کمبود دندانپزشک یا عدم پوشش بیمه
حل مسئله پایین بودن سطح پوشش خدمات دندانپزشکی در کشور با افزایش تعداد دانشجویان حل می شود یا با تقویت بیمه‌های پایه برای پوشش خدمات دندانپزشکی؟
پس از چند روز بحث و گفت‌وگو در خصوص مصوبه افزایش ظرفیت آموزش دندانپزشکی و بررسی استدلال‌های موافقان و مخالفان، سرانجام مقرر شد این مصوبه که پیش از این در جلسه ستاد نقشه جامع علمی کشور به نتیجه نهایی رسیده بود، با مخالفت مسئولان و دست اندرکاران وزارت بهداشت، برای بررسی‌های بیشتر بار دیگر به ستاد نقشه جامع علمی کشور ارجاع شود.
در حالی که موافقان معتقدند نگاه صنفی و تعارض منافع در میان مدیران و تصمیم‌گیران وزارت بهداشت مانع افزایش ظرفیت پذیرش آموزش رشته دندانپزشکی شده اما مخالفان معتقدند افزایش تعداد دندانپزشک نه تنها سبب ارتقای سلامت دهان و دندان نمی‌شود بلکه با کاهش کیفیت آموزش از یکسو و افزایش درمان‌های القایی از سوی دیگر، سلامت مردم به خطر خواهد افتاد.
تجربه رشته معماری
محمدجعفر اقبال؛ عضو هیئت علمی دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی یکی از مخالفان این مصوبه به ما می‌گوید: این مصوبه مبتنی بر اطلاعات درست نیست چرا که دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر به لحاظ هیئت علمی، ضعیف و هزینه‌های مواد و لوازم مصرفی دندانپزشکی بسیار گران شده، اما بودجه دانشگاه‌ها متناسب با آن افزایش نیافته و این مسائل موجب شده دانشگاه‌هایی مثل دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی دچار بحران شود و به طور حتم دانشکده‌هایی مثل دانشکده دانپزشکی خرم‌آباد، کرمانشاه و بندرعباس با مشکلات بیشتری مواجه‌اند.
این استاد دانشگاه اضافه می‌کند: این مصوبه به هیچ عنوان به نفع مردم نیست چرا که سال‌ها پیش این اتفاق در رشته معماری افتاده است و در حال حاضر بیش از۳۵هزار دانش‌آموخته معماری در نقاط کشور داریم، در حالی که کشور به این تعداد دانش‌آموخته معماری نیاز ندارد. اکنون این پرسش مطرح است که آیا افزایش تعداد دانش‌آموختگان رشته‌های مهندسی و معماری که قبلاً اجرا شده مورد ارزیابی قرار گرفته تا ببینند با این اقدام چه بهبودی در قیمت و کیفیت خدمات معماری و مهندسی ساختمان و صنعت به وجود آمده و چه محاسن و معایبی را در پی داشته است؟ اگر این نسخه شفابخش بود، در سایر حوزه‌ها پاسخ می‌داد؛ آزموده را آزمودن خطاست.
دندان لق تعارض منافع را خواهیم کشید
مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان و طارم از موافقان این مصوبه در خصوص ضرورت افزایش ظرفیت دندانپزشکی با این استدلال که با پیر شدن جمعیت، نیاز به خدمات دهان و دندان بیشتر می‌شود، می‌گوید: تعداد کم دندانپزشک علاوه بر افزایش قیمت، پیامدهای دیگری چون کاهش کیفیت خدمات و رقابت هم خواهد داشت. به‌خصوص آنکه بیشتر هزینه خدمات دندانپزشکی مرتبط با دستمزد دندانپزشک است.
وی می‌گوید: بیمار در شرایطی که درد دندان دارد، نباید درد نبود دندانپزشک و قیمت بالای خدمات آن را بکشد. ما در مجلس دندان لق تعارض منافع برخی را خواهیم کشید و اجازه انحصار در این حوزه را نمی‌دهیم.
افزایش پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی
علی تاجرنیا؛ رئیس هیئت مدیره انجمن دندانپزشکی ایران نیز به ما می‌گوید: پرسش اصلی کارشناسان، حتی آن‌هایی که دندانپزشک نیستند و اتهام تعارض منافع به آن‌ها نمی‌چسبد این است که هدف از افزایش ظرفیت دانشجوی دندانپزشکی چیست؟
وی اضافه می‌کند: تصور می‌شود با افزایش تعداد دندانپزشکان می‌توان دسترسی عادلانه به امکانات دندانپزشکی را فراهم کرد. درحالی که اگر تعداد دندانپزشکان طی دهه‌های پیش و پس از پیروزی انقلاب را بررسی کنیم خواهیم دید طی این سال‌ها تعداد دندانپزشکان به طور چشمگیری افزایش یافته اما نسبت تمرکز آن‌ها در شهرهای بزرگ تفاوت معناداری پیدا نکرده؛ علت آن این است برای دندانپزشکان یک تعرفه درنظر گرفته شده که متأسفانه به دلیل نبود پوشش بیمه‌ای، مردم روستاها و شهرهای کوچک توان پرداخت هزینه‌های آن را ندارند و این مسئله میل دندانپزشکان به شهرهای بزرگ را رقم زده است، زیرا شرایط برای حضور و فعالیت دندانپزشکان در مناطق محروم و شهرهای کوچک مساعد نیست.
تاجرنیا اضافه می‌کند: بخش عمده‌ای از هزینه‌های دندانپزشکی مربوط به لوازم مصرفی آن است. تعرفه دندانپزشکی شامل هزینه‌های تمام شده خدمت ازجمله مواد مصرفی دندانپزشکی، امکانات حرفه‌ای و دستمزد است؛ دستمزد در سال جاری در مقایسه با سال گذشته فقط ۱۰درصد افزایش پیدا کرده، اما قیمت مواد مصرفی و تجهیزات دندانپزشکی همواره رو به افزایش است و این دو عامل همواره موجب افزایش هزینه‌های دندانپزشکی می‌شود.
به گفته وی در حال حاضر دانشگاه‌هایی داریم که دانشجویان آن‌ها هم به لحاظ مواد و تجهیزات و هم به لحاظ تعداد اعضای هیئت علمی با کمبود شدید مواجه‌اند.
بنابراین به نظر می‌رسد دولت باید به جای افزایش پذیرش دانشجوی دندانپزشکی به سوی خرید خدمت خدمات دندانپزشکی و تقویت بیمه‌های پایه برای پوشش خدمات دندانپزشکی حرکت کند.
اجرای مصوبه به یک شرط
با این حال سید جلیل میرمحمدی میبدی؛ عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی به ما می‌گوید: ما با این مصوبه به دنبال افزایش شاخص‌های بهداشت دهان و دندان هستیم و ادعا می‌کنیم سرانه دندانپزشک متناسب با جمعیت کشور نیست. بنابراین من با مصوبه افزایش پذیرش دانشجوی دندانپزشکی مخالف نیستم، اما مشروط بر آنکه پیش از اجرای آن زیرساخت‌های موردنیاز این مهم یعنی تعداد اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و امکانات آموزشی موردنیاز برای آموزش دانشجویان فراهم شود.
این نماینده مردم در مجلس اضافه می‌کند: در دو دهه گذشته بدون در نظر گرفتن ظرفیت دانشگاه‌ها و امکانات آموزشی و اعضای هیئت علمی تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی را تا دو برابر افزایش داده‌ایم. همین موضوع موجب شده با دانشکده‌هایی مواجه شویم که نه زیرساخت مناسب و نه هیئت علمی متناسب با دانشجو داشته باشند.
به گفته میرمحمدی میبدی با افزایش تعداد دانشجویان بدون توجه به زیرساخت‌ها و تعداد اعضای هیئت علمی، کیفیت آموزش کاهش پیدا کرده و کیفیت خدمات دهان و دندان در جامعه ضعیف می‌شود. بنابراین با توجه به شرایط فعلی افزایش غیراصولی و غیرعلمی دانشکده‌های دندانپزشکی و افزایش پذیرش دانشجوی دندانپزشکی به سلامت دهان و دندان مردم آسیب می‌زند و به صلاح کشور نیست.
