مذاکره با آمریکا در پوشش تبادل زندانیان!
اکنون روند و حواشی مهمتر از متن تبادل مایکل وایت حاکی از آن است که تبادل زندانیان صرفا بهانه ای برای مذاکرات محرمانه و آب شدن یخ روابط میان دو طرف و گسترش حوزه های مذاکراتی به بقیه موضوعات می باشد.
نسیم آنلاین ؛ علیرضا فقیهی راد: تبادل زندانیان میان کشورهای مختلف حتی کشورهایی که به نوعی رابطه خصمانه با یکدیگر دارند، در شرایط برابر امری طبیعی و پذیرفته شده است. اما آنچه تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا را مساله برانگیز می کند حواشی و پشت پرده های این تبادل و ارسال پالس های روشن از جانب دو طرف به یکدیگر است که حاکی از مقدمه چینی برای مذاکرات علنی و توافق در موضوعات دیگر است.
در آخرین تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، سرباز قدیمی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، «مایکل وایت» که سال ۱۳۹۷ در مشهد دستگیر شده بود با یک ایرانی زندانی در آمریکا مبادله شد. این عضو قدیمی نیروی دریایی آمریکا پس از گذشت ۶۸۳ روز از دستگیری و محکومیت در دادگاه، با دکتر مجید طاهری که محکوم به ۱۶ ماه حبس به بهانه نقض تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ایران شده و در بازداشت آمریکائیان بوده، مبادله شد.
هنگام دستگیری مایکل وایت، رسانههای امریکایی حضورش در مشهد را دیدار با نامزد مشهدیاش ذکر کردند. اسفند ۱۳۹۷ بود که دادستان وقت مشهد، غلامعلی صادقی در خصوص بازداشت مایکل وایت گفت پرونده وی شاکی خصوصی و عمومی دارد، صادقی همچنین وجود اتهام امنیتی نسبت به این سرباز قدیمی آمریکا را تایید کرده بود.
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران پنجشنبه شب در توئیتی این خبر را اعلام کرد و نوشت: «خرسندم که دکتر مجید طاهری و آقای وایت به زودی به خانوادههایشان ملحق میشوند. استاد عسگری روز چهارشنبه به جمع خانوادهشان برگشتند. این اتفاق میتواند برای تمامی زندانیها بیفتد. نیازی به دستچین کردن نیست. گروگانهای ایرانی بازداشتشده در آمریکا باید به خانه برگردند.»
پالس های آشکار دو طرف برای مذاکره!
از طرفی دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا که راهبرد فشارحداکثری را علیه ایران اتخاذ کرده در توئیتی از ایران تشکر می کند و تمایل خود را برای توافق با ایران اعلام می کند و می نویسد: «همین الان تماس تلفنی با گروگان آمریکایی مایکل وایت را قطع کردم. او بعد از آزادی از ایران اکنون در زوریخ است. اندکی دیگر سوار یک هواپیمای آمریکایی میشود و به خانه میآید... به ایالات متحده! ما الان بیش از ۴۰ نفر از گروگانها و زندانیان را بعد از به قدرت رسیدن من به خانه برگرداندهایم. ممنونم ایران. این نشان میدهد توافق ممکن است.»
اما ترامپ که این روزها گرفتار بحران داخلی است، گویا از این تبادل زندانیان خوشحال شده مجددا در توئیتی از ایران تشکر می کند و رسما اعلام آمادگی برای مذاکره و توافقی جدید را بیان می کند: «بسیار عالی است که مایکل به خانه بازگشته است. تازه رسیده است. بسیار هیجانانگیز است. ایران متشکریم. برای انجام آن توافق بزرگ، تا بعد از انتخابات صبر نکنید. من پیروز [انتخابات] میشوم. الان شما توافق بهتری انجام میدهید.»
در مقابل هم محمد جواد ظریف بدون اینکه مذاکره و توافق جدد با آمریکا را رد کند در توئیتی در پاسخ ترامپ می نویسد: «ما، برخلاف اقدامات زیردستان شما، به تبادل انساندوستانه دست یافتیم. ما زمانی که شما وارد دفتر [ریاستجمهوری] شدید، توافقی داشتیم. ایران و دیگر اعضای برجام هرگز میز را ترک نکردند. مشاوران شما - که اکثراً تا الان اخراج شدهاند قمار احمقانهای انجام دادند. اینکه چه زمانی بخواهید آن اشتباه را اصلاح کنید، به تصمیم شما بستگی دارد!»
ظریف در پیام توئیتری خود اقدامات خصمانه آمریکا علیه ایران و راهبرد فشارحداکثری آنها که خروج از برجام نیز قسمتی از این راهبرد بود را به چندمشاور ترامپ تقلیل می دهد و گویا فراموش کرده است خروج آمریکا از برجام و حتی دستور به شهادت رساندن حاج قاسم سلیمانی هم با دستور مستقیم دونالد ترامپ بود. و از طرفی باب مذاکره و توافق جدید را اساسا رد و نفی نمی کند تا منتظر باشد که در آینده چه اتفاقاتی رخ می دهد.
مذاکره پشت درب های بسته!
اما تمام ماجرا به همینجا ختم نمی شود، و پشت پرده تبادل مایکل وایت با مجید طاهری نه از جانب مقامات ایرانی بلکه از طرف آمریکایی ها منتشر می شود. بیل ریچاردسون که بین سال های 2003 تا 2011 فرماندار ایالت نیومکزیکو بوده در بیانیه ای مدعی می شود برای آزادی مایکل وایت با محمد جواد ظریف و مجید تخت روانچی نماینده ایران در سازمان ملل دیدار و مذاکره کرده است.
ریچاردسون در توئیتر مدعی شده هنگام جاری بودن مذاکرات برای آزادی وایت «به طور منظم» با مقامهای ارشد ایران دیدار کرده است. او همراه با این پیام، لینک مربوط به بیانیهای از «مرکز ریچاردسون» را که در آن توضیحات کاملتری درباره این دیدارها ارائه شده قرار داده است.
مرکز ریچاردسون در این بیانیه خاطرنشان کرده است: «در جریان این مذاکرات، آقای فرماندار ریچاردسون به طور منظم با مقامهای بلندپایه ایران از جمله وزیر خارجه محمد جواد ظریف و سفیر ایران در سازمان ملل، مجید تخت روانچی دیدار میکرد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «این مذاکرات با توجه به بالا بودن تنشها میان ایران و آمریکا و تبادل خشونت میان آنها طی ماههای اخیر پیچیده بودند. همزمان با شیوع جهانی کووید-۱۹ و اثرات آن روی ایران آزاد کردن مایکل مایک به مسئلهای ضروریتر تبدیل شد زیرا پیشزمینههای پزشکی مایک او را به شدت در برابر این بیماری آسیبپذیر میکرد.»
مرکز ریچاردسون خاطرنشان کرده است: «فرماندار ریچاردسون و مرکز ریچاردسون برای میسر کردن آزادی ایشان با جدیت با مقامهای ارشد ایران همکاری کردند.»
پس از انتشار خبر مذاکره محرمانه ظریف با ریچاردسون فرماندار سابق آمریکایی، سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه این ملاقات را تایید کرد و آن را مربوط به چند ماه پیش دانست. وی گفت: «ریچاردسون چند ماه پیش درباره آزادی مایکل وایت تبعه آمریکایی زندانی در ایران با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتوگو کرده است.»
همانطور که گفت شد گویا تبادل زندانیان تبدیل به بستری برای بازشدن باب مذاکرات و تعاملات مخفیانه و بعدا علنی دو کشور شده است. و احتمالا اگر بیل ریچاردسون این حامی و سخنران میتینگ های گروهک منافقین، خبر مذاکرات و ملاقات با ظریف را منتشر نمی کرد، از سوی مقامات ایرانی این خبر بایکوت می ماند! به راستی براساس کدام مجوز مقام ارشد وزارت خارجه ایران با یکی از مقامات سطح پایین آمریکایی حامی منافقین مذاکره می کند؟ مگر بنا نبود در هیچ سطحی مذاکره ای با آمریکای جنایتکار که دستش به خون شهید سلیمانی آلوده است انجام نپذیرد؟
از طرفی اگر بنا به مذاکره بوده است چرا شأن دولت جمهوری اسلامی ایران رعایت نشده است و مقام ارشد وزارت خارجه ایران با یک فرماندار سابق آمریکایی مذاکره کرده است؟ براساس کدام قواعد و آداب دیپلماتیک و حقوقی وزیر خارجه یک کشور با چنین فردی در سطح پایین در آمریکا باید مذاکره کند؟ برای انجام این تبادل حتما باید شخص وزیر خارجه با یک فرماندار سابق ملاقات می کرد؟ امکانش نبود یک فرماندار سابق یا دیپلمات سطح پایین را برای ملاقات و انجام مذاکره برای این تبادل را می فرستادیم؟
افسر ارتش اسرائیل در کنار ظریف!
اما آنچه ماجرا را فاجعه بارتر می کند تصویری است که از دیدار ظریف با ریچاردسون منتشر شده است. در این عکس علاوه بر ریچاردسون، میکی برگمن (افسر بلندپایه سابق ارتش رژیم صهیونیستی) نیز حاضر است. او علاوه بر خدمت نظامی در گروه نیروهای ویژه ارتش اسرائیل در دانشگاه جرج تاون وظیفه تدریس و آموزش دیپلمات های امریکایی را برعهده دارد. برگمن متخصص دیپلماسی به اصطلاح محرمانه است و وظیفه آزادی اتباع مهم امریکایی (جاسوس) در سایر نقاط جهان را برعهده دارد که از جمله این اقدامات میتوان به مذاکره مخفیانه با کره شمالی و آزادی چند جاسوس امریکایی توسط وی اشاره کرد. برگمن در حال حاضر پس از کره شمالی، مسئولیت مذاکره و رهایی مهرههای مهم و جاسوسان امریکا در خاورمیانه را برعهده دارد.
وزارت امور خارجه و شخص جناب ظریف با آن همه تشکیلات و ادعا بعید است که برگمن صهیونیست را نشناخته باشند، بابت این رسوایی بزرگ چه پاسخی دارند؟ حضور در کنار افسر ارتش اسرائیل این جانیان کودک کش چه توجیه و معنایی دارد؟ آیا دستگاه های امنیتی و نظارتی چون مجلس شورای اسلامی نسبت به این تحرکات و اقدامات بیدار و حساس هستند؟
نهایتا باتوجه به سابقه روند تبادل زندانیان از ماجرای آزادی شین بائر و جاش فتال در سال 90، تا آزادی نزار زاکا و ژیو وانگ و اکنون روند و حواشی مهمتر از متن تبادل مایکل وایت حاکی از آن است که تبادل زندانیان صرفا بهانه ای برای مذاکرات محرمانه و آب شدن یخ روابط میان دو طرف و گسترش حوزه های مذاکراتی به بقیه موضوعات می باشد.
امروز که ترامپ گرفتار چالش های اساسی درون آمریکاست اعم از اعتراضات گسترده علیه تبعیض نژادی، مدیریت ضعیف در شیوع کرونا، بحران بیکاری و وضعیت بغرنج اقتصادی و از طرفی در سیاست خارجی نیز در پرونده های مهمی چون لبنان، سوریه، کره شمالی و چین با شکست مواجه شده، به دنبال برگ برنده ای در انتخابات 2020 است. آیا «ناجیان ایرانی» ترامپ این برگ برنده را به او هدیه خواهند داد؟