقریبا هر روز از این موزه بازدید دارند. یکی از معلمین به نام اسد محمدی است که در سال 1986 شمیایی شده است. اکنون با لوله اکسیژن تنفس می کند. محمدی عکس هایی را به من نشان داد.

در سال 2013، با یکی از سربازان جنگ به نام "احمد زنگی ابادی" در اپارتمان کوچکش دیدار کردم. دیگر قادر به حرکت نبود. شش هایش از کار افتاده بودند. به من گفت: زندگی برایم قفسی شده است. روی زمین دراز کشیده بود، زیرا بلند شدن و نشستن برای قلب و ریه هایش خوب نبود. به کمک یک دستگاه پر سر و صدا زنده است که دارو و هوا را به بدنش تزریق می کرد. علیرغم دوبار پیوند قرنیه، دید محدودی داشت.

در هشیاری و بیهوشی اش، حمله هوائی عراق به جزیره مجنون در سال 1985 را به یاد می اورد. نوزده ساله و خودش داوطلب بوده است. می گوید:‌ب ه یاد می اوردم که بوئی در فضا پخش شد که بوی سبزیجات تازه و سیر بود. سپس بوی خوشی را شنیدم که میخواستم عمیق تر نفس بکشم. این بوها، نشانه بوی گاز خردل است. طی چند ساعت پوستش تاول زد، چشمانش به حدی سوخت که بینایی اش را از دست داد و به تهوع مبتلا شد تا سرانجام از حال رفت. 40 روز در کما بود.

نوامبر گذشته، ایمیلی از دکترش دریافت کردم که گفت او فوت کرده است. پزشکان و متخصصان به من گفتند بیش از هفتاد هزار نفر قربانی سلاح‌های شیمیایی هستند و تحت درمانند. در سال 2013، چندین بیمار را در یکی از بیمارستان های تهران دیدم که یکی از آن ها به گفت یکی از آرزوهایش این است که بتواند دوباره عمیق بخوابد.

در دیدار اخیرم، ایران درگیر خبر کشف جسد 175 غواص نظامی بود. این افراد زنده در حالی زنده به گور شدند که دست هایشان بسته بود. تهران تصاویری از کشف اجساد این افراد و یکی از جنازه ها را که هنوز لباس غواصی به تن داشت در دید همگان قرار داد. از زمان کشف پیکر این غواصان، این کشور سوگوار است حتی قشرجوان که سالها پس از پایان جنگ متولد شده اند کاملا تحت تاثیر قرار گرفته اند. هشتگ 175 و دستان بسته در توییتر غوغا می کند. تصاویر منتشر شده در شبکه های مجازی نشان دهنده همدردی با این افراد است. اواسط ماه ژوئن، هزارن نفر از مردم برای تشییع تابوت های مزین به پرچم ایران حضور یافتند.