حجت‌الاسلام مبلغی: امروزه باید انسان را از نو تعریف کرد

به گزارش «نسیم»، رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با تشریح نظریه«در هم آمیختگی جهشمند ابعاد مختلف انسانی»،گفت: هرچه زمانه به جلو می‌رود و جامعه به پیش می‌تازد ابعاد مختلف نیازمندی در انسان به تداخل و تعامل بیشتر کشیده می‌شود و نیازمندی‌های جدیدی را در زندگی انسان خلق می‌کند،لذا اگر این درهم آمیختگی را نادیده بگیریم دین را صد‌ها فرسنگ از انسان امروز دور کرده‌ایم. هرچه زمانه به جلو می‌رود و جامعه به پیش می‌تازد ابعاد مختلف نیازمندی در انسان به تداخل و تعامل بیشتر کشیده می‌شوند و این تداخل و تعامل خود در مواردی نیازمندی‌های جدیدی را در زندگی انسان خلق می‌کنند به گزارش روابط عمومی دانشگاه مذاهب اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره ورزشی دانشجویان دانشگاه مذاهب اسلامی که در سالن شهید ماموستا شیخ الاسلام این دانشگاه برگزار شد با طرح نظریه ای با عنوان «در هم آمیختگی جهشمند ابعاد مختلف انسانی» به توضیح و تشریح این اندیشه و دیدگاه پرداخت و نقش ورزش در تحقق و عینیت بخشی به این نظریه پرداخت. تقویت علمی اندیشه «در هم آمیختگی جهشمند ابعاد مختلف انسانی» بسیاری از نگاه‌ها و سیاست گذاری‌ها را متحول می کند رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان این که در اسلام، اندیشه کلانی وجود دارد که از آن می‌توان به اندیشه «در هم آمیختگی جهشمند ابعاد مختلف انسانی» یاد کرد، گفت: این اندیشه در صورت بررسی و تقویت علمی، قابلیت ظهور و بروز در قالب یک نظریه مهم را دارد؛ نظریه‌ای که اگر استقرار یابد، بسیاری از نگاه‌ها، سیاست گذاری‌ها، داوری‌ها و تعریف سازی‌ها نسبت به نوع حضور در جامعه و مسائل آن را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. وی افزود: قرآن مجید وقتی انسان را تعریف می‌کند از موجودی درهم آمیخته سخن به میان می‌آورد، انسانی که به آن فجور و تقوا الهام شده است.یعنی الهام شدن فجور و تقوا به انسان بر تعبیه شدن مجموعه‌ای از استعداد‌ها، نیاز‌ها، علایق و خواسته‌های متعدد و متنوع در انسان دلالت دارد؛ مجموعه‌ای که بر اساس آن‌ها دو نوع زندگی پاک و غیر پاک (فاجرانه و تقواگرایانه) قابل تعریف و تحقق می‌شود. حجت الاسلام مبلغی با اشاره به این که هر یک از تقوا و فجور با دیگری معنا پیدا می‌کند، تصریح کرد: تقوا را نمی‌توان بر هر پاک بودنی اطلاق کرد. اگر تقوا بر «پاک بودن ناشی از نبود خواسته‌های در معرض فجور» قابل اطلاق باشد، ملائکه با تقوا‌ترین باید به حساب آیند و اگر فجور بر هر تعدی غیر همراه با استعدادهای منتهی به تقوا «معنی پیدا کند، حیوانات را باید فاجر به حساب آوریم. وی با بیان این مطلب که ارزش تقوا در گرو وجود و فعال شدن ابعاد و نیازهای متعددی در انسان است، خاطرنشان ساخت: تقوا به معنای اجتناب کردن است، چه چیزی را اجتناب کند موجودی که فجور به او الهام نشده است؟ آنچه ارزش دارد تقواست و ارزش تقوا در گرو وجود و فعال شدن ابعاد و نیازهای متعددی در انسان است که بر آوردن آن‌ها به دو صورت و شیوه قابل تحقق باشد. رییس دانشگاه مذاهب اسلامی انسان را موجودی آمیخته از مجموعه‌ای از علائق مختلف و ابعاد گوناگون توصیف کرد و گفت: این علائق متنوع گر چه در ابتدا و در ظاهر بی‌ارتباط یا کم ارتباط با یکدیگر به نظر می‌آیند ولی واقعیت این است که هرچه زمانه به جلو می‌رود و جامعه به پیش می‌تازد ابعاد مختلف نیازمندی در انسان به تداخل و تعامل بیشتر کشیده می‌شوند و این تداخل و تعامل خود در مواردی نیازمندی‌های جدیدی را در زندگی انسان خلق می‌کنند که به واقع باید گفت بروز آن‌ها جدید است و در مرحله کمون(نهفتگی) در انسان قرار داشته‌اند. دکتر مبلغی یاد آور شد: انسان امروزی انسانی پیچیده است که در زندگی او علائق و نیاز‌هایش به همدیگر گره خورده‌اند.به طوریکه اقتصاد، فرهنگ، سیاست، هنر و.... بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند و این تاثیرگذاری مدام، مسائل جدیدی را پدید آورده است و حتی ابعاد ناشناخته‌ای از انسان را بروز داده است. وی در ادامه سخنان خود به مقوله ورزش به عنوان یکی از ابعاد مهم و تاثیرگذار در زندگی انسان اشاره کرد و اظهار داشت: به عنوان مثال در زندگی انسان امروزی مقوله‌ای به نام ورزش با عینیت، ابعاد و معنای خاص جهانی پیدا کرده است که شدت حضور آن در زندگی انسان وضعیتی را پدیده آورده است که بر ابعاد دیگر او، بر احساس او، بر نگاه او، بر اقتصاد او، بر سیاست او بر همگرایی او بر تمدن او تاثیر می‌گذارد. امروزه باید انسان را از نو تعریف کرد این استاد حوزه و دانشگاه افزود: انسان امروزی‌‌‌ همان انسان دیروزی است از این حیث که واجد علائق درونی است با این تفاوت که ظرف زمانی امروز و تحول جامعه‌ای و اجتماعی امروز آن علائق نهفته و استعدادهای مخفی شده و خواسته‌های درونی شده را بروز داده و به میدان آورده است و آن‌ها را در مسیر چند بعدی‌تر کردن انسان، پررنگ‌تر کردن این ابعاد در زندگی اجتماعی و به هم بسته‌تر شده آن‌ها قرار داده است. حجت الاسلام مبلغی با تاکید بر این که با توجه به این نکته مهم، امروزه باید انسان را از نو تعریف کرد نه به این معنا که انسان جدیدی خلق شده است،گفت: بلکه به این معنی که انسان در فضاهای جدید و در بستر پیشرفت مستمر اجتماعی، ابعاد او نمود‌های جدید، صورت‌های جدید، تداخل یافتگی‌های جدید پیدا می‌کند. وی خاطرنشان کرد: براساس نظریه درهم آمیختگی جهشمند انسانی، انسان فقط مادی نیست، ماده و معنویت است، ماده و معنویت جدای از هم نیز نیست، بلکه مادی و معنوی به گره خورده هستند. انسان فقط دنیایی نیست، اخروی هم هست؛ دنیا و آخرتی که به هم گره خورده‌اند، راه آخرت او از دنیای او می‌گذرد که در ادبیات دینی آمده است «الدنیا مزرعه الاخره». اگر امتزاج و آمیختگی انسانی به درستی تعریف شود نگاه انسان را به اسلام دقیق‌تر می‌کند رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه اگر این امتزاج و آمیختگی به درستی تعریف شود نگاه انسان را به اسلام دقیق‌تر می‌کند، تصریح کرد: نگاهی که بر اساس آن دیگر بر طبل زهد کاذب نواخته نمی‌شود. زهد کاذب در قبال زهد فعال زهدی است که در آن بر نه گفتن، سلب کردن، محدود کردن و بساط تحریم را دائما پهن کردن تمرکز می‌شود و بر پایه آن، حقیقت فعال تقوی بی‌معنا و ابعاد نیازمندی‌های انسان مهمل گذاشته می‌شود. براساس این گزارش حجت الاسلام و المسلمین مبلغی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: راه ساخته شدن انسان ایده آل از رهگذر فعال شدن ابعاد مختلف انسان می‌گذرد نه مهمل گذاشتن او که مشکلات روحی و معنوی و مادی برای او به بار می‌آورد؛ البته فعال شدنی مثبت، سالم و پاک. وی افزود: هنر آن است که انسان در ساحت‌های اجتماعی باشد و ابعاد مختلف انسانی و نیازهای انسانی را مجال بروز و ظهور دهد، نه آنکه ابعاد مختلف خود را بکشد و به صورت مرده و افسرده به جامعه پای بگذارد. امروز نسل‌های کنونی دنبال اثبات خدا نیست/ انسان امروز به دنبال این است که چگونه خداوند را در زندگی پر تحول خود حضور ببخشد رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان این که هنر آن است که به همه این ابعاد انسانی آنچنان که تحول انسانی را فرصت بروز و ظهور می‌دهد مجال دهیم، گفت" بعد از آن می توانیم دین را به گونه‌ای تعریف کنیم و بروز دهیم که این تحول انسانی را در چارچوبی سلامت بخش و معنی بخش و هدایت بخش قرار دهد. حجت الاسلام مبلغی با اشاره به این که امروز نسل‌های کنونی دنبال اثبات خدا نیست، تصریح کرد: نوع انسان امروز فهیم‌تر از آن است که درباره خداوند شک کند (البته در فضای پهناور انسانی ملحدانی هم هستند اما یک جریان قوی نیست) بنابراین نوع انسان امروز به دنبال آن است که چگونه و بر اساس چه مدلی می‌تواند خداوند را در زندگی پر تحول خود حضور ببخشد. جوان امروز خداوند را بیش از گذشته در زندگیش لمس می‌کند این استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: امروز ما نباید کوششمان را روی این بگذاریم تا برای جوان امروز ثابت کنیم که خدا هست او خود خداوند را در زندگیش بیش از گذشته لمس می‌کند. خدا را جوری تعریف کنیم که مردم احساس غیبت خدا را در زندگیشان نکنند رییس دانشگاه مذاهب اسلامی ادامه داد: هنر اصحاب علم و دین نیز آن است که خدا را در زندگی انسان امروز بروز، ظهور و حضور دهند. هنر این است که خدا را جوری تعریف کنیم از حیث دینی که اندیشه آن با دنیای مردم که بر اساس ابعاد مختلف انسانی او قهر نکند و مردم احساس غیبت خدا را در زندگیشان نکنند. دکتر مبلغی تاکید کرد: هنر این است که خدا را به گونه‌ای تعریف کنیم که در زندگی انسان امروزی با همه ارتباطاتی که با فضاهای پیچیده دارد معنویت و اندیشه حاصل از آن حضور یابد. این را باید فهم و درک کرد. وی در باره ضرورت و اهمیت توجه به بحث امتزاج و آمیختگی ابعاد انسانی، نادیده گرفتن آن را مساوی با دور شدن صد‌ها فرسنگی انسان امروز از دین، ارزیابی کرد و گفت: باید رفت دید در دین چه عناصری به ودیعت گذاشته شده که درصورت برجسته کردن و شناختن و شناساندن آن عناصر می‌توانیم خداوند و دین را در جامعه امروز با همه ابعاد و پیچیدگی‌ها ظهور و بروز دهیم. البته این سخن به معنای آن نیست که هیچ دایره سلبی و یا محدودیت‌هایی در زندگی نیست بلکه اصولا منطق اسلام، «یحلّ و یجمل» است که در کلام امام علی (ع) آمده است حلال و زبیا. در تعریف دین، بخش زیبایی خواهی انسان را نادیده گرفته‌ایم رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با بیان این که مشکل این است که ما به بعد و بخش حلال چسبیده‌ایم اما زیبایی های دین را کنار گذاشته‌ایم،افزود: زندگی زیبای انسانی را‌گاه برخی از ما‌ها در تعریف دین نادیده گرفته‌ایم. بخشی از انسان‌، بخش زیبایی خواهی اوست. مگر دین چیزی جز حب است؟ مگر نه این است که حب به زیبایی گره خورده است و با نگاه زیبا بین انسان به حیات و طبیعت و خدا و... معنا می‌یابد. همگرایی انسانی با هویت خواهی قومی در ورزش جایگاه پیدا کرده است دکتر مبلغی در بخش دیگری از سخنان خود در جمع ورزشکاران و دانشجویان شیعه و سنی دانشگاه مذاهب اسلامی که با شعار "رقابت ورزشی، رفاقت ارزشی حضور داشتند، اظهار داشت: ورزش یک احساس و سلامت است. در ورزش سلامت روحی به سلامت جسمی گره خورده و این دو در ورزش به هم می‌رسند. احساس انسانی، احساس رقابت و رفاقت در ورزش به همدیگر گره خورده است. همگرایی انسانی با هویت خواهی قومی در ورزش جایگاه پیدا کرده است. وی گفت: نسل‌ها و ملت‌ها و جوامع مختلف در ورزش به همدیگر می‌رسند و زمینه بازتولید و ظهورادب و اخلاق انسانی در ورزش مجال و ظرفیت پیدا می‌کند. ورزش امروزه یکی از‌‌‌ همان ابعادی است که براساس امکانات درونی انسان مجال بروز و ظهور پیدا کرده است. البته همه ما باید از یک نکته اجتناب کنیم که تنها به یک بعد، مثلا ورزش نپردازیم و ابعاد دیگر را‌‌‌ رها کنیم که این دقیقا خلاف دیدگاه اسلام در« امتزاج ابعاد انسانی در جهت تعالی اوست». برگزاری جشنواره ورزشی دانشجویان دانشگاه مذاهب اسلامی یک موقعیت و موفقیت جدید بود رییس دانشگاه مذاهب اسلامی همچنین با تبریک برگزاری نخستین دوره جشنواره ورزشی دانشجویان دانشگاه مذاهب اسلامی به عنوان یک موقعیت و موفقیت جدید به دانشجویان و مسئولان این دانشگاه، افزود: مسابقات آنچنان پر احساس و پرتوان بوده است که در یک ظرف زمانی کوتاه توانسته ظهور اجتماعی بگیرد و احساسات پاک جوانان را برانگیزاند. این موقعیت و موفقیت تجربه‌ای بود که شاید در ابتدای اقدام به شروع آن ابعاد و بازتاب‌های آن به این اندازه که الان آشکار شده، نبوده است لذا می طلبد این موقعیت را دانشگاه مغتنم بشمارد و برای تداوم، تعمیق و توسعه و گسترش ابعاد آن سرمایه گذاری و برنامه ریزی بیشتری داشته باشد. ورزش جایگاهی برای بروز و ظهور جوانان در فضای مناسبات امت است دکتر مبلغی تاکید کرد: با برگزاری این برنامه ثابت شد که یکی از جایگاه‌هایی که جوان می‌تواند در فضای مناسبات امت ظهور پیدا کند ورزش است و این امر مهمل گذاشته شده است. بنابراین آشکار شد که ورزش می‌تواند معناهای ارزشی و یک رقابت سالم را که انسان‌ها همیشه به دنبال آن بودند به جای تقابل، می‌تواند حاوی و حامل این پیام برای امت امروز باشد. جشنواره ورزشی دانشجویان به سمت حضور در دانشگاه‌های جهان اسلامی برود وی با اشاره به این که دانشگاه مذاهب اسلامی باید فکری کند که ورزش را از درون شعبه‌ای و درون دانشگاهی بودن به بیرون از این دانشگاه و در مصاف و مصادف با دانشگاه‌های دیگر کشور ببرد، اظهار داشت: باید دانشگاه در فضای ورزش کشور یک ظهور و بروز قوی تری پیدا کند بلکه فرا‌تر باتوجه به رسالت و مخاطب و جایگاه این دانشگاه از حیث دانشی و فلسفه وجودی در فضای امت اسلامی این جشنواره به سمت حضور درجامعه و دانشگاه‌های جهان اسلامی برود و ما باید برای این برنامه یک سیاستگزاری داشته باشیم و آن را حفظ کنیم و این گام اولی است که در پی آن به مدد خداوند گام‌های بعدی را برداشت. پرداختن به ورزش پرداختن به آموزش و سلامت مناسبات درون و برون دانشگاهی است دکتر مبلغی در پایان با تقدیر از دستاندرکاران برگزاری این جشنواره ورزشی ابراز امیدواری کرد که به مدد همه معاونان و مسئولان دانشگاه بتوانیم به صورت منسجم تری این بعد مهمل گذاشته شده را احیاء و اعمال کنیم و در مسیر فعالیت قرار دهیم که یقینا طراوت و شادابی دانشجویان ضامن پیشرفت علمی دانشگاه هم هست و این طراوت در فضای ورزش به صورت قوی‌تر و اساسی‌تر و ماندگارتری قابل تحقق است، لذا پرداختن به ورزش پرداختن به آموزش و سلامت مناسبات درون و برون دانشگاهی هم است.