چالش قانونی بیت کوین:‌ از ممنوعیت بانک مرکزی تا کلنگ زنی وزیر جوان ارتباطات

نسیم آنلاین : مسئله ارزهای دیجیتال در ماه های اخیر یکی از موضوعات و چالش های ثابت وزارت خانه های نیرو و حتی کشاورزری بوده است. توقیف ماینینگ های تولید کننده بیت کوین در روزهای اخیر بر حاشیه های ارزهای دیجیتال افروده است.

مصرف برق بالا و ورود وزارت نیرو

هفته های گذشته وزارت نیرو و صنعت برق کشور که در پایش مستمر میزان مصرف و تولید برق به منظور جلوگیری از بروز خاموشی ها در تابستان سال جاری هستند، با پدیده‌ای جدید مواجه شده‌اند که می تواند به صورت غیرمجاز مصرف برق پیک را حتی تا ۲۰۰۰ مگاوات افزایش دهد و این به معنای ایجاد مشکل برای برق‌رسانی مطلوب در تابستان سال جاری است. لذا شرکت مادرتخصصی توانیر با صدور ابلاغیه‌ای، دستور قطع برق تولیدکنندگان ارز دیجیتال را صادر کرد.

گفتنی است، تولید هر بیت کوین معادل مصرف سالانه 24 خانه در تهران برق مصرف می کند یا معادل مصرف برق یک خانه در تهران به مدت 24 سال .

یارانه هر کیلووات برق 5000 ریال است یعنی تولید یک واحد بیتکوین حدود 350 میلیون ریال با یارانه دولتی هزینه می‌برد یا حدود 2700 دلار .

بیت کوین 11770 دلار در ایران در روز جمعه معامله شد که 38 درصد در همین ماه و بیش از 200 درصد بصورت سالانه افزایش داشت . بر این اساس استخراج هر واحد بیت کوین 8300 دلار یا به عبارتی 108 میلیون تومان در ایران درآمد دارد.

مشکل اصلی بی قانونی است

امروز سه شنبه ابوالحسن فیروزآبادی درباره گستردگی تولید ارزهای مجازی (بیت کوین) در کشور، اظهار داشت: طرحی برای قانونمند کردن این موضوع با استفاده از نظرات دستگاه‌های مربوطه از جمله بانک مرکزی، وزارت نیرو، سازمان بورس و ... آماده و در کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شد ولی هنوز در هیات دولت مورد بررسی قرار نگرفته است.

وی افزود: قانونی برای فعالیت ماینینگ در کشور نداریم و به همین دلیل نمی توانیم بگوییم آنچه هم اکنون توسط عده ای از مردم انجام می شود، خلاف قانون است چون قانونی وجود ندارد که با آن مغایرت داشته باشد.

رییس مرکز ملی فضای مجازی تأکید کرد: اکثر دستگاه‌ها به روش غیرقانونی و قاچاق وارد کشور شده اند و ابهام مهمی که در این حوزه وجود دارد این است که عمل ماینینگ توسط اموال قاچاق صورت می گیرد. تولید ارزهای مجازی در کشور، کسب و کاری است که از چند ماه قبل در شهرهای مختلف رونق یافته و موجب شده تا جمع زیادی از جوانان با هدف کسب سود سراغ این فعالیت بروند.

سودآوری تولید ارز مجازی به حدی وسوسه کننده است که تعداد زیادی از واحدهای تولیدی، تولید را کنار گذاشته و درحال تولید رمز ارز هستند.

اما در کنار سودآوری این طرح نباید از هزینه های بسیار زیادی که تولید هر واحد بیت کوین در کشور دارد، غافل شد چراکه برای ایجاد واحدهای ارز مجازی بیت‌کوین، برق زیادی مصرف می شود که موجب افزایش بی سابقه مصرف برق کشور و فشارهای سنگین بر شبکه های برق شده است. طبق اعلام سخنگوی شرکت برق « مصرف برق کشور در همین ماه 7 درصد افزایش یافته است» .

مهمتر اینکه برق مصرفی برای تولید ارزهای مجازی، در برخی از مناطق رایگان تأمین می شود.

همایون حائری، معاون وزیر برق و انرژی وزارت نیرو در همین ارتباط گفته است: معدنکاران بیت کوین در ایران از نرخ برق یارانه‌ ای بهره می برند و حتی از مراکزی هم که برق را رایگان می گیرند سوء استفاده می کنند .

وزارت نیرو قصد دارد تعرفه ای خاص برای استخراج کنندگان بیت کوین وضع کند تا هزینه تولید آن کاهش یابد و فشار بر شبکه‌های برق کم شود.

ممنوعیت بانک مرکزی؛ کلنگ زنی وزیر جوان

رمز ارز یا ارزهای دیجیتال که یکی از معروفترین آنها بیت کوین‌است عموماً از راه فعالیت‌های استخراج (ماینینگ) که همان فرایند پردازش تراکنش‌های بیت‌کوین است، بدست می‌آیند. این روش مستلزم در اختیار داشتن کامپیوترها و سخت‌افزارهای قدرتمندی است. برق ارزان در ایران و بویژه تسهیلاتی که برق را ارزانتر نیز میکند موجب شده است تا استخراج ان در کشور مورد توجه قرار گیرد. هرچند ایران نیز مانند سایر کشورها این ارز را به رسمیت نمی شناسد.

در اطلاعیه بانک مرکزی در این رابطه آمده است : «در جلسه سی ام شورای عالی مبارزه با پولشویی در تاریخ 9 دی ماه 1396، به کارگیری ابزار بیت کوین(Bit Coin) و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور ممنوع اعلام شد. از آنجایی که انواع ارزهای مجازی از این قابلیت برخوردار هستند که به ابزاری برای پولشویی و تامین مالی تروریسم و به طور کل، جابه‌جایی منابع پولی مجرمان بدل شوند، حوزه نظارت بانک مرکزی برای پیشگیری از وقوع جرائم از طریق ارزهای مجازی، موضوع ممنوعیت به کارگیری ارزهای مجازی را به بانک ها ابلاغ کرده است.

از این رو، با توجه به اهمیت موضوع، تمام شعب و واحدهای تابعه بانک ها و موسسات اعتباری و صرافی ها باید از انجام هر گونه خرید و فروش ارزهای مذکور و یا انجام هر گونه اقدامی که به تسهیل و یا ترویج ارزهای یاد شده بینجامد، به طور جد اجتناب کنند. همچنین لازم به ذکر است با متخلفین، برابر قوانین و مقررات مربوط برخورد خواهد شد.‏»

این در حالیست که چندی قبل وزیر ارتباطات کلنگ ساخت یک مزرعه بیت کوین را به زمین زده بود. اذری جهرمی دی ماه ۹۶در سفر به البرز مرکز تجارت بین الملل منطقه ویژه اقتصادی پیام را افتتاح رسمی کرد. جایی که یکی از ۸ شرکت دانش بنیانی که کلنگ ایجاد ساختمان آن ها به زمین خورد در زمینه استخراج بیت‌کوین فعالیت میکند شرکت مهندسی برهان نوآوران آینده (سهامی خاص) با نام اختصاری مبنـا در صفحه درباره ما خود نوشته است:‌ شرکت مبنا همچنین موفق به راه اندازی فارم تخصصی استخراج رمز ارزها در مقیاس بزرگ (سوله­‌های 840 متر مکعبی) در منطقه ویژه اقتصادی پیام شده است. توانایی اجاره توان پردازشی با قیمت رقابتی، نگهداری و تعمیرات ماینر از مزایای رقابتی شرکت مبنا است.

واردات دستگاههای ماینر با ارز نیمایی

به عقیده بسیاری از فعالان این حوزه، در حال حاضر قسمت قابل توجهی از دستگاههای استخراج بیت کوین ازمبادی غیر رسمی و مشخصا ته لنجی وارد کشور میشوند و به این ترتیب مانند سایر کالاهایی که از مبادی غیر گمرک وارد شده‌اند قاچاق تلقی می‌شوند.

این درحالی است که بررسیها نشان می‌دهد دستگاههای استخراج بیت کوین در لیست اقلام ممنوعه خردادماه سال 97 یا همان کالاهای گروه 4 قرار نگرفته‌اند. از سوی دیگر بررسی اسناد و اظهارنامه‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر قسمتی از دستگاههای ماینر موجود در کشور از مبادی رسمی و حتی با تخصیص ارز نیمایی وارد کشور شده‌اند.

لذا باید هرچه زودتر تکلیف این حوزه با اتخاذ قوانینی دقیق مشخص شود.