بررسی عملکرد خبرگزاری فارس در انتخابات 1400
برخلاف الزام سیاست‌های کلی انتخابات و نیز قانون انتخابات، خبرگزاری فارس که متعلق به نهادهای حاکمیتی است، در انتخابات ریاست جمهوری اخیر عملکردی جانبدارانه از خود به نمایش گذاشته است.
نسیم‌آنلاین؛ سعید فضل زرندی: طبق ماده 16 سیاست‌های کلی انتخابات فعالیت دستگاه‌های دولتی، نظامی و حاکمیتی در انتخابات و جانبداری از گروه‌های سیاسی و داوطلبان ممنوع است.
16- ممنوعیت ورود نیروهای مسلح، قوای سه‌گانه اعم از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های تابعه آنها، دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی، سازمان‌ها، نهادها و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی در دسته‌بندی‌های سیاسی و جناحی انتخاباتی و جانبداری از داوطلبان.
بر این اساس نسیم‌آنلاین در پرونده نارسانه به سراغ بررسی عملکرد رسانه‌های منتسب به حاکمیت رفته و از حیث جانبدارنه بودن پوشش انتخابات، آن را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این گزارش به بررسی عملکرد کانال تلگرامی خبرگزاری فارس در انتخابات ریاست جمهوری 1400 می‌پردازیم.
سهم نابرابر نامزدها از پوشش اخبار
بررسی عملکرد کانال تلگرامی خبرگزاری فارس نشان می‌دهد در طی دوره انتخابات مجموعا قریب به پانصد پست با مضمون پوشش اخبار نامزدهای ریاست جمهوری منتشر شده است. در این بین 25 درصد اخبار مربوط به آقای رئیسی، 14 درصد مربوط به هر کدام از آقایان زاکانی، همتی و مهرعلیزاده، 12 درصد آقای جلیلی و 10 درصد رضایی و قاضی‌زاده هاشمی بوده است. بنابراین می‌توان گفت پوشش اخبار و مواضع آقای رئیسی حدودا دو برابر میانگین باقی نامزدها بوده است.
لازم به ذکر است که در نیمه اول فرصت تبلیغات، هرچند همچنان رئیسی از سهم بیشتر پوشش برخوردار بود، اما به طور جالبی جایگاه دوم در اختیار مهرعلیزاده بوده و همتی کمترین پوشش را دریافت می‌کرد. با این حال با نزدیک شدن به روز انتخابات، پوشش اخبار پیرامون زاکانی و همتی افزایش یافت تا این دو نفر نیز به حد پوشش مهرعلیزاده رسیدند.
این درحالی است که نوع این پوشش نیز یکسان نبوده است. از بین اخبار پوشش‌داده‌شده پیرامون آقای رئیسی، حدودا 20 درصد مطالب شامل مضامینی از جنس حمایت‌ها، رفع شبهات و تبلیغات مثبت بوده و باقی مطالب عمدتا پوشش مواضع ایشان است. هیچ نکته منفی در مورد آقای رئیسی در بین مطالب وجود ندارد.
این وضعیت در مورد آقای همتی برعکس است. حدود 25 درصد مطالب پیرامون آقای همتی بیان نکات منفی، کنایی و تخریبی است. پوشش حملات سایر نامزدها به ایشان در این شمارش لحاظ نشده است.
رتبه بعدی پوشش اخبار منفی با آقای مهرعلیزاده است که تعدادی اخبار منفی از جمله پرداخت مفصل به مدرک تحصیلی ایشان در آن دیده میشود.
در مورد سایر نامزدها هیچ مطلب منفی‌ای کار نشده و عمده مطالب پوشش نظرات و مواضع ایشان بوده است.
پوشش اخبار ستاد و اطرافیان نامزدها
در بین نامزدهای مختلف، تنها ابراهیم رئیسی است که اخبار پیرامون سفرهای خود و اعضای ستادش در کانال تلگرامی فارس پوشش داده شده است. مصاحبه اختصاصی با نیکزاد، پوشش مواضع حمایتی و سفرهای سعید محمد، پوشش تصویری اخبار حضور رئیسی در نشست‌های مختلف، پوشش خبر انتصاب میرتاج‌الدینی به عنوان مسئول ستاد نمایندگان مجلس و ... تقریبا حالتی انحصاری در پوشش اخبار ستادها برای ستاد رئیسی به وجود آورده است.
شاید تنها کمی در مورد زاکانی ماجرا متفاوت بود و دو مورد پوشش مواضع اعضای ستاد ایشان نیز در کانال تلگرام فارس مشاهده میشود.
علیه همتی
خبرگزاری فارس از پوشش و تولید اخبار منفی و تخریبی علیه یک نامزد خاص فروگذار نکرده است. برای مثال در همین ایام انتخابات به سراغ مالباختگان سکه ثامن رفته و یک نشست خبری علیه همتی ترتیب داده است.
تولید 5 کلیپ با عنوان دوئل‌های مناظره دوم که در نحوه تیترزنی تمام آنها همتی بازنده دوئل است، پوشش مواضع هر اصلاحطلبی که علیه و یا در نقد همتی حرفی زده است و عدم پوشش حضور همسر همتی در صداوسیما به رغم پوشش حضور دختر، همسر یا برادر سایر نامزدها، از جمله نکات جالب در این مورد است.
همچنین خوب است به تولید و انتشار دو کلیپ در نقد عملکرد بانک مرکزی در ایام انتخابات توسط این خبرگزاری اشاره نماییم.
بدسلیقگی در جانبداری
بعضا شیوه جانبداری‌های فارس از نامزدها حالت زننده‌ای به خود گرفته است. با چند مثال پراکنده از انواع این جانبداری‌ها گزارش را به پایان می‌بریم.
به عنوان مثال در پست تلگرامی که در آن گزارش تصویری با عنوان "آخرین فرصت تبلیغات" که در غروب روز چهارشنبه قبل از انتخابات منتشر شده است، تنها تصاویر تبلیغات طرفداران آقای رئیسی مشاهده میشود.
یا به عنوان مثال دیگر فارس اقدام به برگزاری نشست خبری با عنوان حمایت فرزندان شهدای خاص از رئیسی کرده و خبر آن را نیز پوشش داده است.
پخش پنج کلیپ تبلیغاتی از رئیسی نیز از نکات عجیبی است که کانال تلگرامی خبرگزاری فارس را به کانال خبری ستاد این نامزد انتخابات شبیه‌تر می‌کند.
با این حال عجیبترین کار فارس، پوشش انحصاری پیام‌های تبریک رئیسی برای پیروزی تیم والیبال و فوتبال ایران در برابر آمریکا و بحرین است، در حالی که نامزدهای دیگر هم این پیروزی‌ها را تبریک گفته بودند.
تا جایی که بنده می‌دانم اولا خبرگزاری فارس یک خبرگزاری خصوصی است و طبق آیین‌نامه، به هیچ ارگانی منتسب نیست.
ثانیا اگر هم منتسب به سپاه باشند طبق قانون اساسی، سپاه مکلف به نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن است. وقتی جبهه یا حزب یا کاندیدایی در راستای اهداف انقلاب اسلامی فعالیت می‌کند بدیهی است که فارس هم باید از وی بیش از دیگران حمایت کند و در مقابل نیز بالعکس.
پوشش مساوی و متناسب هم حرف مزخرفی است چون حجم خبرها در مورد افراد یکسان نبوده. حجم فعالیت ستادها و تبلیغات آقای رئیسی کجا و حجم فعالیت‌های مثلاً مهرعلیزاده و قاضی‌زاده کجا؟ وقتی حامیان آنها تجمعی نداشتند و حتی مراسم هم که برگزار می‌شد کسی نمی‌آمد فارس چطور باید پوشش می‌داده و چه چیزی را پوشش می‌داده؟
ولی آقای رئیسی که برنامه داشت حضور مردم صدهاهزار نفری بود و در جایی مثل اهواز هم طوری شد که حتی نیروهای انتظامی هم نتوانستند جلو سیل مردم را بگیرند؟
آن وقت نویسنده مبتدی این گزارش، می‌گوید چرا حجم پوشش برنامه‌های همتی و رئیسی یکی نیست!!
فارس در مورد کلیپ‌های دوئل مناظره دوم، باید چه کار می‌کرد؟ وقتی همتی در همه مباحثه‌ها بازنده بوده فارس باید از خودش کلیپ می‌ساخت و همتی را برنده اعلام می‌کرد؟؟
وظیفه رسانه بازنمایی واقعیات است نه آن چیزی که جنابعالی دلتان می‌خواهد!
بچه کلاس اول دبستان هم این چیزها را می‌فهمد اما نویسنده تازه‌کار این گزارش متوجه همین نکات ساده هم نیست.
سیاسی کاری فارس مشهوده
پاچه گیری نکنید دوستان عدالت خواه ... هر رسانه ای جهت گیری سیاسی خاص خود را دارد و نمی شود که علایق و سلایق خود را نادیده بگیرد