افزایش ۲ درصدی بودجه کشور با افزایش ۲۰۰ تومانی بنزین پرمصرفها
یک نهاد پژوهشی با ارائه پیشنهاد جایگزینی استفاده از CNG به جای بنزین در خودروهای خدماتی و نیز اجرای قیمتگذاری پلکانی بیان کرده است که ضمن افزایش بودجه عمومی، مصرف بنزین به مقدار قابل توجهی در کشور کاهش مییابد.
نسیم آنلاین : مرکز مطالعات زنجیره ارزش در جدیدترین گزارش خود پیرامون روشهای کنترل مصرف سوخت در کشور پیشنهاداتی در این زمینه ارائه داده است. بر اساس گزارش این نهاد پژوهشی کشور مصرف روزانه بنزین در کشور به طور متوسط 95 میلیون لیتر است. عمده این مصرف توسط ۱۷ میلیون دستگاه خودرو و ۳ میلیون موتور سیکلت صورت میگیرد. این گزارش اعلام کرده است که میزان مصرف بخش رفاهی و بخش خدماتی که شامل تاکسی، وانت، کامیونت و پیکهای موتوری میشود، تقریبا برابر است.
این مرکز بر اساس برآورد سازمان برنامه و بودجه، مقدار عدمالنفع دولت از پایین نگه داشتن قیمت بنزین در داخل را معادل ۱۲۴ هزار میلیارد تومان در سال جاری دانسته است. که این عدد با فرض قیمت ۸۰۰۰ تومانی دلار محاسبه شده در حالیکه قیمت دلار نیمایی با بازار یکسان فرض شود، با قیمت ۱۱۰۰۰ تومان به ازای هر دلار، یارانه پنهان بنزین در ایران معادل ۱۷۰ هزار میلیارد تومان در سال جاری خواهد بود.
این نهاد پٰژوهشی با برشمردن مزیتهای جایگزینی CNG به جای بنزین، ادعا کرده است: سوخت جایگزین CNG به تنهایی توانسته است مصرف بنزین را در حدود ۲۰ میلیون لیتر در روز کاهش دهد و جایگزین بنزین وارداتی طی سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶ شود. هماکنون نیز میتواند جایگزینی برای بنزین تولید داخل باشد تا فرصت صادرات آن را برای کشور به ارمغان بیاورد. مصرف هر متر مکعب CNG در کشور میتواند مصرف بنزین را یک لیتر کاهش داده و فرصتی به ارزش حداقل ۳۰۰۰ تومان برای کشور داشته باشد. در سالهای گذشته بسیاری از خودروهای کشور دوگانهسوز شدهاند که تعداد آنها در حال حاضر به ۴ میلیون دستگاه میرسد. از آنجایی که توسعه CNG مانند هر سوخت دیگری نیاز به زیرساخت و فرهنگسازی دارد، میبایست تمرکز بیشتر را بر بخشی که اثر بزرگتری دارد، گذاشت. از این رو خودروهای خدماتی که تعداد آنها بسیار کمتر و مصرف بنزین آنها معادل خودروهای شخصی است، در اولویت گازسوز کردن هستند. در ادامه این نهاد برآورد خود را بدین گونه اعلام کرده است که با دوگانهسوز شدن ۲ تا ۳ میلیون خودروی تکسوختی از خودروهای خدماتی، تمامی آنها دوگانهسوز شده و نصف مصرف بنزین کشور به شدت تحت تأثیر این موضوع، کاهش مییابد. برای مصرف بنزین آنها نیز میتوان مشابه طرح پیماشی که برای خودروهای سنگین اجرا شد، طرح دیگری اجرا کرد که بنزین ارزان را به ازای پیمایش به آنها تخصیص دهد.
در مورد نیم دیگری از مصرف بنزین که توسط وسایل نقلیه شخصی و موتورسیکلتها استفاده میشود، پیشنهاد این مرکز پلکانی کردن قیمتهای سوخت است. در این گزارش عنوان شده است که بر اساس آمارهای مرکز پژوهشهای مجلس، ۶ دهک اول کشور کمتر از ۶۰ لیتر در ماه بنزین مصرف میکنند. لذا سهمیه ۶۰ لیتر در ماه برای صاحب هر خودرو میتواند ۶ دهک را پوشش دهد. دهکهای بالاتر نیز میبایست به ازای هر ۱۰ لیتر مصرف بیشتر، ۲۰۰ تومان بر قیمت هر واحد بنزین به صورت مازاد بپردازند.
در بخش پایانی گزارش، این مرکز برآورد کرده است که اجرای قیمتگذاری پلکانی به روش اشاره شده برای خودروها و موتورسیکلتهای شخصی، حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان برای کشور عایدی داشته باشد که معادل ۲% از بودجه عمومی و معادل ۷% از کسری بودجه سال ۹۸ است.