پاکسازی ابدی یک ملت
این گزارش بر اساس کتاب «پاکسازی قومی فلسطین» نوشته‌ی مورخ یهودی «ایلان پاپه» تنظیم شده است . پاکسازی قومی فلسطین در سال 1948 با اینکه یکی از بزرگترین پاکسازی‌های قومی قرن بیستم است ولی در حال فراموشی است. تلاش برای بازخوانی وقایع سال 1948 یکی از کلیدهای فهم چگونگی اشغال سرزمین فلسطین است.
نسیم‌آنلاین: دهم ماه مارس سال 1948 در یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های شهر تل‌آویو یازده رهبر کهنه‌کار صهیونیست به همراه افسران نظامی جوان یهودی دور هم جمع شدند تا آخرین بررسی‌های طرح موسوم به دالت (D) را انجام دهند و طرح پاکسازی قومی فلسطین را نهایی کنند.1
غروب همان روز طرح تصویب شده بود و برای اجرا به یگان‌های نظامی یهودی از جمله سازمان هاگانا ابلاغ شد. این فرامین در جهت راندن فلسطینی‌ها از اراضی خود در فلسطین صادر شده بود که شامل دستورالعمل‌هایی بودند که چگونگی اخراج گستردۀ فلسطینی‌ها از خانه و زمین‌هایشان را شرح می‌داد.
این روش‌ها شامل تهدید و ارعاب در مقیاس بزرگ، محاصرۀ فلسطینی‌ها و بمباران روستاها و مراکز جمعیتی آنها، آتش زدن خانه‌ها، وسایل و مواد غذایی آنها، انفجار اماکن، ویران‌سازی ابنیه و سرانجام مین‌گذاری زمین‌ها و مسیرها به منظور جلوگیری از بازگشت فلسطینی‌های اخراجی می‌شدند.
دستورالعمل‌ها همه چیز را مشخص کرده بودند. هر یک از یگان‌های نظامی یهود فهرست کاملی از روستاها، منازل مسکونی و ابنیۀ شغلی که باید بمباران و ویران می‌شدند به همراه تعداد تقریبی فلسطینی‌هایی که مجبور به راندن و آواره شدن بودند را در اختیار داشتند و هیچ ابهامی در دستورات وجود نداشت.
همۀ این دستورالعمل‌ها بخشی از طرح بزرگ‌تری بودند که با اسم رمز عملیات D شناخته می‌شد. نام این عملیات برگرفته از واژۀ عبری Dalet به معنای "در" یا "راه عبوری از در" نامگذاری شده بود. این طرح چهارمین نسخه از سلسله عملیات‌هایی بود که صهیونیست‌ها به‌وسیلۀ آن سرنوشت مردمان بومی فلسطین را رقم می‌زدند.
در سه عملیات پیشین صهیونیست‌ها مبهم و نامشخص حرف می‌زدند و هدف نهایی خود را آشکار نمی‌کردند اما در این عملیات به طور روشن و آشکاری هدف خود را بیان کردند: اخراج بومیان فلسطین از سرزمین فلسطین. داوید بن‌گورین یکی از یازده نفر حاضر در جلسه و بنیان‌گذار اسرائیل در کتاب تجدید حیات و تقدیر اسرائیل اهمیت اتفاقات سال 1948 را اینگونه بیان می‌کند:
تا قبل از رفتن بریتانیایی‌ها در تاریخ پانزدهم ماه می 1948 از فلسطین، هیچ مهاجرنشین یهودی، حتی دورافتاده‌ترین آنها هم، مورد تجاوز قرار نگرفته و تحت تصرف اعراب درنیامده بود، در همان حال اما، هاگانا تعداد زیادی از روستاها و مواضع فلسطینی را اشغال کرده بود و تیبریا، حیفا، یافا و صفد و ... را به تصرف خود درآورده بود.2
شش ماه بعد از تصویب و اجرای عملیات D، مأموریت با موفقیت به انجام رسید. بیش از نیمی از جمعیت بومی فلسطین، نزدیک به 800 هزار نفر از زندگی ساقط شدند. 531 روستای فلسطینی به کلی ویران و 11 شهر کاملا از سکنه خالی شدند.3
آنچه در سال 1948 در فلسطین رخ داد پاکسازی قومی بود. پاکسازی قومی امروزه توسط حقوق بین‌الملل جرم‌انگاری شده و نوعی جنایت علیه بشریت توصیف شده است. یکی از مشهورترین پاکسازی‌های قومی توسط آلمان‌های نازی در خلال جنگ جهانی دوم رخ داده بود که عاملان آن در دادگاه محاکمه شدند و این عمل در دنیا به عنوان جنایت علیه بشریت شناخته شد. پاکسازی قومی به وضوح نقض آشکار کنوانسیون‌های 1949 ژنو و پروتکل‌های اضافه شدۀ 1977 4 است.
سازمان ملل متحد در سال 1993 به موضوع پاکسازی قومی پرداخته است. شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد (UNCHR) پاکسازی قومی را با تمایلات یک دولت یا یک رژیم برای تحمیل قوانین نژادی در یک منطقۀ مختلط به لحاظ قومی با عمل ویران‌سازی سرزمین و اخراج ساکنان و اعمال سایر روش‌های خشونت آمیز مرتبط می‌داند. گزارش منتشر شده توسط UNCHR پاکسازی قومی را شامل بازداشت ساکنان بومی، انفجار خانه‌ها و متعاقب آن ساکن کردن گروه قومی دیگر در منازل سالم باقی مانده، تعریف می‌کند.5
تاریخ‌نگاران رسمی رژیم صهیونیستی سال‌ها تلاش کردند تا واقعۀ 1948 فراموش شود و به کلی از حافظۀ تاریخ‌نگاران و مردم دنیا پاک شود اما تلاش تاریخ‌نگاران فلسطینی و تاریخ‌نگاران مستقل یهودی در 30 سال اخیر موجب شد که این واقعه دوباره بازخوانی شود.
از جمله محققان یهودی که به این واقعه پرداخته‌اند، ایلان پاپه است که خود در سرزمین‌های اشغالی به‌دنیا آمده است. ایلان پاپه در کتاب مشهور خود، «پاکسازی قومی فلسطین» به تفصیل به واقعۀ 1948 پرداخته است و با اسناد و مدارکی که از آرشیو دولتی رژیم اشغالگر و سازمان شبه نظامی هاگانا6 به دست آورده است جزئیات اتفاقات سال 1948 را آشکار کرده است. پاپه پس از انتشار اسناد و آرشیوهای مربوط به واقعۀ 1948 از سوی کنست تخطئه می‌شود و در سال 2008 مجبور به ترک سرزمین‌های اشغالی می‌شود.
پاکسازی قومی فلسطین یکی از بزرگترین پاکسازی‌های تاریخ محسوب می‌شود. همانطور که گفته شد در جریان این پاکسازی نیمی از جمعیت بومیان فلسطین آواره شدند و هیچ‌وقت نتوانستند به سرزمین مادری خود بازگردند. با اینکه طبق اسناد و مدارکی که موجود است تمامی حاضران جلسه تل‌آویو و طراحان عملیات موسوم به D مشخص و شناخته شده‌اند و رژیم اشغالگر از ابتدا به عنوان مجری این عملیات شناخته می‌شد ولی هیچ‌گاه از سوی هیچ دادگاه بین‌المللی‌ای این پرونده باز نشد و رژیم اشغالگر هرگز مجبور به پاسخگویی دربارۀ پاکسازی قومی مردم فلسطین نشد.
1.این کتاب در سال 1396 توسط محسن کرباسفروشان ترجمه شده و انتشارات اطلاعات آن را چاپ کرده است.
2. مدارک این جلسه در آرشیوهای«نیروهای دفاعی اسرائیل -IDF» ، بخش عملیات، دهم ماه مارس 1948، فایل 595/75/922 و نیز در آرشیوهای هاگانا تحت شمارۀ 94/73 جمع آوری شده‌اند. جلسه و مذاکرات آن توسط اسرائیل جلیلی به جلسه مرکزی مپای به تاریخ چهارم آپریل 1948 هم گزارش شده است. این گزارش تحت شمارۀ 18/50/80 در آرشیوهای هاگانا قابل حصول است. ترکیب اعضای گروه و مذاکرات آن از اجتماع چندین سند بدست آمده‌اند.
3. David Ben-Gurion,Rebirth and destiny of Israel 1954,p.530.
4. پاپه، ایلان، پاکسازی قومی فلسطین، ترجمۀ محسن کرباسفروشان، تهران: اطلاعات 1396
6. به گزارشی که سازمان ملل پس از قطعنامه 819 شورای امنیت منشر کرده است مراجعه شود.
7. هاگانا سازمان شبه نظامی یهودی است که در سال 1920 در فلسطین تشکیل شد. این سازمان بعدها به شاخه نظامی غیررسمی آژانس یهود تبدیل شد. کارویژۀ این سازمان مبارزه علیه اعراب فلسطینی بود. هاگانا در سال 1948 پس از پدید آمدن نیروهای نظامی رسمی اسرائیل منحل شد.
