بمب 1.4 میلیون نفری افزایش قیمت بنزین

کدخبر: 2374081

اگر ثروتمندان بیشتر بنزین مصرف می‌کنند، پس چرا اعتراضات بنزینی در مناطق محروم و حاشیه شهر متمرکز بود؟

نسیم‌آنلاین؛ سعید فضل زرندی: حتما شنیده‌اید که دهک‌های بالای درآمدی جامعه، بنزین بیشتری نسبت به دهک‌های پایینی مصرف می‌کنند. این گزاره هرچند در حالت کلی درست است، اما ندیدن جزئیات مهم دراینباره می‌تواند بحران‌آفرین باشد. آبان 98 مثال خوبی برای این مسئله است.

با اینکه دولت اعلام کرد می‌خواهد درآمد ناشی از افزایش قیمت بنزین را بین دهک‌های متوسط و ضعیف جامعه توزیع کند، دهک‌هایی که به زعم سیاستمداران مصرف بنزین پایینی داشتند، اما هسته اعتراضات در حاشیه شهرها و مناطق محروم شکل گرفت. برای فهمیدن چرایی این مسئله بیایید با هم نگاهی به آمار مصرف بنزین در کشور بیاندازیم:

در نگاه اول مصرف بنزین بین دهک‌های بالا و پایین بسیار متفاوت به نظر می‌رسد:

s1        

این نمودار به ما می‌گوید که دهک دهم 10 برابر دهک اول، و سه دهک بالا 3.5 برابر سه دهک پایین بنزین مصرف می‌کنند.

اما نگاه دقیق‌تر به جزییات آمار زوایای جدیدی را باز می‌کند. بخشی از جامعه، که در بین دهک‌های پایین بیشترند، وسیله بنزین‌سوز مثل خودرو، وانت یا موتور ندارند. اگر این افراد را در نظر نگیریم، چه بخشی از هر دهک مصرف بنزین داشته و چقدر بنزین مصرف می‌کنند؟ در نمودار زیر ستون آبی‌رنگ نشان‌دهنده‌ی درصد افرادی در هر دهک است که در طول ماه بنزین مصرف می‌کنند. نمودار قرمزرنگ نیز بیانگر میانگین مصرف بنزین این افراد است.

s2        

طبق این آمار، حدود 20 درصد از خانواده‌های دهک اول، 40 درصد از دهک دوم و بین 50 تا 60 درصد از خانواده‌های دهک سوم تا پنجم مصرف‌کننده‌ی بنزین هستند. درواقع بنزین ابدا یک کالای لوکس نیست و به جز اقشار بسیار ضعیف و عمدتا تحت پوشش کمیته امداد، بیش از نیمی از هر دهک مصرف‌کننده‌ی آن هستند.

نتیجه مهم دیگر این نمودار این است که تفاوت مصرف بنزین بین دهک‌ها، وقتی فقط بین مصرف‌کنندگان بنزین، نه بین همه افراد، محاسبه بشود، تفاوت بسیار کوچکتری خواهد بود. مصرف‌کنندگان دهک دهمی بنزین صرفا 2.5 برابر دهک اول، و مصرف‌کنندگان سه دهک بالایی بنزین صرفا 1.7 برابر سه دهک پایین بنزین مصرف می‌کنند.

آمار دیگری نیز که قابل ارائه است، سهم دهک‌های مختلف از گروه بسیار‌ پرمصرف بنزین است:

s3

 

همانطور که قابل مشاهده است، پنجک اول (معادل دو دهک اول) سهمی 5 درصدی در بین گروه بسیار پرمصرف بنزین دارند. یعنی ماهیانه بیش از 200 هزار تومان صرف بنزین می‌کنند. این عدد هرچند بر حسب درصد کم به نظر می‌رسد اما به شماره جمعیت بالایی است.

این اعداد به ما می‌گوید که در حدود 400 هزار نفر صرفا در دهک‌های یک و دو و در حدود یک میلیون نفر در دهک سه و چهار، جز بسیار پرمصرف‌های بنزین هستند.

شاید 200 هزار تومان برای افرادی در دهک نه و ده مبلغی نباشد، اما وقتی کسی در دهک اول تا چهارم چنین سهمی از سبد هزینه‌های خود را برای بنزین کنار می‌گذارد، یعنی یا معیشت روزانه‌شان وابسته به بنزین است و یا برای رفت و آمد به محل کار مجبور به استفاده از وسیله شخصی خود هستند و باز به هر حال معیشت‌شان در گرو مصرف بنزین است.

این گروه حدودا 1.4 میلیون نفری، افرادی هستند که در زیر نمودار کلی مصرف بنزین کشور گم شده‌اند و سیاست‌گذار توجه نمی‌کند که هرگونه افزایش قیمت بنزین، ولو با جبران نقدی بعدی همراه باشد، برای این گروه به معنای تنگنای شدید بوده و حتما با اعتراض ایشان مواجه خواهد شد.

می‌توان گفت به احتمال زیاد همین گروه از جمله هسته اصلی اعتراضات آبان ۹۸ نیز بوده‌اند.

همان‌طور که مشخص است، سیاست‌گذاری با آمار کلی و با ساده‌اندیشی می‌تواند عواقب ناشناخته‌ای داشته باشد.

* منبع آمار و اطلاعات: طرح هزینه-درآمد سال 1399 - مرکز ملی آمار

 

ارسال نظر:
  • aminsalam598

    متوجه نشدم

  • محمد

    دارید روان مردم را برای گران کردن بنزین آماده میکنید خوب چیز تازه‌ای نیست مردم دیگه عادت کردن اول خودتون شایعه میکنید بعد هم خودتون عملیش میکنید خدا بزرگه

  • ناشناس

    مهم خود بنزین نیست مهمتر از گرانی بنزین قیمت‌ کالاها و کرایه حمل ونقل کالاها که قرار بود ثابت بماند اما همگان نظاره گر بودن که بعد از گرانی چه شد و با بالا رفتن بنزین چیزی ثابت نشده و نخواهد شد با اینکه قیمت ارز درحد ثابتی هست

  • داریوش

    درود
    گزارش خوبی بود...اما افزایش قیمت بنزین باعث گرانی اقلام خوراکی مورد نیاز مردم هم می شود...
    بدون افزایش قیمت بنزین ...تورم 60درصدی در سبد مردم هست

  • ناشناس

    شما نفهم هستید یا خودتانو به نفهمی میزنید گران شدن بنزین برابر میشود با گرانی همه چی وطبقه مرفه هم اعتراض نمی کنند چرا بدلیل اینکه برای اینها فرقی نمی کنه تلفنی به هم اطلاع می دن جنس گران شده اگر در این زمان حقوق بازنشستگان هم اضافه شود مشکلی پیش نمی اید دلالها را از چرخه خاج کنید همه چی درس میشه

  • رضا

    اون آدم پولدار مصرف ماشینش ۶ لیتر در۱۰۰کیلومتر مدل بالاهست بدون خرج .اون بدبخت که نیسان ۳۰ سال کارکرد داره مصرفش هم بالای ۱۵لیتر هست .که همین الانش هم ۲برابرو نیم اون پولدار داره پول بنزین میده

  • ناشناس

    بازم برای بار دوم از همین شگرد و تحلیل مزخرف میخواین استفاده کنین اونم برای گول زدن مردم. به این بهانه که دهک های بالا،، مصرف بنزین بیشتری دارند و سود بیشتر رو میبرن، بنابراین هزینه بنزین رو آزاد کنیم؟ بعدم میگین با اینکه با آزاد کردن نرخ بنزین،، به نفع قشر ضعیفه و ضرر برای قشر ثروتمده، چرا مردم شعیف و متوسط اعتراض میکنن؟ خب اینو هر احمقی دیگه میدونه گرونی بنزین گرونی و تورمه.همون سرمایه داره که قشر ضعیف رو کسب و کار میده نه این دولت دزد. خواهشا دستتون از جیب این مردم دربه در دربیارین.بس نیس؟

  • حاج رضا

    احسنت بالاخره یک تحلیل درست دیدم در میان نافهمی های عده ای که اتفاقا داعیه دار عدالتخواهی و حممایت از محرومان دارند البته کاری به جماعت متعفن اصلاح طلب ندارم انها که تکلیفشان معلوم است درد ما از مدعیان ارزشی بود که در رسانه های تحت امرشان آتش بیار معرکه افزایش قیمت بنزین هستند

  • محمد

    ماهانه شصت لیتر بنزین به مردم می دهید هر که بیشتر مصرف
    میکند باید ازاد بخرد پس چرا اینقدر ننه من غریبم بازی در میاورید دائم بفکر تیغ زدن ملت هستید دست بردارید از حقه بازیها

  • رضارضایی

    چون ۹۰درصدمردم بدبختن ویاخودشونویابچه هاشون باماشین کارمیکنم کارک نیست فقط مختص نیروهای نماینده هست مثل همین اقای فربدون حسنوندرییس کمیسبون انرژی تواندیمشک حکمرانی میکنه هرکس مخالفشه اخراج‌میشه درعوض نیروهای خودشواستخدام میکنه طرفم مجبوره بخاطرخرج زندگیش بره باماشین کارکنه تمام بدبختی این نماینده هاست ک فکرمیکنتدصندلی مجلس مدوام العمربایدمال ایناباشه ارثیه پدریه ،اقامزدم گناه دارندچهل سال اندیه تحمل کردن بزاربدنفس بکشن خجالت بکشیددزدی بسه حق خوری بسه

  • ناشناس

    اقایان مسئول اینقدر فکرتونو تو این دهک مهک بالا وپایین نزارید این کالاهای که دارن روزانه بالا میرن فکری به حال اینا بکنید جنس بریزید تو بازار قیمت خود به خود پایین میاد دلار داره تو مرز ۳۰ تومان میره طلا داره بیداد می کنه یه جون پسر یا دختر نمی تونه یه حلقه نامزدی بگیره فکری بکنید

  • ناشناس

    اگه دولت به فکر دهک های پایین بوده سود حاصله از بنزین ثروتمندان را روی یارانه ی اونها می کشید نه اینکه فقط بنزین گرون شد، یارانه ی هیچ کس هم زیادنشد
    اخرسرهم همه شدن ارازل واوباش
    وچیز مسخره تر اینکه یه انسان دهک پایینی که نمیتونست بره موتور سیکلتش که تنها وسیله نقلیش بود را نو کنه، چون موتورش مال 10سال پیش بود بهش یارانه بنزین ندادن

    بسه دیگه.یه کاری کنید که دعای مردم توی قبر برای پدر ومادرتون باشه، البته اگه اعتقادی هست

  • یک شهروند

    هر ک بامش بیش برفش بیشتر...
    چرا بجای گرونتر کردن بنزین ک باعث بالا رفتن کرایه حمل و نقل و بقیه اجناس به بهانه هزینه حمل و نقل و... می‌شود! و ب قول شما ک همیشه ب بهانه حمایت از قشر ضعیف همیشه کلاه سر ملت (قشر ضعیف) میزارین! چرا از قشر مرفه مالیات بیشتر نمیگیرین؟!
    یارانه رو ب بهانه همین حمایت‌ها درست کردین ولی اون زمان قیمت‌ها چجوری بود، الان چجوریه؟!
    من حاظرم همه چیز برگرده ب زمان قبل یارانه ها و هر ماه به دولت یارانه بدم...

  • شما ها به اندازه خر بارکش هم نمی فهمید در این چند سالی هر وقت بنزین را گران کردید همه اجناس به تبع آن گران شد

    اندازه خر بارکش هم نمی فهمید در این چند سالی هر وقت بنزین را گران کردید همه اجناس به تبع آن گران شد و فشار به طبقه ضعیف که اکثر مردم جز آن هستند شد.الان که بشتر سرمایه دارد بنزین مفیدی می زند حرف مفت است مردم راگول میزنید گفتین از سرمایه دار پول بنزین را میگیریم وتوی سفره شما میگذاریم ،جلو گرانی اجناس را میگیریم این کار را که نکردن در عوض از طبقه ضعیف و متوسط گرفته و همه توی جیب سرمایه دار ریختن شما که توان جلو گیری بازار ندارید چرا مردم را دارید خدا پدر شاه را بیامرزد که ایقدر دزد نداشت

  • ناشناس

    از خود مطلب جالب‌تر نظرات کاربران محترم بود.
    یعنی واقعا مردم ما تا این حد در خواندن و درک یک نوشته به زبان فارسی مشکل دارند؟