تقریباً هیچ یک از مطالبات ما اجرایی نشده است

نسیم آنلاین: کارگران پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی پس از تشکیل انجمن صنفی مجموعه‌ای از مطالبات را برای بهبود وضعیت کاری خود از مسئولین پالایشگاه‌ها و مسئولین وزارت نفت داشتند. این مطالبات شامل اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، مرخصی استحقاقی کارگران، سیستم اقماری دو هفته کار دو هفته استراحت، بهبود وضعیت خوابگاه‌ها و کمپ‌ها، اجرای طرح جبران خدمات برای رانندگان استیجاری و بهبود شرایط کاری در شرایط گرمای بی‌سابقه‌ی آب‌وهوا می‌شود. در رابطه با وعده‌های داده شده و اجرایی شدن این مطالبات به گفت‌وگو با علیرضا میرغفاری، رئیس هیئت ‌مدیره‌ی کانون انجمن‌های صنفی پالایشگاه‌های بوشهر پرداخته‌ایم.

شما یک‌سری مطالبات و اعتراضاتی داشتید نسبت به شرایط و وضعیت کاری‌تان. لطفاً یک توضیحی بدهید در مورد اتفاقاتی که پیش آمد و جلساتی که داشتید و اعتراضاتی که داشتید تا الان و وعده‌هایی که به شما داده شده است.

پس از شکل‌گیری انجمن‌ها در پالایشگاه‌های دوازده‌گانه مجتمع گاز پارس جنوبی و به تبع آن کانون انجمن‌های صنفی کارگران پالایشگاه‌های گاز استان بوشهر مشکلات و مطالبات صنفی کارگران مجموعه را احصا و اولویت‌بندی کردیم. در نهایت بعد از به نتیجه نرسیدن پیگیری‌های یک‌ساله و پابرجا بودن مطالبات، پس از مکاتبات لازم با شورای تأمین استان بوشهر تصمیم به برگزاری تجمع صنفی و مسالمت‌آمیز با تأکید بر تأمین امنیت و پایداری تولید در تاریخ یکم اسفندماه سال گذشته کردیم. به همین منظور جلسه‌ای در تاریخ 26 بهمن در دو محل فرمانداری عسلویه و ستاد مجتمع گاز با حضور مدیران استانی و منطقه‌ای شکل گرفت. در این جلسه برخی مطالبات فرعی‌مان مصوبه گرفت؛ اما مطالبات اصلی ما بی‌نتیجه ماند و مانند روال قبل به جلسات بعدی موکول شد. پس از گذشت 6 ماه نه‌تنها مطالبات اصلی ما کماکان پابرجاست بلکه به همان مصوبات جلسه 26 ام هم به‌صورت کامل عمل‌نکرده‌اند.

یکی از این مصوبات اجرایی شدن مرخصی استحقاقی برگرفته شده از مادۀ 64 قانون کار هست. مرخصی استحقاقی کارگران بر مبنای 30 روز در سال با تأکید مدیرکل اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی استان بوشهر و نماینده سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس مصوب شد و ایشان بر قانونی‌بودن آن تأکید کردند. متأسفانه این قانون باگذشت 20 سال از راه‌اندازی پارس جنوبی اجرایی نشده بود.

یعنی بحث دو و نیم روز مرخصی استحقاقی ماهیانه به کارگران تعلق بگیرد و کارگران در صورت موافقت سرپرست خود می‌توانند از آن استفاده کنند و در صورتی که این مرخصی استفاده نشود باید ذخیره و در پایان سال هزینۀ مرخصی استحقاقی ذخیره شده مطابق با قوانین و مقرراتی که موجود هست، محاسبه و پرداخت شود. بعد از کلی رفت‌وآمد و بعد از آن داستان تجمع و اتفاقاتی که افتاد و هزینه‌هایی هم برای ما داشت، ما این مصوبه را پیگیری کردیم. منابع انسانی مجتمع گاز به ما می‌گفت که باید استعلام کتبی از اداره کار و خدمات اشتغال منطقه ویژه گرفته شود خب استعلام کتبی هم دوستان گرفتند و پاسخ استعلام داده شد و در آنجا با صراحت و کاملاً شفاف پاسخ استعلام این بود که مرخصی استحقاقی بر مبنای 30 روز باید در نظر گرفته شود.

 من‌حیث‌المجموع با وجودی که استعلام گرفته شد و نامه‌ای که مدیریت محترم منابع انسانی مجتمع گاز به‌صورت وحدت رویه به تمام واحدهای ستادی و پالایشگاهی ابلاغ کردند، متأسفانه ما الان با مقاومت عجیب مدیریت پالایشگاه‌ها روبرو هستیم. بعضی از پالایشگاه‌ها مدیر پالایشگاه ابلاغ کرده است به زیر مجموعه و زیر مجموعه اجرا نمی‌کند و گاهی اوقات می‌بینیم که یک کارشناس یا یک کارمند زیرمجموعه حق قانونی کارگران را از آن‌ها دریغ می‌کند.

مصوبۀ بعدی که در همین جلسه داشتیم مصوبۀ سرانۀ ورزش بود که این هم کماکان باز بلاتکلیف مانده است. با توجه ‌به این‌که این موضوع هم مجدداً از ادارۀ کار و خدمات اشتغال منطقه ویژه استعلام گرفته شده و پاسخ لازم مبنی بر قانونی و لازم اجرا بودن آن داده شد کماکان بلاتکلیف مانده است.

 اما موضوعات اصلی ما از جمله بازنگری طرح طبقه‌بندی مشاغل به‌صورت صحیح و مطابق با آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تردد همکاران محترم در واحدهای اداری پشتیبانی به‌صورت دو هفته کار و دو هفته استراحت، ساماندهی وضعیت خدمات رفاهی بخصوص خوابگاه‌ها و بعضی از رستوران‌ها و ساماندهی وضعیت رانندگان خودروهای استیجاری و اجرای طرح جبران خدمات برای آن‌ها ضمن تأکید ریاست‌جمهوری جناب آقای رئیسی مبنی بر رسیدگی و اجرا به حال خود رها شده و اقدام عملی در این ‌خصوص صورت نگرفته است.

سؤالی که اینجا می‌خواستم بپرسم اول ‌از همه یک‌سری مطالبات داشتید و یک‌سری وعده همان‌طور که گفتید به شما داده شده است. اول‌ از همه سؤالم در مورد طرح طبقه‌بندی مشاغل هست. این‌که مطالبه‌تان چه بوده و وعده‌هایی که داده شده است چه بوده است و حالا چقدر اجرا شد و چقدر مانده است. راجع به این طرح طبقه‌بندی اگر می‌شود یک توضیحی بدهید.

طرح طبقه‌بندی مشاغل مصوب سال 1352 است و پس از گذشت 20 سال از بهره‌برداری از اولین پالایشگاه مجتمع گاز پارس جنوبی اجرایی نشده بود؛ ولی با پیگیری‌هایی که صورت گرفت در ابتدای سال 1399 جناب آقای زنگنه وزیر نفت وقت دستور اجرایی آن را برای تمام پروژه‌های مستمر و دائم وزارت نفت صادر کردند. طرح طبقه‌بندی مشاغل صنعت نفت با تأخیر یک و یا بعضاً دو و سه‌ساله اجرایی شد که ایرادات فراوانی به آن وارد بود و بسیاری از الزامات قانونی برای آن رعایت نشده بود.

اولین الزام قانونی طرح تشکیل کمیته طبقه‌بندی مشاغل هست. کمیته 5 نفر عضو دارد که 2 نفر از این 5 نفر نمایندۀ کارگران هستند و مصوبات طرح زمانی قانونی است که سه نفر از 5 نفر به آن رأی بدهند ضمناً اخذ یک رأی مثبت از نماینده کارگر الزامی است. خب متأسفانه این کمیته در سطح مجتمع گاز تشکیل نشده است.

 طرح به‌صورت کاملاً یک‌جانبه از سمت وزارت نفت ابلاغ شده و مورد تأیید ما نمی‌باشد. اولین و بزرگ‌ترین ایراد هم همین نداشتن کمیتۀ طبقه‌بندی مشاغل هست. ایراد دیگری هم وارد کرده بودیم که ارزیابی و کاربینی در محل کار صورت نگرفته و بسیاری از مشاغل حقشان ضایع شده است. به عنوان مثال همکارانمان در بازرگانی، کالا، ICT، خدمات فنی مهندسی و آزمایشگاه به‌صورت پشتیبانی عمومی دیده شده بودند. در صورتی که مشاغلشان همان‌طور که از اسمشان هم مشخص است کاملاً فنی تخصصی هستند و باید مشاغل تخصصی دیده می‌شدند.

مورد دیگر رتبه‌بندی هست که در طرح طبقه‌بندی اجرایی نشده بود. طرح طبقه‌بندی همان‌طور که در قانون هم با صراحت آمده است یک طرح کارگاه محور هست و مشمول تمام کارگران رسمی و مدت معین و حتی روزمزد هم می‌شود. متأسفانه ما الان می‌بینیم بخشی از نیروها را مشمول اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل نیستند و این بر خلاف اهداف طرح طبقه‌بندی مشاغل که می‌بایست ضمن برقراری عدالت مزدی از بهره‌کشی نیروی کار جلوگیری کند. مثلاً نیروهای پشتیبان، عوامل پیمان، حجمی و روزمزد مشمول اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل نیستند.

بحث دیگری که داشتیم بحث تخصیص گروه شغلی بیست‌گانه هست که این گروه شغلی بیست‌گانه هم کامل اجرا نشده و چهار گروه 17-18-19-20 حذف شده است. این هم باز باتوجه‌به عدم ارزیابی و کاربینی در محل کار صورت‌گرفته است.

هدف از طرح طبقه‌بندی ضمن افزایش انگیزه و بهره‌وری، یکی جلوگیری از بهره‌کِشی نیروی کار و تبعیض است و دوم برقراری عدالت مزدی است ولی ما الان در حال حاضر داریم می‌بینیم که در کارگاه ما انواع و اقسام نظام‌نامه‌های حقوق و دستمزد داریم و این موضوع برخلاف قوانین و مقررات کار است.

پیرو اعتراضاتی که صورت گرفت بازنگری طرح طبقه‌بندی مشاغل در دستور کار قرار گرفت؛ اما مجدداً بدون تشکیل کمیته طبقه‌بندی مشاغل. با همه این تفاسیر قرار بود طرح تا اواخر خردادماه مصوب شده باشد و ابلاغ شود که متأسفانه امروز که من با شما مصاحبه می‌کنم هنوز بازنگری طرح تمام نشده است و مصوب نشده است و معلوم نیست چه موقع قرار هست اجرا شود.

در کل طرح طبقه‌بندی مشاغل اساساً باید بر حسب سه پارامتر باشد.1- ارزش‌آفرینی که نیروی کار خلق می‌کند، 2- زمانی که نیروی کار دارد صرف آن ارزش‌آفرینی می‌کند و 3- آسیب‌های ناشی از آن.

سؤال بعدی که داشتم راجع به سه مطالبه دیگری که داشتید بود. راجع به وضعیت این سه مطالبه. حالا آن سیستم کاری اقماری دو هفته کار دو هفته استراحت هست، وضعیت خوابگاه‌ها و کمپ‌ها و مشکلاتی که رانندگان استیجاری داشتند. راجع به این سه مطالبه هم یک توضیحی می‌دهید که این وضعیتش چه شکلی هست الان؟

در مورد تردد نیروهای اداری و پشتیبانی به‌صورت 2 هفته کار و 2 هفته استراحت متأسفانه برخلاف اعلام رسمی مدیرکل حراست شرکت ملی گاز در برنامه زنده تلویزیونی ثریا مبنی بر اجرای این طرح برای تمام کارگران مجتمع گاز پارس جنوبی که یکی از دستاوردهای سفر ریاست محترم جمهوری جناب آقای رئیسی به استان بوشهر از آن یاد شد باید اعلام کنم که طرح اقماری 2 به 2 برای واحدهای ICT، مستغلات و فضای سبز مصوب شد ولی بیش از 3000 کارگر کماکان چشم‌انتظار اجرای آن هستند و حتی این موضوع هم صددرصد اجرایی نشده است.

در مورد ساماندهی به وضعیت خوابگاه‌ها بازدیدهایی از سمت منابع انسانی ستاد مجتمع گاز صورت‌گرفته است. ولی خب تا الان که من خدمت شما هستم دستور کار مشخصی برای بهبود وضعیت صادر نشده است. معلوم نیست قرار هست چه کاری و چه اقدامی انجام شود.

برخی از خوابگاه‌ها عمر بیش از 15 تا 20 سال دارند و برمی‌گردند به زمان پروژه و ساخت پالایشگاه‌ها که عمدتاً به‌صورت پیش‌ساخته یا ساندویچ پانل بوده. خب فرسوده شده‌اند، زنگ‌زده شده‌اند و الان غیر قابل سکونت هستند. ولی متأسفانه حجم زیادی از کارگران داخل این خوابگاه‌ها اسکان داده شده‌اند. بخشی از خوابگاه‌ها موقعیت جغرافیایی خیلی بدی دارند. ضمن دسترسی سخت به خوابگاه‌ها برای تردد، می‌بینیم در نزدیکی پالایشگاه‌ها و در یک محیط کاملاً آلوده هستند، و کارگران زمان استراحت هم باید در آن شرایط بد استراحت کنند.

در خصوص ساماندهی وضعیت رانندگان می‌بایست راننده‌های غیر مالک مشمول قانون کار بشوند که متأسفانه این اتفاق نیفتاده است و با 5 روز مرخصی آنان در ماه موافقت شده است که این 5 روز واقعاً زمان بسیار کمی هست و بعضاً بعضی از راننده‌ها کماکان شکایت می‌کنند که ما اگر بخواهیم از این 5 روز مرخصی استفاده کنیم، خودمان باید یک راننده جایگزین کنیم و حقوق و دستمزد آن‌ را خودمان بدهیم. یعنی عملاً اتفاق خاصی در بحث مرخصی راننده‌ها نیفتاده است.

در کل در خصوص رانندگان ما خواستار اجرای طرح جبران خدمات برای این عزیزان هستیم. طرح جبران خدمات شامل طرح طبقه‌بندی مشاغل و بیمه تکمیلی درمان است که طرح طبقه‌بندی مشاغل را اجرا نکردند و در خصوص بیمۀ تکمیلی درمان هم روند خیلی آهسته پیش می‌رود و باز هم می‌بینیم بعضی از راننده‌ها مشمول طرح بیمۀ تکمیلی درمان هم مشمول نشده‌اند و از مزایای بیمۀ تکمیلی درمان نمی‌توانند استفاده کنند.

سؤال بعدی که داشتم در ارتباط با وضعیت آب‌وهوایی هست. خب گرمای بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کنیم و خصوصاً آن منطقه هم هوا شرجی هست و هم گرمای خیلی شدیدی دارد. دراین‌رابطه من آن‌طور که متوجه شدم کارگران مشکلات زیادی داشتند. اولین سؤالم این هست که این مشکلات چه هستند و خب انتظار می‌رود که مسئولین در ارتباط با این مشکلات چه‌کارهایی انجام بدهند؟ یعنی برای بهبود وضعیت کاری در این گرمایی که وجود دارد چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟

همان‌طور که مستحضرید در این منطقه از ابتدای تیرماه تا اواخر مهرماه رطوبت و دمای بالای هوا به‌ شدت افزایش پیدا می‌کند. ما رطوبت‌های 80 درصد به بالا در کنار دمای بالای 45 درجه و 50 درجه را تجربه می‌کنیم و از طرفی چون حجم کار زیاد هست و فشار کاری زیادی روی کارگرها هست، با توجه‌ به این‌که بیش از 80-90 درصد حجم عملیات اجرایی فنی و تخصصی سایت توسط همین کارگران عزیز انجام می‌شود، باید کمیته‌های ‌حفاظت فنی و بهداشت به‌صورت اضطراری تشکیل شوند و از آنها راهکارهایی برای کاهش تلفات و آسیب‌های ناشی از وضعیت موجود ارائه بدهند. بعضاً باید ساعت کاری کاهش پیدا کند، حجم کار کاهش پیدا کند یا کارفرماها و شرکت‌های پیمانکاری ملزم شوند که مواد غذایی لازم را برای جبران افت شدید آب بدن که حاصل تعرق شدید کارگران به‌خاطر شرایط محیط کاری که دارند را تهیه بکنند تا حدودی این مسئله جبران بشود.

ولی خب متأسفانه ما می‌بینیم که خبرهایی از ‌اداره‌جات دولتی می‌آید بیرون که اداره‌جات دولتی تعطیل هستند و کارگرانی که بخش زیادی از فعالیتشان در یک محیط باز در یک دمای بالا در هوای شرجی و رطوبت بالا هست، هیچ اتفاقی برایشان نمی‌افتد و روال کار مطابق روال قبل هست و به‌گونه‌ای کار پیش می‌رود که در زمستان و تابستان هیچ فرقی ندارد. کار با یک‌روند و روال پیش می‌رود و این باعث می‌شود آسیب‌های شدیدی به کارگران وارد شود و دچار گرمازدگی هم می‌شوند.

بعضی از کارها در ارتفاع هستند. الان شما حساب کنید کارگر در ارتفاع دچار گرمازدگی می‌شود. در این ماه مستندات موجود هست که به‌وسیله جرثقیل‌های سنگین مجبور می‌شوند کارگر را به پایین انتقال بدهند و بعد ببرند درمانگاه و کلینیک. متأسفانه این روند چند ساله هست که هر چقدر ما تا الان فریاد زدیم که تغییری به وجود بیاید هیچ اتفاقی نیفتاده، متأسفانه روند همان روند قبلی و مطابق با سابق پیش می‌رود.

حالا یک سؤال دیگر که پیش آمد برایم این بود که حالا در نسبت با این مسائل که فرمودید اعتراضی صورت‌گرفته است؟ یا این‌که مسئولین دوباره وعده‌ای دادند یا پیگیری‌هایی که صورت گرفته در این مورد هم توضیح می‌فرمایید؟

متأسفانه، بحث طرح طبقه‌بندی حالا پیگیری‌هایی که ما انجام دادیم، امروزوفردا می‌شود. بحث سیستم اقماری امروزوفردا می‌کنند و جواب قاطع و مشخصی به ما نمی‌دهند. بحث خوابگاه‌ها با توجه ‌به بازدید‌هایی که صورت گرفته است مجموعه منابع انسانی مجتمع پارس جنوبی هم درحالی‌که این بازدید‌ها را برای اولین‌بار انجام می‌دهند با حضور نمایندۀ کارگر ولی دستور کار مشخصی برای آن صادر نشده است. مسائل دیگری هم که حالا مثل همین بحث هوا و رطوبت هوا اتفاق خاصی برایش نیفتاده است و روند همان روند گذشته است و نتیجه کار این هست که ما فقط قول شنیدیم و وعده به ما داده شده است.