جغرافیای ایران در مرز فروپاشی است
یک کارشناس ارشد مدیریت منابع بر این باور است که بحران آب جغرافیای ایران را در مرز فروپاشی قرار داده است؛ داریوش مختاری راهحل شیرینسازی و انتقال آب دریا را «اقدامی بسیار خطرناک و ناپایدار» توصیف کرده و گفته «چنین پروژههایی که توجیه فنی و اقتصادی نیز ندارند، نه تنها نمیتواند مساله بحران آب را حل کند، بلکه جغرافیای ایران را در یک فلاکت و خطر و دستانداز بزرگ میاندازد».
وی تراکم شدید جمعیتی همراه با بارگذاریهای سنگین و متمرکز را یکی از گلوگاههای بحران آب در کشور دانسته و گفته «این ویژگی میتواند زمینه فروپاشی را فراهم کند. یک تکانه کم آبی حتی در مقیاس ۳۰ تا ۵۰ درصد از نیاز آبی یک کلانشهر که امکان جبران و مدیریت آن فراهم نشود، زمینه یک بینظمی فراگیر اجتماعی را فراهم میکند که میتواند بسیار خطرناک و کنترلنشده باشد». مختاری وضعیت تهران، مشهد، اصفهان و کرمان را پرخطر دانسته و گفته کلانشهر شیراز در این مسیر خطرناک حرکت میکند.
این کارشناس ارشد مدیریت منابع آبی گلوگاه دوم را «تشدید چرخه توسعهنیافتگی در کشور» نامیده و توضیح داده «از یکسو صنایع آببر از جمله نیروگاه، پتروشیمی، فولاد و سیمان در جغرافیای خشک فلات مرکزی که با کمیابی منابع آب روبرو است، مستقر و آبخوانها را خالی میکنند؛ و از سوی دیگر عمده فرآوردههای این صنایع برای دو بخش مصرفی یعنی مسکن و خودرو بهکار گرفته میشوند که یک گرداب سنگین مصرف را پدید آوردهاند».
مختاری اجرای پروژههای شیرینسازی و انتقال آب از دریا را گلوگاه سوم بحران آب در ایران دانسته و گفته «جدا از بحث ممکن یا ناممکنی شیرینسازی حجمی معادل یک میلیارد مترمکعب در سال بهصورت پایدار، کوچکترین توجیه مالی و اقتصادی برای این اقدام بسیار خطرناک و ناپایدار در بخش آب کشور وجود ندارد».
وی توضیح داده «چند صد تریلیون تومان قرار است صرف اجرای این پروژهها شود؛ در صورتی که اگر فقط درصدی از این پول هنگفت صرف واحدهای گلخانهای تولید محصولات کشاورزی، تعادلبخشی به منابع آب زیرزمینی و نجات آبخوانها و مدیریت مصرف آب شهری شود، قطعا میتوان تا چند ده میلیارد مترمکعب آب برای قرنها و نه فقط برای ۲۰ سال، استحصال و پایدارسازی کرد».
مختاری هشدار داده در صورت اجرای پروژههای شیرینسازی و انتقال آب «داراییهای کشور در بیابانها رها خواهند شد و تا برقراری تعادل بومشناختی و احیای دوباره جغرافیای ایران، خاک خواهند خورد و تنها درس عبرتی برای آیندگان خواهند شد».