رهبرانقلاب در حاشیه‌ی کاشت نهال در روز درختکاری تشریح کردند:
وضع معیشت مردم خوب نیست؛ این غصّه‌ی بزرگی است برای ما
به مناسبت روز درختکاری و هفته منابع طبیعی، رهبر انقلاب دو اصله نهال میوه کاشتند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس در سخنانی با اشاره به لزوم عمل به خواست ستاد کرونا نسبت به وضع معیشت مردم ابراز نگرانی کردند. متن کامل بیانات به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
و الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین.
به همه‌ی ملّت عزیز ایران و شنوندگان و بینندگان این برنامه سلام عرض میکنم.
بحمدالله مجدّداً فرصتی پیش آمد برای سخن گفتن از درخت و گیاه، و از فضای سبز و محیط زیست؛ خداوند متعال گیاه را و درخت را یک عامل مهمّی در جریان زندگی بشر قرار داده است. گیاه و درخت و سبزه و آنچه از آنها ناشی میشود، در ساخت تمدّن بشری یک پایه‌ی مهم و اساسی است؛ گیاهان و درختان، هم هوا را تصفیه میکنند، هم برای بشر غذا تولید میکنند، هم مایه‌ی تلطیف روح و روان بشری هستند، هم نماد آبادانی و خرّمی محیط زندگی بشر محسوب میشوند، هم بسیاری از داروهای مورد نیاز انسان از گیاهان به دست می‌آید، بعلاوه‌ی منافعی که در چوب و برگ و ریشه و مانند اینها وجود دارد؛ بنابراین می‌بینید که گیاه و درخت و سبزه یک عامل اساسی و مهمّی در زندگی بشر است.
علاوه‌ی بر آنچه گفته شد، نگاه ما به درخت و گیاه و سبزه و محیط زیست، یک نگاه معرفتی و معنوی است، نگاه معرفت دینی است؛ این در ادبیّات ما هم کاملاً رواج دارد و آحاد مردم و متفکّرین و همه‌ی کسانی که در زمینه‌ی مسائل بشری حرف میزنند، در این زمینه‌ها نظر داده‌اند و حرف زده‌اند:
برگ درختان سبز در نظر هوشیار
هر ورقی دفتری است معرفت کردگار(۱)
یعنی نگاه، نگاه معرفتی است. برای همین هم هست که در شرع مقدّس اسلام غرس(۲) کردن درخت و نشاندن نهال یکی از حسنات محسوب شده؛ روایات متعدّدی داریم که ما را تحریص میکنند و ترغیب میکنند به اینکه درخت بنشانید، نهال بنشانید که اینها حسنه است. در قانون اساسی ما هم که برای محیط زیست یک اصل وجود دارد(۳) که اهمّیّت آن را و ضرورت پرداختن به آن را به بهترین بیانی در آنجا بیان کرده. بنابراین، فعّالیّتهایی که در مورد فضای سبز و درخت و گیاه و محیط زیست و جنگل و بقیّه‌ی[این امور] انجام میگیرد، فعّالیّتهای دینی است، فعّالیّتهای انقلابی است؛ و جوانهای عزیز ما نباید گمان کنند که مسئله‌ی محیط زیست یک مسئله‌ی تزئینی و تجمّلاتی و زیادی است؛ نه، یک مسئله‌ی اساسی و مهمّی است که در شرع و قانون آمده.
خوشبختانه کشور ما به خاطر تنوّع آب و هوایی، تنوّع محیط زیست و تنوّع اقلیمی‌ای که دارد، عرصه‌ی وسیعی برای فعّالیّتهای محیط‌زیست است و میتوان کارهای بزرگی انجام داد؛ و آحاد مردم و جوانهایی که در خدمات گوناگون کشوری بحمدالله حضور دارند -از علمی تا اجرائی تا سیاسی تا اجتماعی- در زمینه‌ی محیط زیست هم میتوانند فعّال بشوند و کار کنند و تلاش کنند.
متأسّفانه در جامعه هستند کسانی که محیط زیست را قربانی منافع شخصی خودشان میکنند؛ فدای سودطلبی و منفعت‌طلبی خودشان میکنند. هستند از این کسانی که این‌جوری‌اند، طبیعت را تخریب میکنند، جنگل و کوه را نابود میکنند، مراتع را پایمال میکند، سفره‌های زیرزمینی و آب را به یغما میبرند؛ اینها همه واقعاً بلای بزرگی است که تخریب محیط زیست است و همه باید مقابل آن بِایستند؛ چه مسئولین و چه آحاد مردم. خب اینها در واقع زندگی آینده‌ی بشر را به خطر می‌اندازد؛ آن که کوه‌ها را در واقع وسیله‌ای قرار میدهد برای بالا بردن آهن و فولاد و ساختمان‌سازی و آپارتمان‌سازی و مانند اینها یا مراتع را نابود میکند یا [درختان] جنگلها را میبُرد و تبدیل به یک کاربری‌های مضر میکند، در واقع نسلهای آینده‌ی بشری را دارد از این نعمتها محروم میکند و به خطر می‌اندازد.
البتّه یک خطرات طبیعی و بلاهای طبیعی هم هست؛ جنگلها گاهی به خاطر حوادث طبیعی مثلاً آتش میگیرند که اینها قابل پیشگیری است؛ هم [برای] جنگلها، هم تالابها، هم دریاچه‌ها این بلاهای طبیعی وجود دارد، امّا قابل پیشگیری است؛ از اینها بایستی پیشگیری بشود که این به عهده‌ی مسئولین است و اگر نکنند، واقعاً در این مسئله تقصیر کرده‌اند. بنابراین امروز که روز درختکاری در نظر گرفته شده، روز مهمّی است؛ خوب است که همه در کشور، امروز و همیشه به مسئله‌ی محیط زیست و فضای سبز اهمّیّت بدهند.
یک جمله هم درباره‌ی مسئله‌ی کرونا عرض بکنیم. سال گذشته مسئولین راجع به کرونا -که مثل امروزی در اوایل کرونا بود- هشدار دادند و گفتند، بنده هم یک کلمه‌ای در همین روز محیط زیست خطاب به مردم عزیزمان عرض کردم(۵) که خوشبختانه حرف دلسوزان اثر کرد و مردم در ایّام عید کاملاً ملاحظه کردند و بلای بزرگی را که در آن ایّام میتوانست متوجّه کشور بشود از سر دور کردند. امسال من احساس میکنم که خطر از سال گذشته بیشتر است؛ امسال خطر را بهتر می‌شناسیم، بیشتر می‌شناسیم و میدانیم که متأسفانه خطر در کشور فراگیر شده؛ سال گذشته به این اندازه نبود؛ بنابراین امسال هم بایستی همه رعایت کنند. هر چه ستاد ملّی کرونا گفت [باید رعایت شود]؛ اگر سفر را ممنوع کردند، [مردم] سفر نروند؛ هر چه را لازم دانستند انجام بدهند. بنده که مثل سال گذشته قطعاً سفر نخواهم رفت؛ و هر چه ستاد ملّی در این زمینه بگوید [رعایت میکنم].
و مسئله‌ی کرونا در وضع معیشت مردم هم مؤثّر است؛ یعنی این را باید بدانیم. می‌بینید که کرونا چه مشکلاتی را برای معیشت مردم فراهم کرده؛ اگر چنانچه این ادامه پیدا کند، همین طور بدتر خواهد شد و ادامه پیدا خواهد کرد و مشکلات بیشتر خواهد شد؛ باید هر چه زودتر بتوان کلک این بلای طبیعی بزرگ را کَند. متأسّفانه امروز وضع معیشت مردم خوب نیست؛ این غصّه‌ی بزرگی است برای ما. گرانی‌ها زیاد است؛ شما ملاحظه کنید شب عید، قیمت میوه و مانند اینها خیلی گران است؛ میوه فراوان امّا قیمتها بسیار بالا. متأسّفانه [سود حاصل از] این قیمتها به جیب باغدار هم نمیرود که ما مثلاً بگوییم یک قشر زحمت‌کشی یک سودی میبرند؛ نه، متأسّفانه این سود را دلالها و واسطه‌ها و این دستهای وسط و سودجو میبرند و به باغدار چیزی نمیرسد، به مردم هم که ضرر میرسد؛ بنابراین بایستی مسئولین محترم این مشکل معیشتی مردم و مشکل گرانی را هم حل کنند. و این ممکن است، راه‌حل دارد؛ بنده در جلسات متعدّد این را تذکّر داده‌ام و نظرات و راه‌حل‌هایی که کارشناسان در این زمینه گفته‌اند، مطرح کرده‌ایم و بیان کرده‌ایم؛ راه‌حل دارد؛ ان‌شاءالله که بتوانند اینها را انجام بدهند.
امیدواریم که خداوند متعال برای کشور و برای مردم، آینده‌ی نیکی را مقدّر فرموده باشد و قلب مقدّس ولیّ‌عصر از ما راضی باشد، و دعای آن بزرگوار شامل حال ملّت ما و کشور ما باشد.
والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته
۱) سعدی. دیوان اشعار، غزلیّات (با کمی تفاوت)
