کرونای چینی، نژادپرستی آمریکایی

نسیم آنلاین : محمد رستم‌پور: شیوع کرونا در بیش از 35 کشور جهان سبب شده بیش از 78 هزار نفر به این ویروس مبتلا شوند. بر اساس آخرین آمار، 2462 نفر از این تعداد یعنی تنها سه درصد از کل مبتلایان از دنیا رفته‌اند و 23 هزار نفر نیز درمان شده‌اند. با این وجود، نگرانی از این ویروس از اعلام همان موارد اولیه در بیشتر کشورهای جهان پدید آمد. قرنطینه شدن شهرها، بسته شدن مرزها، توزیع ماسک و لوازم بهداشتی و عملیات‌های ضدعفونی در شهرها، ترس از کرونا را تشدید کرده است. اما این ترس و وحشت در آمریکای شمالی و غرب، ریشه‌ای غیر از مسائل بهداشتی و درمانی دارد: نوعی از بیگانه‌هراسی با ظاهری از دشمنی با مردم آسیا.

جان پومفرت، خبرنگار واشنگتن‌پست می‌گوید در یک مدرسه راهنمایی در نزدیکی خانه من، بین دانش‌آموزان پیچیده که همه دانش‌آموزان چینی کرونا گرفته‌اند و باید قرنطینه شوند. در لس‌آنجلس و تورنتو، آسیایی‌ها و به ویژه چینی‌ها تجربه‌هایی از آزا و اذیت خیابانی را تجربه کرده‌اند. در انگلیس، صاحبان رستوران‌های چینی می‌گویند به شدت تحت فشارند تا کار خود را تعطیل کنند. در همین حال، وزیر بازرگانی آمریکا می‌گوید کرونا زمینه افزایش شغل در ایالات متحده را مساعد کرده است.

به رغم اینکه برخی تلاش‌ها مانند محدودیت در تردد به چین و شهرهای قرنطینه، منطقی و معقول به نظر می‌رسد، برخی کارها به شکل غیرمنصفانه‌ای مردم آسیا را هدف گرفته است. برخی فرضیات و تئوری‌های توطئه نیز بر این وحشت و هراس افزوده است. از جمله فردی با اسم مستعار «تایلر دردن» مؤسس یک وب‌سایت جمع‌آوری کمک‌های مالی برای محافظه‌کاران در آمریکا ادعا می‌کند یک محقق چینی در مؤسسه ویروس‌شناسی ووهان در یک پروژه با دولت چین، ویروس کرونا را به عنوان یک سلاح بیوتروریستی ساخته است.

صرف نظر از موج بیگانه‌هراسی و کینه‌توزی با چینی‌ها و آسیایی‌ها، برخی افراد و نهادها به دنبال این هستند که این موج را یک روند معمول و کاملاً عادی تصویر کنند. برای نمونه، بخش خدمات درمانی دانشگاه برکلی در یک پست اینستاگرامی، دانشجویان را از تعامل و ارتباط با هر فرد آسیایی بازداشت و تأکید کرد هر گونه بیگانه‌هراسی در این روزها و شرایط کاملاً عادی است. همین موضوع نشان می‌دهد که کرونا بیگانه‌هراسی و نژادپرستی ایجاد نکرده، بلکه این نژادپرستی و بیگانه‌هراسی از مدت‌ها پیش در فرهنگ غرب ریشه داشته است.

خصومت با چین و آسیا، مختص فرهنگ و آداب اجتماعی آمریکا نیست و در سیاست آمریکا هم نمودهای برجسته‌ای دارد. برای نمونه، چستر آرتور، رئیس جمهور وقت آمریکا در سال 1882 قانونی را طراحی و ابلاغ کرد که بر اساس آن، مهاجرت چینی‌ها برای ده سال به خاک آمریکا ممنوع شود. یا دونالد ترامپ، سفر محققان و دانشجویان چینی را به آمریکا ممنوع کرده است.

مرلین چاکوانیون، استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا معتقد است این نژادپرستی و بیگانه‌ستیزی مدت‌هاست با موضوع بهداشت عمومی درهم‌تنیده شده است. او می‌گوید از نظر تاریخی، بروز بیماری‌های مسری و واگیردار اغلب به خارجی‌ها نسبت داده می‌شود. برای مثال، از تلقی ارتباط میکروب و مهاجران باید به محدودیت مهاجرت به شهر نیویورک در دهه 20 اشاره کرد: «مقامات شهر نیویورک، با ایجاد پیوندهای فرضی میان میکروب‌ها و مکزیکی‌ها، چینی‌ها، آفریقایی‌ها و ... پاکسازی نژادی را توجیه کردند». او همچنین اشاره می‌کند ابتدای بروز ایدز، این ویروس را به مهاجران هائیتی نسبت می‌دادند. چرا که آنها تنها گروهی بودند که به خاطر ملیت‌شان، گروه «پرخطر» محسوب می‌شدند.

در کنار تمرکز بر خالص و برتر بودن نژاد سفید، ترس از کثیفی و بیماری، به درگیری‌های خارج از استعمار غربی کشیده شد. برای نمونه در جمهوری دومینکن، در سال‌های شیوع دیفتری در سال‌های 2014 تا 2017، توجه و تمرکز بیشتر از آنکه صرف این شود داروها به‌روز شود، کوشش سیاستگذاران این بود که هائیتی‌ها محدود شوند و مرزها بسته باشد. یا حتی نوع مواجهه آمریکایی‌ها با آنفلوآنزا و کرونا می‌تواند گویای این نکته باشد. بر اساس مرکز پیشگیری و کنترل وزارت بهداشت آمریکا، در همین زمستان، 19 میلیون مورد ابتلا به آنفلوآنزا، 180 هزار بستری و 10 هزار مرگ بر اثر این بیماری رخ داده است. موارد ابتلا به سرخک نیز هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود، اما آنچه ترس ایجاد کرده و مردم را به خرید ماسک و رعایت بهداشت عمومی وادار کرده؛ کرونا است تا آنفلوآنزا. مرلین چاکوانیون، معتقد است مسائل پزشکی در تعمیق باورهای نژادپرستانه مؤثر است و به ویژه که اکنون چین و آمریکا هم تنش دارند، چندان تعجبی ندارد کرونا نژادپرستی و بیگانه‌هراسی را تشدید کند. برای آنکه این بیگانه‌هراسی پایان یابد یا ضعیف شود، بیش از همه باید رسانه‌ها برنامه‌ریزی کنند و تلاش کنند حقایق را منعکس کنند. قربانیان واقعی، تنها مبتلایان به این ویروس نیستند، بلکه همه آسیایی‌ها و شاید همه غیر غربی‌ها از هر نژاد و رنگ پوست و تیره‌ای باشند.