بازگشت آمریکا به برجام اتوماتیک نیست
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه بازگشت به آمریکا به شکل اتوماتیک و با یک امضا انجام نمی‌شود، گفت: آمریکا با یک امضا از برجام خارج شده اما با یک امضا نمی‌تواند به برجام برگردد.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه صبح امروز (دوشنبه) در نشست خبری با اصحاب رسانه با تشریح گاه‌شمار سیاست خارجی، اظهار کرد: دوشنبه ۶ بهمن آغاز سفر منطقه‌ای وزیر خارجه را داشتیم که ابتدا به آذربایجان بود و سپس عازم مسکو، ارمنستان، گرجستان و نهایتاً ترکیه و نخجوان شدند. این سفر، یکی از مهمترین و موفق‌ترین سفرهای منطقه‌ای در دوران وزارت آقای ظریف در وزارت امور خارجه بود.
خطیب‌زاده گفت: در سفر به مسکو، موافقتنامه درخصوص همکاری در حوزه امنیت اطلاعات و امنیت سایبری ایران و روسیه به امضا رسید.
وی تاکید کرد: در سفر منطقه‌ای وزیر امور خارجه، همکاری‌های منطقه‌ای، ایجاد ثبات پایدار، مسائل اقتصادی، فعالسازی مکانیزم ۳+۳ و دیگر موضوعات مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
مذاکره با طالبان با هماهنگی دولت افغانستان است
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص سفر گروه طالبان به ایران و دلیل این سفر به تهران، گفت: گروه طالبان بخشی از واقعیت افغانستان است. آنها چند دفتر در برخی کشورها دارند و در مذاکره مستقیم با دولت افغانستان هستند و این سفر هم با اطلاع دولت افغانستان و در چهار جوب گفتگوهای جاری میاد دولت این کشور و این گروه انجام شد. ما همواره گفته‌ایم که از گفتگوهای بین افغانی حمایت می‌کنیم.
خطیب‌زاده روابط ایران و افغانستان را بسیار خوب دانست و گفت: تمامی مذاکرات و گفتگوهای انجام شده یا با خواست دولت این کشور یا با هماهنگی آنهاست، البته ما اتفاقات و شهادت دیپلمات‌های خود را در حمله به سفارت ایران فراموش نکرده‌ایم.
آمریکا نمی‌تواند تنها با یک امضا به برجام برگردد
وی درباره بازگشت احتمالی آمریکا به برجام گفت: ما منتظر اقدام ایالات متحده آمریکا یعنی رفع تحریم‌های موثر هستیم که بعد از به قدرت رسیدن ترامپ علیه ایران تحمیل شده است. این اقدام باید عملی باشد و سرمایه ملت ما به کشور باز گردد تا بتوانیم بدون مانع نفت بفروشیم. آمریکا نه تنها به تعهدات خودشان عمل نکرد بلکه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را هم نقض کرده‌اند، آنها با یک امضا از برجام خارج شدند اما با یک امضا نمی‌توانند به برجام برگردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: سرمایه این ملت باید قابل دسترس باشد یعنی نفت به راحتی فروخته شود و پول آن برگشت داده شده و بیمه انجام شود. هر وقت آنها این کار را انجام دادند ما هم پاسخ می‌دهیم. بازگشت به آمریکا به شکل اتوماتیک و با یک امضا نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه مذاکره دوجانبه‌ای با آمریکا درخصوص برجام نخواهیم داشت، گفت: هر مذاکره‌ای لازم باشد در چارچوب کمیسیون‌های برجامی باید انجام شود.
نگران وضعیت اقلیت‌ها در میانمار هستیم
خطیب‌زاده درباره کودتای ارتش برمه در میانمار گفت: نیمه‌های دیشب این اتفاق رخ داده است. ما در برمه سفارت نداریم و مجاری اطلاعاتی مسدود است. ما نگرانی‌های جدی خود را در مورد وضعیت اقلیت‌ها در برمه اعلام کردیم.
وی افزود: اخبار ضد و نقیضی که درباره این شبه کودتا می‌شنویم امیدواریم منجر به بدتر شدن وضعیت آنها نشود البته می‌دانیم قرن بیست و یکم قرن چنین اقداماتی نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه در باره احتمال گفتگو با آمریکا برای نحوه بازگشت آنها به برجام، گفت: بر اساس برجام امکان مذاکره در چهارچوب برجام وجود دارد اما تا گفتگو و بازگشت آمریکا به برجام راه طولانی وجود دارد.
عربستان جنگ یمن را پایان دهد، آماده گفتگو هستیم
خطیب‌زاده درباره مناسبات میان تهران و ریاض بعد از شکست ترامپ گفت: درخصوص عربستان، در دوران رژیم قبلی کاخ سفید بارها گفته بودیم که موضع ما همکاری در منطقه بدون مداخله خارجی است که این مداخلات ریشه بحران، گرفتاری و ناامنی در منطقه است و آنها هستند که چندین دهه منطقه را گروگان سیاست‌های غلط خود کردند.
وی ادامه داد: برخی همسایگان این توهم را داشتند که ترامپ پنجره فرصت برای آنها است، آنها به همین خاطر اقدامات غلطی کردند. البته همانگونه که ایران بارها اعلام کرده، هر وقت عربستان این مسیر را اصلاح و جنگ یمن را پایان دهد و بپذیرد در گفت‌وگوهای دوران منطقه‌ای ترتیبات پایداری داشت، آغوش ما برای گفتگو باز است.
خطیب‌زاده درباره اظهارات مقامات آمریکایی درباره برجام گفت: تا اجرای تمام و کمال و بدون پیش‌شرط و رفع موثر تحریم‌ها رخ ندهد، آمریکا به عنوان ناقض تعهداتش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شناخته می‌شود. آنچه برای ما شناخته می‌شود، تعهدات پذیرفته شده آمریکا در برجام و قطعنامه شورای امنیت است.
وی افزود: دولت بایدن باید مسیر غلط دولت قبل را جبران کند. نه اظهارات مثبت، نه منفی، نه مخدوش و نه مبهم برای ما مهم نیست. اقدام دولت بایدن مبنای اقدام متناسب ما است.
مذاکره دوجانبه درباره برجام با آمریکا نخواهیم داشت
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره مذاکره دوجانبه با آمریکا برای بازگشت به برجام اظهار داشت: بارها اعلام و کاملاً روشن کرده‌ایم که مذاکره دوجانبه با آمریکا نه لازم است و نه خواهیم داشت. آمریکا باید به تعهدات خود بازگردد و برای این کار نیاز به مذاکره دوجانبه ندارد. اگر این کار انجام شود، درخصوص مسائل برجامی می‌توانند در کمیسیون مشترک حاضر شوند.
خطیب‌زاده درباره سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ترکیه، گفت: روابط ایران و ترکیه روابط بسیار خوبی است و سفر وزیر امور خارجه به این کشور هم سفر بسیار خوبی بود. درباره قفقاز مذاکراتی داشتیم و رایزنی‌ها در بالاترین سطح اتفاق افتاده است.
عزم ایران گسترش همکاری با آفریقا است
وی در پاسخ به سوالی درباره سفر معاون علمی رئیس‌جمهور به آفریقا گفت: هفته قبل آقای ستاری سفر بسیار خوبی به کنیا داشت و نمایندگان چهل شرکت نیز در آنجا حضور داشتند. در این سفر مرکز نوآوری و فناوری در کنیا را افتتاح کردیم که بسیاری از مقامات در آنجا حضور داشتند. همچنین آقای ستاری از مراکز مختلف در این کشور بازدید کردند. عزم ایران گسترش همکاری‌ها با آفریقا بوده و تبادلات جدی اطلاعات برای همکاری در حال انجام است.
تشکیل دولت افغانستان باید مبتنی بر دستاورد مردم این کشور باشد
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره پیشنهاد طالبان مبنی بر استعفای دولت کنونی افغانستان برای ادامه مذاکرات صلح در این کشور و اینکه آیا این خواست طالبان در دیدار نمایندگان این گروه با آقای ظریف مطرح شده است؟، گفت: تنها خبری‌های که وزارت امور خارجه از دیدارها منتشر کرد، معتبر است. آقای ظریف در این دیدار تاکید کرد هیچ دولتی نمی‌تواند شکل بگیرد به غیر از اینکه مبتنی بر دستاوردهای مردم افغانستان باشد.
خطیب‌زاده افزود: هیچ چیز در خلا شکل نمی‌گیرد. منظور ما از این مسئله، قانون است. حاکمیت کنونی افغانستان، گروه‌ها و مردم افغانستان از جمله طالبان به هر دستاورد و توافقی برسند برای ما معتبر است ولی این مسئله از گفت‌وگوهای بین‌الافغانی به دست می‌آید و نه حذف دیگران از جمله دولت این کشور. بیشترین تاکید ایران این است که تمام دستاورد ملت افغانستان باید محافظت شود.
تحریم‌ها رفع نشود، گام بعدی قانون هسته‌ای مجلس را برمی‌داریم
وی درباره اینکه اگر آمریکا به تحریم‌ها پایان نداد، روند کار و اجرای برجام در آینده چه می‌شود؟، گفت: مسیر چند هفته و چند ماه آینده در قانون لغو تحریم‌های مجلس کاملاً روشن است. در کمتر از چند هفته دیگر، طبق قانون مجلس به تاریخ توقف نظارت‌های فراپادمانی و پروتکل الحاقی می‌رسیم که اگر تا آن موقع یعنی سوم اسفند گام موثری از سوی آمریکا صورت نگرفته باشد، دولت موظف به برداشتن گام بعدی طبق قانون مجلس خواهد بود. این مسیری است که نمایندگان ملت برای آینده ترسیم کرده‌اند و دولت قدم به قدم این مسیر را خواهد رفت.
خطیب‌زاده تاکید کرد: اساساً ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام آمریکاست. ایران از این قطعنامه خارج نشده و تنها برخی اقدامات جبرانی بر اساس برجام انجام داده است. بارها گفته‌ایم طرفی که در نقض کامل است باید به توافق بازگردد و بیش از این چانه‌زنی‌های بی‌مورد است. ما گفته‌ایم به محضی که آمریکا اقدامات موثر انجام دهد، ایران هم اقدام موثر انجام خواهد داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه قانون مجلس در ادامه روند اجرای برجام و توافقات و نظارت‌ها کاملاً روشن است، افزود: تا چند هفته دیگر به تاریخی که در قانون مجلس مشخص شده می‌رسیم و اگر تا آن موقع اقدام موثری انجام نشده باشد، دولت موظف به برداشتن اقدامات و گام دیگری است. فکر می‌کنیم توپ در زمین کسانی است که چندین سال است تلاش کردند ایران از برجام و ابعاد رفع تحریمی آن منتفع شود.
کره‌ای‌ها به راه‌حل‌هایی درباره پول‌های بلکه شده ایران رسیده‌اند
خطیب زاده درباره آخرین وضعیت نفتکش کره جنوبی و بدهی این کشور به ایران، گفت: موضوع توقیف کشتی کره‌ای یک موضوع فنی است و به موضوع پول‌های بلوکه شده ایران در این کشور که یک موضوع دوجانبه بین ایران و کره است ارتباطی ندارد، البته اخباری که ما می‌شنویم این است که آنها به راه‌حل‌هایی رسیدند.
وی ادامه داد: در مورد کشتی کره، در حال رایزنی با دادستانی هستیم، از روز اول دسترسی‌های بسیار خوب کنسولی به خدمه کشتی داده شد تا بتوانیم نتیجه بهتری بگیریم و امیدوارم خبرهای خوبی درباره خدمه داشته باشیم.
خرید واکسن روسی به درخواست ستاد ملی کرونا بود
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نقش وزارت خارجه در خرید واکسن روسی گفت: وزارت امور خارجه هیچ قدمی برنمی‌دارد مگر آنکه نهادهای صلاحیت‌دار و بالادستی از ما درخواست داشته باشند. تنها مرجع داخلی صلاحیت‌دار و درخواست برای تسهیل خرید، وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا است و وزارت خارجه با جدیت سعی کرده این مصوبات را اجرایی کند.
وی ادامه داد: بین ایران و روسیه، برای خرید واکسن مسیرها طی شده و با درخواست ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت انجام شده است. وزارت خارجه تنها در مسیر تسهیل و تامین نیازهای ملت تلاش می‌کند و در مورد این واکسن هم وزارت بهداشت باید نظر بدهد که داده است.
خطیب زاده، گفت: در مورد راه‌های دیگر برای تامین واکسن اقداماتی انجام شده است. چندین میلیون دوز از کوواکس خریداری شده است و با کوبا برای تولید واکسن مشترک همکاری می‌کنیم، همچنین با چین و هند توافقاتی انجام داده‌ایم، تمامی این اقدامات پس از درخواست و ماموریت وزارت بهداشت و ستاد کرونا به وزارت خارجه انجام شده و وزارت خارجه صلاحیتی برای ورود این واکسن‌ها ندارد و کاری بدون نظر دستگاه‌های مسئول انجام نداده و نخواهد داد.
روابط ایران و هند رو به گسترش است
خطیب‌زاده درباره انفجار در برابر سفارت اسرائیل در هند و اتهام‌زنی‌های مطرح شده علیه ایران اظهار داشت: روابط ایران و هند بسیار خوب و رو به گسترش است و مشورت‌های سیاسی دو کشور طی یکی دو روز اخیر در سطح مدیران کل انجام شد. همچنین گسترش همکاری‌های اقتصادی را با جدیت دنبال می‌کنیم. درخصوص توسعه بندر چابهار در مراحل رو به رشدی قرار گرفتیم و نزدیک‌ترین نظرات را در مورد افغانستان داریم.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: درخصوص مسائل دوجانبه و کمیسیون مشترک، روابط در سطح قابل توجهی انجام می‌شود، تصمیم دو پایتخت کشور ارتقای روابط و همکاری‌ها است. طبیعی است از سوی برخی طرف‌های ثالث اقدامات شیطنت‌آمیز انجام شود و طرفین نسبت به این مسئله آگاه هستند.
نیازی به کانال‌های مخفی با آمریکا درباره برجام نداریم
خطیب زاده در باشه به این سوال که آیا کانال‌های مخفی میان ایران و آمریکا وجود دارد و پیامی درباره برجام رد و بدل می‌شود؟، گفت: گفت‌وگوی دوجانبه‌ای با آمریکا نخواهیم داشت. آمریکا در ابتدا باید به آنچه گفته عمل کند، اجرای موثر رفع تحریم‌ها و اجرای قطعنامه ۲۲۳۱. اگر این اقدامات به خوبی انجام شد می‌تواند عضو ۱+۵ باشد.
وی ادامه داد: ما موضوعی با آمریکا نداریم جز برجام. در موضوع برجام هم نیاز به کانال‌های پشت پرده نیست. هرچه بخواهیم به شکل مستقیم گفته‌ایم. این مسائل در کمیسیون مشترک و نشست غیررسمی وزرا گفته شده است، همچنین از طریق حافظ منافع نیز مسائل مطرح شده است.
توقیف نفتکش ایرانی در اندونزی فنی بوده است
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره آخرین وضعیت نفتکش توقیف شده ایران در اندونزی نیز گفت: این مسئله از ساعات اولیه پیگیری شد. گزارش‌هایی که دولت اندونزی ارائه کرده و همکاری‌های خوبی که با ما داشته، حاکی از فنی بودن مسئله است. دسترسی‌های کنسولی با خدمه کشتی داشتیم، کاپیتان و معاون وی روز گذشته به عرشه بازگشتند و امیدواریم این مسئله را با توجه به قوانین اندونزی به زودی حل کنیم. تحولات مثبت است.
دولت بحرین هرچه سریع‌تر با ملت خود آشتی کند
خطیب‌زاده درباره حکم حبس ابد دولت بحرین برای هشت نفر به اتهام اقدام تروریستی و ارتباط با ایران گفت: مشکلات انباشت شده‌ای که در بحرین با آن روبرو هستیم با چنین احکامی سرپوش به آن گذاشته نمی‌شود و برخی سرکوب‌ها و دخالت‌های طرف‌های خارجی از مسیر این احکام ساختگی نمی‌گذرد. دولت بحرین هر چه زودتر با ملت خود آشتی و حقوق اکثریت را در نظر بگیرد، برای دولت بحرین بهتر خواهد بود.
مقامات آمریکایی دست از فرافکنی بردارند
وی درباره سخنان مشاور امنیت ملی دولت بایدن که گفته برنامه موشکی ایران پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و به طرز قابل توجهی به سمت سلاح هسته‌ای نزدیک شده و ایران را به حمایت از تروریسم متهم کرده است، اظهار داشت: ما برای گفته‌های افراد تا موقعی که اقدامی نبینیم فعلاً اهمیت ویژه‌ای قائل نخواهیم شد. چه آنهایی که مثبت و چه آنهایی که تعهدی می‌دهند و چه حرف‌های دیگر. زیاد صحبت از مقامات آمریکایی له و علیه برجام و همکاری ذیل برجام شنیده‌ایم. تا آن روز منتظر می‌مانیم اقدامات را شاهد باشیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست و آن هم برخاسته از اعتقادات ما و مبتنی بر فتوای رهبری و راستی آزمایی‌های آژانس انجام بوده و هم گزارش‌های ادواری تمامی اقدامات ایران با اطلاع آژانس و ذیل نظارت آژانس و در چارچوب راستی آزمایی‌های آژانس صورت گرفته است.
خطیب‌زاده گفت: در مورد اقدامات آمریکا باید بگوئیم که بهتر است دست از فرافکنی بردارند. چهار سال پر از شر را دولت آمریکا در منطقه و جهان داشته و بهتر است با این اظهارات این چنینی این تعبیرها را نکنند تا ادامه کردنگشی‌ها را ببینیم.
وی گفت: توصیه ما به آمریکا این است از چهار سال مقاومت ایران و شکست حداکثری ترامپ دست بگیرند و به مسیر درست تعامل برگردند.
رژیم صهیونیستی مراقب آسمان و مرزهای خودش باشد
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره تهدیدات رژیم صهیونیستی، گفت: اسرائیل هر زمان در نقطه ضعف و حضیض قرار می‌گیرد این تهدیدات بیشتر می‌شود. خودشان بهتر می‌دانند باید مراقب آسمان و مرزهای خودشان باشند. ما اهل تهدید نیستیم و اهل این هستیم که پاسخ به موقع و به جا بدهیم و هر زمان لازم بوده پاسخ داده‌ایم.
خطیب‌زاده درباره حضور ۴۰۰ زندانی ایرانی در سلیمانیه و یا ایرانیان زندانی در مالزی گفت: یکی از دغدغه‌های ما همواره ایرانیان مقیم خارج از کشور بوده‌اند. اگر جرمی را مرتکب شده و ورود غیرقانونی داشتند یا به کشور بازگردانیم یا مقدمات آزادی آنها را فراهم کردیم. در مورد هر کشوری وضعیت زندانیان متفاوت است.
وی تاکید کرد: با دولت مالزی مراودات و دسترسی‌های کنسولی داشتیم. بازگشت اتباع ایرانی از کشورهای مختلف براساس حق انتخاب است و ما سعی کردیم مسیر را تسهیل کنیم. در مورد زندانیان در کشورهای همسایه، عراق و اقلیم کردستان براساس احکام دادگاه و ورود غیرقانونی و مسائل مشابه در زندان اقدام کردیم و هر کدام را سرکنسولگری‌های ما درسلیمانیه و اربیل پیگیری کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: ما از شرایط برخی زندانیان اصلاً رضایت نداریم و به دولت‌های محلی گفته‌ایم و به صورت جدی کنسولگری‌های ما با آنها در ارتباط هستند و بسیاری را آزاد کردیم. ما در چارچوب معاضدت‌های قضایی بسیاری از این اقدامات را می‌توانیم انجام دهیم. امیدواریم با رعایت اتباع ایرانی شاهد کاهش این موارد باشیم.
خطیب‌زاده درباره روابط ایران و همسایگان نیز گفت: ایران دسترسی یکسانی به همسایگان خود در قفقاز دارد و با آنها بهترین ارتباطات را داشته و خواهیم داشت. سفرظریف برای این است که توازنی در روابط داشته باشیم. پیشنهاد ایران برای همکاری‌های ۳+۳ یا ۳+۲ در این است که به صورت نهادینه این ارتباطات را گسترش دهیم. فرصت‌های بیشماری بین ما و این کشورها بعد از حل بحران وجود دارد و بسیاری از قفل‌ها باز می‌شود.
وی درباره پرداخت غرامت به خانواده‌های هواپیمای اوکراینی گفت: گزارش ما آماده شده و سازمان هواپیمای کشوری قبل از تاریخی که تعهد داشت به صورت ویدئو کنفرانس این گزارش را ارائه کرد و بعد به صورت مکتوب به کشورهای مرتبط ارسال شد.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: دولت اعلام کرد به صورت یکسان و فارغ از ملیت قربانیان، غرامت پرداخت می‌شود. فکر می‌کنم این غرامت در مسیر پرداخت است، ولی باید جزئیات را بپرسم.
وی همچنین درباره غنی‌سازی ۲۰ درصد اورانیوم، گفت: آغاز مجدد تولید اورانیوم ۲۰ درصد با اطلاع رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شده است.
خطیب‌زاده درباره احتمال میانجی‌گری ژاپن برای حل اختلافات ایران و آمریکا در مورد برجام گفت: موضوعی که گفته شد این بود که ظریف به اظهارات وزیر خارجه جدید آمریکا پاسخ داد. اینکه کشورهای دیگر با حسن‌نیت‌های خوبی وارد شدند، قطعاً ژاپن یکی از آنها است. درخصوص موضوع برجام طرف‌های آن روشن است. در قطعنامه شورای امنیت اعضا مشخص شده‌اند اما حضور ژاپن در فرایندهای بین‌المللی نه تنها خوب است بلکه مورد استقبال ما نیز است.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره مصارف سوخت ۲۰ درصد ایران گفت: استفاده‌های متنوعی از اورانیوم ۲۰ درصد انجام می‌شود و رآکتورهای ایران هم به این سوخت نیاز دارند. موضع ایران در این باره هم آن است که این اقدام با اطلاع قبلی آژانس و تحت نظارت آنها انجام می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی درباره ساخت فیلم‌هایی برای ایجاد تنش بین ایران و اقلیم کردستان عراق ابراز داشت: ساخت فیلم و سریال و… از داستانی، تخیلی و مستند مسیرهای خودش را دارد. ما سیاست‌ها را در وزارت امور خارجه و دولت تنظیم می‌کنیم و قطعاً نباید اجازه دهیم موارد این چنینی خدشه‌ای وارد کند.
خطیب‌زاده گفت: وزارت خارجه نظرات خود را دارد و ما قصد ورود به مراحل ساخت این فیلم‌ها را نداریم ولی نگرانی‌های دوستان را متوجه هستیم. دولت اقلیم از دوستان ما هستند و ما همواره سعی کردیم مسیر تعاملات درست باشد و اینها اتفاقات کوچک و ریزی است که باید با درایت عبور و ان‌شاءالله مدیریت کنیم.
