ماجرای نامه خلاف واقع وزیر اقتصاد به رهبر انقلاب

نسیم‌آنلاین؛ سید امیر سیاح کارشناس اقتصادی در گفت‌گو با نسیم‌آنلاین از هزار راه نرفته برای رونق اقتصادی در کشور در سال‌های گذشته گفته است. سیاح در این گفت‌وگو ابراز امیدواری کرد که مسئولان این اشتباهات و قصورات کمتر یکسال دیگر در جایگاه متهم در دادگاه قرار بگیرند.

وی با اشاره به گلایه‌مندی مردم از وضعیت اقتصادی، تورم‌های سرکش و غیرقابل پیش‌بینی و اذیت شدن مردم بخاطر کسب‌وکارها را عامل این نارضایتی عنوان کرد.

سیاح با اشاره به تمرکزی که در 5، 6 سال گذشته بر یافتن پاسخ برای این سوال که حکومت چطور می‌تواند به تولیدکنندگان و کارآفرینان ایرانی در شرایط فعلی، یعنی اواخر دهه 90، کمک کند افزود: جمهوری اسلامی این همه دارد در بودجه و برنامه‌­های مختف به تولیدکننده کمک می­‌کند، ارز 4200 تومانی می‌دهد، جلوی واردات را می­‌گیرد، چرا تولیدکنندگان الان شاکی هستند؟ نتیجه و برآیند تمام این مطالعه چند ساله، که 15 گزارش پژوهشی از دل آن منتشر شد، این است که حکومت باید 3 کار روشن را انجام بدهد.

اول؛ جلوگیری از فعالیت‌های نامولد

اولا از فعالیت‌های نامولد مالیات بگیرد و جلوی این فعالیت‌های نامولد را بگیرد، اجازه ندهد که کسی با پولش خانه بخرد و بگذارد گران شود، اجازه ندهد که بانک‌ها، ساختمان بخرند بگذارند کنار، سکه و دلار بخرند.

در جنگ اقتصادی نظام بانکی مثل پیاده نظام ترامپ عمل کرد، هم در سال 91 هم در سال 98 و 97 طوری عمل کرد که گویی از ترامپ دارد دستور می‌گیرد. بانک نقشه دشمن را تکمیل کرد، پول ها را به سمت تولید نبرد و برد به سمت فعالیت‌های نامولد؛ خلاصه اینکه فعالیت­‌های نامولد را می‌­شود جلوگیری کرد و باید جلوی آن گرفته شود. تا وقتی فعالیت‌های نامولد مثل سوداگری‎‌های مسکن و زمین و ارز و طلا و خودرو، سود آن­ها بیشتر از تولید است، مشکل بیکاری و تورم در کشور ما حل نمی‌­شود.

با سازوکارهای امروزی، ادعا نمی‌­کنم به راحتی، اما امکان اجرایی شدن این کارها هست. می‌توانند مالیات بر عایدی را اجرا کنند. می‌توانند حاکمیت بر ریال را اجرا کنند، یعنی هر کدملی و هر کد اقتصادی مشخص باشد که جای آن کجاست، چه حساب‌هایی دارد و هر حساب چه مقدار گردش می‌کند و حساب‌­هایی از یک مقدار بالاتر را حکومت تایید کند تا پرداخت یا نقل و انتقال انجام شود.

سال‌هاست این حرفها گفته می‌شود. سال‌هاست هم این مجلس هم مجلس قبلی هم مجلس قبل‌تر از آن، می­خواهد که مالیات­های غیرمستقیم را اصلاح کند، و دائم جواب می­دهد صبر کنید چشم، صبر کنید به زودی، صبر کنید ...

اگر بخواهیم در مورد انگیزه عدم اجرای این اصلاحات صحبت کنیم به جای خوبی کشیده نمیشود!

دکتر سیاح در تشریح انگیزه دولت برای عدم اجرای این اصلاحات گفت:‌ نمی‌توانم راجع به انگیزه دولت و مجلس قضاوت کنم، اگر بخواهم با این اطلاعات قضاوت کنم به جاهای ناجور کشیده می‌­شود! یعنی هیچ عقل سلیمی نمی‌­پذیرد. مثل این است که بیماری داریم که دارد دائم از آن خون می­رود، و هر کسی ببیند می­گوید خب آقای دکتر این خون­ها را جلویش را بگیر ، چیزی ببند، و نمی­بنند  و می­گوید حالا بعدا می­بندم، خب کی می­خواهی ببندی؟ مریض دارد می­میرد دیگر کی می­خواهی ببندی؟ کی میخواهی قانون مالیات­ها را اصلاح کنی؟ پس شد یک: مالیات بر نامولدها.

دوم؛ توزیع رانت مولد بر اساس سیاست صنعتی کشور

دومین کاری که باید برای حمایت از تولید بکنیم این است که باید به آن "رانت مولد" بدهیم. رانت مولد به معنی این است که به واحد تولیدی که یا وجود دارد و می‌­خواهد توسعه بدهد، و یا قرار است تشکیل شود ، در چارچوب سیاست صنعتی کشور، سیاست صنعتی که همه قبول داشته باشند و معلوم باشد که در کدام استان چه صنعتی، زنجیره‌­هایی بالایی و پایینی آن چیست، و چقدر gdp ما را اضافه خواهد کرد، کمک بشود. میزان رانت مولدی به یک کارآفرین داده می‌شود شفاف باشد و در ازایش روشن باشد چقدر gdp بالا می‌­رود و کی رانت داده شده را به اقتصاد پس می­‌دهد. نه مثل پول پاشی‌­هایی که عادت مسئولان جمهوری اسلامی شده است و معلوم نیست به کی می‌­رسد و کی می­‌خورد و چه زمانی پس می‌­دهد و معمولا هم رها می‌شود.

سوم؛ سهولت توسعه و ایجاد کسب وکار

سومین کاری این است که ورود به کسب و کار و کارآفرینی را سهل بکند. الان یک جوان بخواهد هر کسب و کاری، از یک مغازه تا یک تولیدی بزرگ، از یک پرورش ماهی تا پرورش گوسفند بخواهد درست کند، انگار یک عده مامورند اذیت کنند تا موفق نشود. گویی مامورند که در مغازه‌­اش را ببند، طوری می­‌آیند مامور بیمه و مالیات و ... که گویی می‌­خواهند در مغازه را ببندند، کارخانه و باغ را ببندند و بخشکانند. حکومت این رفتار را باید بگذارد کنار؛ اولا باید بپذیرد که این رفتار هست، و ثانیا رفتارش را عوض کند. آسان‌­ترین کاری که هیچ پولی هم نمی‌­خواهد این است که معلوم بشود که برای هر کسب و کاری چه مجوزی لازم است؟ برای نانوایی مثلا چه مجوزی؟چه شرایطی؟ برای ریختگری چطور؟ و الی آخر.

وی در پاسخ به این سوال که چرا وضع هر کسب‌وکاری در صنعت و خدمات و کشاورزی مبهم است افزود: برای اینکه امضای طلایی پشت آن است، برای اینکه آن آقایی که مجوز را می­دهد، دوست ندارد آدم­‌هایی جدیدی بیایند، یا اگر آدم‌­های جدیدی بیایند می‌خواهد آن­ها را تلکه کند. خلاصه این بازی باید تمام بشود، انقلاب باید در رفتار حکومت با کارآفرینان کشور بازنگری کند.

ببینید 10 12 سال پیش، به موجب قانون دولت موظف شد اولا در سایتی شفاف شرایط مجوز کسب و کار را بنویسد. مثلا پرورش شترمرغ 10تا شرط دارد، 2 تا لیسانس داشته باشی، 10 شناسنامه بدی و امثال اینها، و دو اینکه این شرایط را کم کند، مثلا چرا 10 تا شناسنامه می­‌خواهی؟ یکی کافیست، یا اصلا چرا شناسنامه می‌­خواهی وقتی کد ملی طرف را داری؟

ماجرای نامه خلاف واقع وزیر اقتصاد به رهبر انقلاب

سیاح در ادامه از نامه‌‌ی وزیر اقتصاد به رهبرانقلاب پرده برداشت و گفت:‌ متاسفانه این کار را وزارت اقتصاد که باید انجام می‌­داد، نداده است، و متاسفانه وزیر محترم اقتصاد با کتمان حقیقت به رهبری نامه نوشته است که ما وضعیت‌مان در بیزینس خوب شده است، درحالیکه واقعیت اینطور نیست. واقعیت این است که وزارت اقتصاد به وظیفه قانونی خودش برای شفاف و سهل کردن شرایط صدور مجوز ها عمل نکرده است. تکلیف این را باید حکومت با وزارت اقتصاد روشن کند. اگر نمی‌­خواهد بکند که ما جنگ اقتصادی را برویم تسلیم بشویم زودتر، اینقدر بمباران نشویم، اینقدر نا امید نکنیم جوان­ها را، بگوییم ما تسلیم هستیم. اما اگر می‌خواهیم بجنگیم، بگوییم این وزارت اقتصاد باید متحول شود، حکومت باید دست بردارد از این رفتارش با کارآفرینان.

اشتباه غیرقابل اغماض؛ هدر دادن منابع ارز و طلا

بانک مرکزی در آستانه شروع تحریم ها،  در شرایطی که ترامپ گفته بود من دیگر توقف تحریم ها را ادامه نمی‌دهم، در شرایطی که همه می­‌دانستند اوضاع قرار است عوض شود، ذخایر طلای کشور را حراج کرد! سپس در شرایطی که ترامپ از برجام خارج شده بود و اوفک، خزانه داری آمریکا، همه تلاشش را داشت می­‌کرد که ارز از کشور خارج بشود و کشور ما بیافتد در سرازیر، و ارزش ریال سقوط کند و بعدش نظام سقوط کند، در این شرایط ارز 4200 به همه مصارف دادند و تشویق کردند ارز از کشور خارج شود... تشویق کردند ملت با ارز 4200 بروند آنتالیا و تایلند. و هرچقدر گفتیم اصلاح نکردند، آنقدر دیر اصلاح کردند که کشور به زانو درآمد از نظر اقتصادی و ریال دوبار در 97 و 99 ارزشش شدیدا افت کرد، از اینطور اشتباهات خیلی زیاد است.

اشتباه بزرگ دیگر؛ از بین بردن راه‌های دور زدن تحریم و تاخیر در احیای مجدد آنها

سیاح اشتباه دیگر دولت را اینطور بیان کرد:اشتباه دیگری که خیلی به اقتصاد ایران ضرر زد، راه های خنثی کردن تحریم­ها بود که با چند ورژن، چندین اتاق فکر و موسسه پژوهشی، راه­های خنثی کردن تحریم­ها را تقدیم کردند به روسا اما تدبیری صورت نگرفت.

این­ها چیزی نیست که جار بزنید، چون از آن طرف دشمن ایستاده تا این راه­‌ها را مسدود کند اما راه­‌ها روی کاغذ آمد،  بارها داده شد و مدام گفته شد، آنقدر گفته شد که پژوهش­گرهای اقتصادی کشور در این 2 3 سال ، حس کردند خب دولت نمی‌­خواهد اجرا کند دیگر. انگار می­خواهد ما این جنگ را ببازیم...می­خواهد که ما اقتصادمان به زانو دربیاید.

امیدوارم تا چندماه دیگر مقصرین این اشتباهات را در جایگاه متهم ببینیم

این کارهایی است که امیدوارم مسئولانش کمتر یک سال و کمتر از هفت ماه دیگر، در جایگاه متهم در دادگاه ببینیم و امیدوارم آقای رئیسی و قوه قضاییه زودتر اقدام بکنند و مسئولانی را که مقصر در به وجود آوردن این وضعیت و در تحریم داخلی هستند و کمک کردند به ترامپ تا فشار اقتصادی به تولیدکنندگاه و مصرف­ کنندگان ایرانی بیشتر حس شود، این­ها را ممنوع الخروج کنند و علیه آن­ها اقامه دعوا کنند.

اقتصاد ایران بزرگ و عمیق است و برای همین هنوز سرپاست

سید امیر سیاح در پایان با اشاره وضعیت اقتصاد ایران خطاب به فعالین بخش خصوصی گفت:  آمریکا و عربستان و رژیم صهیونیستی تصور می­‌کردند که با این فشارها می­‌توانند اقتصاد ایران را به زانو دربیاورند، در سال 97 فکر می‌­کردند ، 91 فکر می‌­کردند می­‌توانند. اسم تحریم‌ها اصلا تحریم‌های فلج کننده بود. آمده بودند که کار جمهوری اسلامی را از طریق کمربند فشاری که دور ایران می‌بینند تمام کنند. اما نشان داده شد که اقتصاد ایران که قوی­‌تر از این حرفاست که به زانو دربیاید. خم شد ، زخم­‌های عمیقی برداشت اما ریشه آن کنده نشد چون ریشه آن عمیق است. ظرفیت اقصادی ایران خیلی خیلی بزرگ است، همین بازار منطقه، 15 16 کشور اطرافمان را تحلیل کنیم، می‌تواند gdp ما واقعا بجهد، می­‌تواند میلیون­‌ها شغل ایجاد شود ، منتهی اراده می‌­خواهد همان یک جو اراده وجود ندارد و ما کلی فرصت داریم از دست می­‌دهیم. قصه است قطر را خوب نجنبیدیم، همین 2 سال پیش روسیه را از دست دادیم و الان ارمنستان را باید بجنبیم. از بخش خصوصی خواهش می­‌کنم به امید دولت نباشد، دولت حالا به هر دلیلی نمی­‌خواهد و حوصله ­اش را ندارد، بخش خصوصی بجنبد و تلاش کند که این چوب­ هایی که لای چرخ تولید و صادرات هست را بردارد تا انشالله این ظرفیت بالقوه‌­ای که در داخل و اطرافمان است را استفاده کنیم و واقعا جهش تولید اتفاق بیافتد. جهش تولید شعار نیست و می­‌تواند عملی شود و می­تواند مشکلات اقتصادی کشور را در همین شرایط تحریمی حل بکند.