گسترش زبان فارسی؛ آرزوی دیرین رهبر انقلاب

به گزارش « نسیم آنلاین » و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، زبان از مهم‌ترین و اصلی‌ترین شاخصه‌های «هویت فرهنگی» یک ملت است که فرهنگ آن ملت در گرو آن است. زبان ملی یک کشور، رشته‌ی پیوند و رگ حیاتی یک ملت زنده است که تمام اقوام را با هر نوع لهجه و آداب و رسوم زیر چتر یگانگی و وحدت خود گردهم می‌آورد و از گسستگی جلوگیری می‌کند.

یکی از ارکان اصلی هویت فرهنگی مردم ایران نیز زبان و ادبیان فارسی است. زبان فارسی به‌عنوان زبان رسمی و ملی ایران شناخته شده است اما این هویت نه در حد یک کشور بلکه فراتر از کشور ایران نفوذ و جایگاه ویژه‌ای دارد.

در کارنامه‌ی هزارساله‌ی زبان فارسی، این زبان از سمرقند تا بغداد و از قسطنطنیه تا شبه قاره و چین، و از جنوب خلیج فارس تا آن سوی آمودریا، و از این سوی تا شبه جزیره‌ی بالکان نفوذ کرده و توانسته ده‌ها و صدها شاعر، نویسنده، مورخ، جغرافی‌دان، عارف، پزشک، فیلسوف، ریاضی‌دان، مهندس و دانشمندانی پرشمار از تمامی علوم دیگر در دامان خود پرورش بدهد.

تا جایی که رهبر انقلاب درباره‌ی وسعت قلمرو زبان فارسی می‌فرمایند: «یک روزی از چین تا روم و آسیای صغیر، مرز زبان فارسی را تشکیل می‌دادند. انسان می‌بیند که در دوران عثمانی، دیوان و مکاتبات آنها به زبان فارسی بوده است و شعرایی به زبان فارسی داشتند. بهترین شعرای بخشی از دوران عثمانی، شعرای فارسی‌گو هستند؛ وضع هند و شبه قاره‌ی هند هم معلوم است. بنابراین نفوذ زبان فارسی بسیار بوده است.»

اگرچه رهبر انقلاب از دوران طلایی زبان و ادبیات فارسی سخن می‌گویند و نفوذ زبان فارسی را از «از استانبول تا آسیای شرقی» دانسته‌اند که گسترش عظیمی در آن زمان‌ها داشته است اما در مقابل از دوران سیاه و پسرفت این زبان نیز سخن به میان می‌آورند و دوران قاجاریه و پهلوی را یکی از عوامل انحطاط زبان فارسی در مقیاس بین‌المللی برمی‌شمارند و می‌فرمایند: «قبل از انقلاب بر اثر تنگ‌نظری و نادانی و بیسوادی مسؤولان کشور در دوره‌ی اواخر قاجار تا آخر زمان محمّدرضا پهلوی، زبان و ادبیّات فارسی انحطاط پیدا کرد. با این‌که ما در همین دوره، انصافاً شخصیت‌های خوب ادبی، شاعر و نویسنده‌ی بزرگ هم داشتیم، لیکن از لحاظ گسترش سیاسی و از لحاظ قدر و قیمت بین‌المللی، در پایینترین وضعیت قرار گرفتیم! علّت هم این بود که در مهد زبان فارسی - یعنی ایران - کسانی که متصدّیان امور بودند، از زبان فارسی تبرّی می‌جستند! این نهایت انحطاط است.»

اهمیت زبان فارسی و اهتمام ویژه به آن همیشه یکی از دغدغه‌های مهم رهبر انقلاب چه در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و چه بعد از پیروزی آن بوده است. تا جایی که دلبستگی ایشان به زبان و ادبیات فارسی و تسلط رهبر انقلاب به شعر و ادب فارسی و سخن گفتن فصیح و بلیغ و نگارش شیوا و ادیبات ایشان بر کسی پوشیده نیست.

ایشان گسترش زبان فارسی در دنیا را یکی از آرزوهای دیرین خود می‌دانند چرا که آن «یکی از آروزهای دیرین من، دنبال کردن همین کار است (گسترش زبان فارسی در دنیا)؛ این آرزو بحمدلله در حال برآورده شدن است و رور به روز ان‌شالله پیش خواهد رفت؛ چون کلمه‌ی طیبه‌ای است و اصل ثابتی دارد و همچنان که خدای متعال وعده فرموده است: «أَلَم تَرَ کَیفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصلُها ثابِتٌ وَفَرعُها فِی السَّماءِ» زبان فارسی چنین وضعیتی دارد و ان‌شالله اصل ثابت و فروع و شاخه‌ها و گستره‌ی وسیعی در همه جای عالم خواهد داشت و جهانیان از این زبان استفاده خواهند کرد».

در همین خصوص دکتر غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره‌ی چرایی و چگونگی تسلط رهبر انقلاب بر ادبیات فارسی این چنین می‌گوید: «احاطه‌ی ایشان بر ادب فارسی و توانایی‌های زبانی ایشان یک امر استثنایی است و نتیجه‌ی تحصیلات عادی حوزوی نیست. در زمانی که آقای خامنه‌ای جوان بودند و در حوزه‌ی علمیه فقه و اصول می‌خواندند، درس و بحثی تحت عنوان زبان فارسی یا ادبیات فارسی یا نویسندگی یا حتی شعر به‌ صورت رسمی در حوزه نبود. حوزه‌ی امروز که در آن فعالیت‌های ادبی هم جایی دارد، بسیار فرق دارد با حوزه‌ی پنجاه سال پیش.»

از همین روی انتشارات انقلاب اسلامی به کوشش دکتر محمدحسین مقیسه به اولین جستار در زبان و ادبیات فارسی که به بازتاب گوشه‌ای از دیدگاه‌های ادبی رهبر انقلاب اختصاص یافته است، می‌پردازد. کتاب «امین زبان و ادب فارسی»، مجموعه بیانات و راهکاری‌های عملی و علمی رهبر انقلاب در خصوص موضوع زبان فارسی است که نشان‌دهنده‌ی توجه ویژه‌ی ایشان به این زبان است.

کتاب متشکل از هفت فصل است که ابتدا از بیانات رهبر انقلاب درباره‌ی ویژگی‌‌های زبان فارسی شروع می‌شود و در ادامه به بیانات رهبر انقلاب درباره‌ی تاریخ زبان و ادبیات فارسی، حال و روز زبان فارسی، موانع، سستی‌ها و راهکارها، وظایف رسانه‌ها، سازمان‌ها، شیفتگان زبان و ادبیات فارسی، آموزش و گسترش زبان و ادبیات فارسی در ایران و جهان، زبان فارسی و ویرایش و درواژه‌ها از منظر رهبر انقلاب می‌پردازد.

علاقمندان برای اطلاع از نحوه‌ تهیه‌ کتاب فوق می‌توانند با شماره‌ تلفن‌های 66493548-021 و 66483695-021 تماس حاصل نمایند یا به پایگاه اطلاع‌رسانی www.book-khamenei.ir مراجعه کنند.