اخبار آرشیوی

به گزارش خبرنگار «نسیم»، مسعود رضایی، عضو دفتر مطالعات تاریخ ایران در سخنرانی خود با موضوع رژیم پهلوی که عصر امروز، یکشنبه در جشنواره فیلم عمار در محل سینما فلسطین برگزار شد، با بیان اینکه اگر برای رژیم پهلوی فیلم‌های تاریخی و به خصوص مستند ساخته شود قطعا تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت، گفت: متاسفانه برخی از فیلم‌های داستانی‌ که در این زمینه ساخته شده‌اند، به هیچ وجه قدرت تاثیرگذاری ندارد، به طور مثال سریال کلاه پهلوی آن گونه که انتظار می رفت نتوانست واقعیت ها را بیان کند و تاثیرگذاری داشته باشد. وی ادامه داد: اگر بتوانیم درباره موضوع کشف حجاب در دوران رضاشاه مستندهای قوی بسازیم، طبیعتا می‌توانیم در جامعه تاثیرگذاری زیادی خواهد داشت؛ متاسفانه موضوع کشف حجاب به درستی در سریال کلاه‌پهلوی به تصویر کشیده نشده است. رضاشاه بعد از کودتا در ایران به قدرتمندترین فرد تبدیل شد و بعد از به قدرت رسیدن به ابزاری برای اجرایی شدن طرح های انگلیسی در خاورمیانه و ایران تبدیل شد. از جمله طرح های انگلیسی می توان به کشورسازی در خاورمیانه و فراهم کردن زمینه های ورود صهیونیست به خاورمیانه اشاره کرد. عضو دفتر مطالعات تاریخ ایران اظهار داشت: انگلیسی ها به گونه ای از فرقه بهائیت حمایت کردند که در اواخر رژیم پهلوی این فرقه به اکثر پست های دولتی و مهم کشور راه پیدا کردند، قطعا موارد یاد شده هر کدام می توانند به تنهایی سوژه ساخت مستندی باشند. علاوه بر آن موضوع ارتش در زمان رضاشاه هم می تواند به عنوان سوژه مستندسازی مورد استفاده قرار گیرد؛ چرا که عده ای عقیده دارند رضاشاه بنیانگذار ارتش نوین در ایران است؛ اما اینکه آیا ارتش به معنای واقعی خود در زمان رضاشاه تشکیل شده است یا خیر، باید مورد بررسی قرار گیرد. رضایی در همین زمینه افزود: رضاشاه در حالی بودجه های زیادی را به ارتش اختصاص می‎داد که در زمان حمله ارتش روس و انگلیس به ایران، ارتش رضاشاه هیچگونه مقاومتی از خود نشان نداد؛ در واقع وی از ارتش به عنوان ابزاری برای سرکوب مردم استفاده می‎کرد. هیچ برهه زمانی در تاریخ ایران وجود ندارد که دشمنان و متجاوزان بدون هیچگونه مقاومت به کشور حمله کرده باشند. وی تصریح کرد: در زمان رضاشاه سیستم فدرالی در ایران حاکم بود، یعنی هر کسی که زمین بیشتری داشته باشد دارای جایگاه و موقعیت اجتماعی بهتری است، به همین دلیل رضاشاه که در زمان کودتا حتی یک خانه هم در تهران نداشت، بسیاری از زمین های مرغوب ایران را به نام خود کرد تا شاید از این طریق بتواند برای خود قدرت و جایگاه به دست آورد. این مسئله تا جایی ادامه پیدا کرد که 260 هزار کشاورز ایران روی زمین هایی که متعلق به رضاشاه بود، فعالیت می کردند. عضو دفتر مطالعات تاریخ ایران با اشاره به قرارداد دارسی افزود: طبق این قرارداد که در زمان مظفرالدین شاه به امضا رسید، مقرر شد که 16 درصد از سود ناخالص فروش نفت در اختیار ایران قرار بگیرد و مابقی به متعلق به شرکت نفت ایران و انگلیس بود، رضاشاه در قرارداد جدیدی که با این شرکت بست نه تنها سهم 16 درصدی ایران را از بین برد بلکه 30 سال هم به زمان قرارداد اضافه کرد، متاسفانه به این گونه سوژه ها در مستندسازی کمتر توجه شده است. رضایی با بیان اینکه همچنین باید به وضعیت معیشتی مردم در دوران پهلوی پرداخته شود، ادامه داد: رضاشاه خط راه آهن شمال به جنوب را زمانی اجرایی کرد که به عقیده مصدق و بسیاری دیگر از سرشناسان این دوران، کشور نیازی به این خط آهن نداشت؛ به عبارت دیگر این خط راه آهن هیچ سودی برای کشور نداشت و رضاشاه به جای آن باید کارخانجات قند راه اندازی می کرد و یا خط آهن را از شرق به غرب می‌کشید تا از نظر اقتصادی برای کشور سودآور باشد. وی در همین زمینه افزود: چای و قند جزءو کالاهایی بود که همه مردم ایران حتی مستضعفین نیز از آن استفاده می‌کردند؛ در حالی که رضاشاه به این مسئله که از پول مالیات های قند و چایی توانسته خط راه آهن شمال به جنوب را ایجاد کند، افتخار می‌کرد. البته این خط آهن به نفع کشور انگلیس بود که در آن زمان در جنوب کشورمان مستقر شده بود؛ در واقع آنها با ایجاد این خط آهن به راحتی و در کمترین زمان می توانستند به شمال که محل استقرار روس ها بود، بروند. عضو دفتر مطالعات تاریخ ایران یادآور شد: همچنین باید به موضوع بستن قرارداد بین ارتش ایران در زمان محمدرضا شاه با مستشاران آمریکایی پرداخته شود؛ چرا که این قرارداد هیچ کمکی به ارتش آن دوران نکرد؛ علاوه بر آن موضوع پیوند ایران با صهیونیست و فروش نفت به اسرائیل از دیگر موضوعات مناسب برای مستندسازی است. در سال 1951 قرارداد نفتی ای بین ایران و اسرائیل بسته شد که در واقع حکم هوا را برای رژیم صهیونیستی باز کرد. رضایی گفت: در سال 1356 نیز جشن هنر شیراز برگزار شد و در نمایشی که در آن جشن اجرا شد، ابتذال به اوج خود رسید؛ به گونه ای که سفیرانگلیس با دیدن این نمایش به محمدرضاشاه گفته بود که اگر این نمایش انگلیس اجرا شود، هیچ کدام از عوامل نمایش زنده نمی مانند. وی افزود: از دیگر موضوعات مناسب مستندسازی بحث مقاومت رژیم پهلوی در برابر مردم بود، درو اقع اگر رژیم توان استفاده از ارتش را داشت، قطعا از آن استفاده می کرد. عضو دفتر مطالعات تاریخ ایران خاطر نشان کرد: وضعیت اقتصادی، رفاهی و اجتماعی مردم در زمان پهلوی دوم هم باید مورد بررسی قرار گیرد؛ چرا که در سال های 52 تا 55 که درآمد نفتی ایران بسیار بالا رفته بود؛ هیچ اقدامی زیرساختی در کشور انجام نشد.