رایزن فرهنگی ایران از سایت‌های میراث فرهنگی شیرازی در تانزانیا بازدید کرد + تصاویر

گروه فرهنگی « نسیم آنلاین »؛ علی باقری، رایزن فرهنگی ایران در تانزانیا از سایت های میراث فرهنگی شیرازی در جزیره کیسوانی و سومگومنارا در تانزانیا بازدید کرد.

وی به جزیره کیسوانی، سایت بزرگ آثار به جای مانده از امپراتوری شیرازی در شرق آفریقا سفر کرد و از مدرسه علمیه بازدید و با رئیس مدرسه دیدار وگفتگو داشت. در این جلسه مقرر شد رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به مناسبت هفته وحدت تعدادی کتاب به این مدرسه اهدا کند.

در ادامه این سفر علی باقری از قبرستان باقی مانده از دوران سلاطین شیرازی، قلعه پرتغالی ها،مرکز فرماندهی آلمانی ها، مسجد جامع، کاخ سلاطین عمانی و مسجد جانبی آن مسجد کوچک که مسجد خاص سلطان به شمار می رفت، میدان بزرگ، روستای کیسوانی در ساحل شمالی جزیره و حصنی کوبوا (قلعه بزرگ) و حصنی ایندوگو (قلعه کوپک ) در ساحل جنوبی جزیره بازدید کرد.

کیلوا کیسیوانی، یک سایت دولت شهر باستانی واقع درمجمع الجزایر کیلوا است که حداقل از قرن 8 میلادی مسکونی شده و به یکی از قدرتمندترین دولت شهرها در امتداد سواحیلی تبدیل شد؛ کیلوا کیسیوانی شهر مهم تجاری بوده که در سراسر قرن 13 بر استحکامات نظامی آن افزوده شده است وبارانداز بزرگی برای برای بزرگترین جریان شبکه تجاری و انتقال کالا از یک سوی اقیانوس هند به آن سوی دیگر بوده است.

جزیره کیلوا کیسیوانی و جزیره سونگومنارا از مهم ترین سایت های تاریخی در امتداد ساحل سواحیلی در شرق آفریقا هستند که هر دو در سال 1981. در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و درسال 1986 مورد بازدید کارشناسان یونسکو قرار گرفت خرابه های واقع در کیلوا کیسیوانی نشان های از یک دوره طولانی تاریخ شرق آفریقا، است که از تمدن شیرازی (امپراطوری زنگ(زنج) گرفته تا غلبه امپراتوری عمان مستقر در زنگباربر پرتغالی ها و الحاق آن به امپراطوری خود را شامل می شود.

کیلوا کیسیوانی در سال 2004 در فهرست میراث جهانی در خطر نابودی یونسکو قرار گرفت زیرا بخاطر عوامل متعدد ابنیه و آثار موجود در جزیره کیسوانی و سونگو منارا در خطر نابودی قرار دارد. در تابستان سال 2011، ویرانه های کاخ های حصنی کوبوا و بخش فروریخته دیوار اصلی شهر درهر دو جزیره کیلواکیسوانی و جزیره خواهرش سونگومنا ،با اختصاص 700هزار دلار توسط صندوق سفرا ترمیم شدند. در مارس 2014، علاوه بر بازگرداندن 13 سازه، به این جزایر تیم حفاظت و تکمیل بازسازی یک مخزن آب اصلی در سونگومنا برای ذخیره آب شیرین در جزیره،ساخت که قبل از آن در طول فصل خشک آب از خارج به جزیره سوگومنارا انتقال می یافت.

در ژوئن 2014، کمیته میراث جهانی خرابه های کیلوا کیسیوانی وسونگومنا را از فهرست میراث جهانی در خطر یونسکو حذف کرد ، و تایید کرد که "مدیریت و حفاظت" از سایت "به مرحله قابل قبولی رسیده است .

مسجد بزرگ کیلوا، مسجد جامعی در جزیره کیلوا کیسیوانی، در تانزانیا است که علی باقری در جریان این سفر از آن بازدید کرد؛ این مسجد بزرگ اولین مسجد باقی مانده در سواحل شرق آفریقا است و از مسجد کزیم کازی در زنگبار نیز قدیمی تر است. مسجد بزرگ، که در حال حاضر در لبه ساحل کیلوا کیسوانی قرار دارد. این مسجد حداقل در دو مرحله مجزا،ساخته شده است این مراحل ساخت را می تواند در تفاوت آشکار بین نمازخانه کوچک شمالی که در قرن یازدهم و یا دوازدهم میلادی ساخته شده وشبستان بزرگ جنوبی که در قرن چهاردهم میلادی ساخته شده است. مشاهده کرد .

علاوه بر این پایه بخش های قدیمی آن مربوط به قرن دهم است . این مسجد دارای دو محراب است که یکی در بخش قدیمی است و دیگر در شبستان ساخته شده در قرن چهاردهم میلادی واقع است و در کنار ان وضو خانه و خانه عالم و کیهمانسرا قرار داشته است .

سرآغازدولت و تمدن شیرازی در شرق آفریقا به هزار سال پیش برمی‌گردد. در اواخر قرن چهارم هجری (10 میلادی) درپی تحولاتی که مربوط به نواحی جنوبی ایران بوده است تعداد قابل توجهی از بازرگانان و دریانوردان ایرانی نخست از بندر سیراف (طاهری) و سپس از جزایر کیش و هرمز به سواحل شرقی افریقا کوچ کردند. این مهاجرت به فرماندهی شخصی به نام علی پسر حسین شیرازی (یا علی پسر حسن) صورت گرفته که احتمال دارد از خاندان بویه (شاخه فارس) باشد. او با استقرار در کیلوا (درساحل تانزانیای کنونی) و تصرف سواحل وجزایر اطراف آن (زنگبار یا زنج) در حد فاصل موگادیشو (مقدیشو) در سومالی کنونی تا سغاله (سوفالا) در موزامبیک که سراسر سواحل کشورهای کنیا، سومالی، موزامبیک، کومور و تانزانیا رادربرمی‌گیرد و تاسیس مراکز حکومتی در لامو، مالیندی و چند جای دیگر، پادشاهی شیرازی‌ها را پایه‌گذاری کرد .

این دولت حدود پانصد سال پایدار بود؛ سرانجام در اواخر قرن نهم هجری درپی هجوم پرتغالی‌ها به عمر آن خاتمه داده شد . دولت شیرازی شرق افریقا نقش مهمی در توسعه مناسبات تمدنی آن سامان داشته و نیز پدیدآورنده فرهنگ و قومیت سواحیلی شده است .

ابن بطوطه، در سفرنامه خود شهر کیلوا زیبا معرفی می کند که خانه های آن از چوب با سقف نی ساخته شده است. ،باران فراوان در منطقه وجود دارد.و مردم این دیارمؤمن و مسلمان بودند ومداوم درگیر جنگ با کافران در سرزمین اصلی بودند .

ابن بطوطه اشاره کرد که در این شهر معمولا در معاملات خود از عاج استفاده می کردند نه از طلا زیرا عاج را از مناطق اطراف خود بدست آورده و طلا را معمولا از سرزمین های جنوب خصوصا سوفالا؛ از این رو از عاج برای معاملات محلی بهره گرفته و طلا را برای تجارت با سایر ملل بکار می بردند.

از سوی دیگر ایران در شرق آفریقا تاثیرات زیادی داشته است که می توان به رواج تقویم ایرانی (هجری شمسی)، گسترش دین اسلام، پدیدآمدن سیستم حکومتی دولت‌شهر، برخی آداب و رسوم و جشن‌های ایرانی همانند عید نوروز در شرق آفریقا از دیگر اثرهای نفوذ تمدن و فرهنگ بزرگ ایرانی‌ها در آن جایگاه اشاره کرد.

هم‌چنین وجود دست‌نوشته‌های فارسی و آثار معماری بجای مانده از تمدن و دولت شیرازی در جزیره زنگبار ودیگر نواحی قابل توجه است. بعلاوه در حدود هفتاد کیلومتری جنوب بندر ممباسا در کشور کنیا ، شهر کوچکی وجود دارد به نام شیراز که آثار مهمی از مسجد و مقبره مربوط به دوره شیرازی‌ها در آنجا دیده می‌شود. یکی از این مساجد سنگی بوده و به سبک روزگار خاندان بویه می‌باشد .

هم‌اکنون نیز اقوامی در این منطقه به‌نام شیرازی‌ها زندگی می‌کنند که در جنگ‌های استقلال تانزانیا از انگلیس در شکل سازمانی به‌نام انجمن شیرازی (shirazi association) فعالیت بسیار و خستگی ناپذیری داشتند .