روایت یک آزاده از لو نرفتن عملیات خیبر در آخرین شناسایی

امیر نجاری، آزاده دروان دفاع مقدس در گفتگوی تفصیلی با «نسیم»، درباره چگونگی به اسارت درآمدن خود که منجر به لو نرفتن عملیات خیبر شد، گفت: بهمن سال 62 بود که در تیپ محمد رسول‌الله حضور داشتیم که به من اطلاع داند به همراه 9 نفر دیگر که شهید کریمی و شهید تهرانی از شاخص ترین چهره های آنان بودند ماموریت شناسایی قبل از عملیات خیبر را عهده دار هستیم و ما 10 نفر برای توجیه شدن عملیات شناسایی به پادگان دوکوه اعزام شدیم، البته همانطور که بارها از سوی فرماندهان دوران دفاع مقدس در مصاحبه های مختلف و انتشار کتاب خاطرات آنان اعلام شد برای عملیات خیبر شناسایی های زیادی صورت گرفته بود به روایتی دو سال قبل از آغاز عملیات خیبر ، شناسایی ها منطقه مورد نظر انجام می گرفت آن هم از سوی فرماندهان دوران دفاع مقدس با لباس محلی عراقی های ساکن منطقه هورالعظیم.

وی ادامه داد: از آنجا که عملیات خیبر قرار بود به عنوان نخستین عملیات "آبی، خاکی" دوران دفاع مقدس به ثبت برسد این همه شناسایی و برنامه ریزی برایش انجام شده بود و ما 10 نفر آخرین تیم شناسایی بود که به طور رسمی برای شناسایی منطقه مورد نظر به مناطق اعزام شدیم و باز تاکید می کنم ، این اقدام آخرین عملیات شناسایی عملیات خیبیر به حساب می آمد.

وی در ادامه در خصوص انتخاب منطقه هور برای انجام عملیات خیبر گفت: از آنجا که منطقه هور تنها منطقه ای بود که شرایطی خاصی را پدید می آورد که ما به طور مستقیم و رودرو با دشمن بعثی وارد نبرد و جنگ می شدیم و به نوعی این منطقه شرایط جنگ " تک جبهه ای" بادشمن بعثی را به خوبی برایمان فراهم می کرد و از سوی دیگر شرایطی مهیا میشد که بتوانیم مواضع مختلف دشمن بعثی را مورد هدف قرار دهیم زیرا شکل حضور دشمن بعثی در شرق بصره به گونه ای بود که الحاق نیروهای زمینی ارتش و سپاه در منطقه طلائیه و پس از آن رسیدن به عقبه دشمن به خوبی برایمان قابل دسترس می کرد و در نتیجه تزلزل خطوط دشمن بعثی را در نقاط مختلف جنگ به بار می آورد که این مسئله یک توازن مثبت در جنگ تحمیلی میان ایران و عراق به وجود می آورد.

وی در ادامه تصریح کرد: یکی از نکات جالب عملیات خیبر این بود که نوع طراحی عملیات و زمان اجرای آن به گونه ای بود که مسلما دشمن بعثی عراق به هیچ عنوان نمی توانست پیش بینی انجام چنین عملیات عظیمی را از منطقه طلائیه از سوی ایرانی را انجام دهد زیرا به تصور دشمن بعثی ،ایران در آن زمان توانایی انجام نخستین حمله "آبی - خاکی" جنگ را نداشت و از سوی دیگر ساکنان منطقه اطراف هور اغلب عراقی های مخالف صدام و رژیم بعثی ساکن بودند که این کار را برای شناسایی منطقه برای تیم های شناسایی راحت تر می کرد و از سوی دیگر نیز انجام مانور های زرهی دشمن بعثی در این منطقه آبی - خاکی تقریبا غیرممکن جلوه می داد زیرا مناطق آبی هور به شدت بصورت باتلاقی بوده و حتی استفاده از ابزار آلات جنگی چون تانک و ... برای بعثی ها بسیار سخت می کرد زیرا در آن دوران رژیم عراقی به تانک های پرتعداد خود خیلی در جنگ تکیه می کرد .

وی در ادامه در خصوص نقش شهید همت در شناسایی و طرح ریزی آخرین عملیات شناسایی عملیات خیبر گفت: اواخر بهمن ماه 62 وقتی وارد پادگان دوکوه شدیم شهید همت به همراه شهید عباس کریمی به سراغ ما آمدند و بر روی نقشه در خصوص اهمیت بالای عملیات خیبر و شناسایی منطقه خیبر و جزئیات آن توضیحات کاملی را ارائه دادند و سپس همراه این سرداران شهید به منطقه طلائیه رفتیم که این مسئله برای همه ما جای تعجب داشت.

نجاری در خصوص مهم ترین صحبت های شهید همت و شهید کریمی گفت: خب بالاخره در جلسه دوم که در منطقه طلائیه برگزار شد، تمامی توصیه ها و نکات مهم از سوی این سرداران شهید به ما گوشزد داده شد اما به خوبی خاطرم است، شهید همت انتهای جلسه در خصوص اهمیت این عملیات و شناسایی آن گفت، " برادارن عزیز، عملیت خیبر یکی از حساس ترین عملیات های این جنگ خواهد بود و در خصوص منطقه طلائیه باید بگویم، قلب عملیات خیبر اینجاست و به هیچ عنوان حق عقب نشینی از این منطقه را نداریم."

وی تصریح کرد: پس از صبحت های حماسی شهید همت، همه بچه ها با چشمانی گریان به سمت شهید همت و شهید کریمی رفتند و وداع جانانه ای با این سرداران شهید داشتیم.

وی گفت: 29 بهمن سال 62 ما 10 نفر سوار بر قایق پارویی شدیم و به همراه چند عرب عراقی مخالف صدام داخل آب های هورالهویزه شدیم، قرار بود یک شبانه روز کامل در خاک عراقی ها بمانیم تا شناسایی را به طور کامل انجام دهیم، البته شهید همت گفته بود یادتان نرود "اگر هر اتفاقی برایتان افتاد شماها از اعضای تیپ الغدیر هستید زیرا تحت هر شرایطی نباید این عملیات لو برود".

وی اضافه کرد: پس از آنکه به طور کامل کار شناسایی را انجام دادیم و اطلاعات شناسایی را به مقر اطلاع داده بودیم در حال بازگشت از عملیات شناسایی بودیم که دیدیم بین عراقی ها گیر افتادیم و همان شب ناچارا در یکی از سنگرهای خالی عراقی ها تاصبح ماندیم البته از انجا که کار شناسایی را با موفقیت به پایان برده بودیم با خیالی آسوده شب را به صبح رساندیم البته ناگفته نماند به طور نوبتی در سنگر کشیک می دادیم و صبح که چشمانم را را باز کردم دیدم بدجور صدای تیراندازی می آید و با دو اتفسر عراقی درگیر شدیم که یکی از آنها کشته شد و یکی دیگر را اسیر کردیم و با ماشینش آن افسر عراقی در حال عقب نشینی بودیم که پس از یک درگیری بنده و چند نفر دیگر با حالت زخمی به اسارت درآمدیم و مابقی نیر به شهادت رسیدند.

وی گفت: تمامی ما پس از اسارت به اجرای عملیات فکر می کردیم و تمام ذکر و فکر مان عملیات خیبر شده بود که خدای ناکرده لو نرود که خدا را شکر همانطور هم شد و باید صادقانه بگویم همان که عملیت خیبر لو نرفت برایمان کافی بود و از بایت یان مسئله که همزمان شده بود با اسارتمان ، خدا را نیز شکر می کردیم.

نجاری در خصوص ناموفق بودن عملیات خیبر و عواقب آن گفت: درباره به پیروزی نرسیدن عملیات خیبر فرماندهان زیادی همچون محسن رضایی و سایرین در قالب انتشار خاطرات و مصاحبه اظهار نظر کردند اما بنده می خوام با صراحت بگویم عملیات‌های شناسایی که برای انجام عملیات خیبر انجام شد به لحاظ موفقیت و ابتکارات در دوران دفاع مقدس منحصر به فرد و خاص تلقی می شد اما اینکه این عملیات به موفقیت چندانی یا بهتر بگویم به تمامی اهداف عملیاتی خود دست پیدا نکرد ، شخصا به علت حضورم در اسارت نمی توان اظهار نظری کارشناسی و دقیقی از این مسئه انجام دهم اما می خواهم به این نکته اشاره کنم همین که پس از این عملیات بزرگ و تاریخی، نیروهای بعثی عراق از جزیره مجنون فراری شدند یک فاجعه عظیم برای صدام پر مدعا و یک پیروزی بزرگ برای رزمندگان سپاه ایران به حساب می آمد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: اما یکی از نکات تلخ این عملیات به اعتقاد من استفاده ناجموانمردانه رژیم بعث عراقی ها از گاز خردل، گاز عامل اعصاب و گاز خفه کننده بمباران هوایی در این عملیات بود که استفاده از این همه انواع گازهای شیمیایی در طول دوران دفاع مقدس در تنوع خودش منحصر به فرد بود.

نجاری اضافه کرد: البته رژیم بعث عراق در دوران دفاع مقدس هرگاه در میدان مبارزه حریف نیروهای مومن و شجاع ارتش و سپاه ایرانی نمی شد به اقدامات ناجوانمردانه ای چون حملات شیمیایی روی می آورد ور در عملیات خیبر این رژیم وحشی از ترس شکست فاجع آمیزی به این حملات وحشیانه روی آورد که همین مسئه گواه برتری بزرگ ما در عملیات خیبر بوده است.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: می خواهم در این بخش از سخنان خود به این نکته اشاره کنم که دوران هشت ساله دفاع مقدس کسانی بودند که از روستاهای مختلف در قالب رزمنده و بعضا فرمانده و از بدنه مردم به مقوله جنگ تحمیلی وارد شدند و جنگ هشت سال را به خوبی هدایت کردند و به مقصد عالی خود رساندند و همه آنها تنها به یک چیر اعتقاد و اعتماد داشتند و آن هم به رهبری امام خمینی (ره)،

این آزاده دوران دفاع مقدس در ادامه خاطرنشان کرد: این نکته را به این خاطر یادآور شدم که این روزها شاهدیم یادواره های بزرگ شهدا که در سراسر کشور انجام می‌شود و در واقع ااقدامی زیبا و اقدامی فرهنگی در راستای زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدای دوران دفاع مقدس به حساب می‌آید اما نکته ای که باید اینجا به آن اشاره کنم این است که اغلب این مراسم ها با عنوان یادواره شهدای شهرها و استان های مختلف کشور برپا می شود و آنطور که باید و شاید یادواره شهدای روستاها از سوی رسانه های مختلف گروهی و برخی مسئولین مربوطه مورد عنایت قرار نمی‌گیرد که شاید این دسته رسانه ها در توجیه عدم پوشش مناسب یادواره های روستایی در قیاس با یادواره های سراسری، تعداد کمتر شهدای یادواره هاتی روستایی را عنوان کنند وی در پایان تاکید کرد: از آنجا که شهدای عزیز دوران دفاع مقدس با هر جایگاه، اصلیت و منصبی که داشته اند همگی عزیز هستند و نزد خداوند از جایگاه بالایی برخوردرا هستند و تفاوت قائل شدن میان این عزیزان در خصوص برگزاری مراسم های بزرگداشت امری زیبنده این شهدا و دفاع مقدس ایران اسلامی نیست که امیدوارم از این پس شاهد توجه بیشتر اهالی رسانه و مسئولین مربوطه به برپایی یادواره ها و بزرگداشت های شهدای روستایی باشیم.

گفتگو از "فرزانه غلامی تبار"