کتاب در هیأت

تا چند سال پیش، کسی فکرش را هم نمی‌کرد که بتوان در هیأت‌های بزرگ تهران غیر از وعظ و روضه، موضوع دیگری دید. البته، اصل ماجرا همان است؛ اما این اتفاق افتاده و هیأت‌های بزرگ علاوه‌بر فعالیت اصلی خود که همان مجلس ذکر و روضه است، برخی فعالیت‌های فرهنگی ترویجی را نیز در دستورکار خود قرار داده‌اند. البته، پیش‌از‌این دیده بودیم که در حاشیه برنامه‌های مذهبی، غرفه‌های فرهنگی هم دایر می‌شود؛ اما اینکه مداح مشهور درکنار مداحی، کتابی هم معرفی کند، اقدامی نادر بود که در هیأت رایت‌العباس و به‌وسیله محمود کریمی اتفاق افتاده است.

در محرم سال گذشته، ناگهان مداحی خاصی از آقای محمود کریمی در فضای جامعه پیچید. البته، مداحی‌های زیادی بود که به آن توجه می‌شد؛ اما این واقعا خاص بود؛ چراکه براساس کتاب «فتح خون» اثر شهید سیدمرتضی آوینی تنظیم شده بود. هم اجرای این مداحی کار سختی بود و هم کتاب شهیدآوینی اثری درخور توجه بود و حال با این اتفاق، علاوه‌بر ایجاد فضایی متفاوت در هیأت، اسم کتاب «فتح خون» نیز مجددا دست‌به‌دست می‌شد و احتمالا برخی سینه‌زنان آن هیأت بعد از اتمام مراسم به‌سراغ این کتاب رفته باشند تا ببینند این کتاب چیست که محمود کریمی دست روی آن گذاشته است.

هرچند عده‌ای گمان می‌بردند که این اقدام گذراست؛ اما گذشت زمان نشان داد که گویا در این هیأت، برنامه‌ای برای معرفی کتاب در مناسبت‌های خاص وجود دارد تا مخاطب هیأت علاوه‌بر افزایش سطح معنوی، در حوزه‌های فرهنگی نیز فضای فکری بهتری پیدا کند. شنبه ۲۲تیر نیز، محمود کریمی به‌مناسبت میلاد امام رضا(ع) کتاب «زیبای رانده‌شده» نوشته آقای سیدسعید هاشمی را معرفی کرد.

به این بهانه، با آقای حسین پنجه‌شاهی، مدیر آستان امامزاده علی‌اکبر(ع) چیذر و از مسوولان هیأت رایت‌العباس گفت‌وگو کرده‌ایم که از نظر می‌گذرد. وی درباره انگیزه و ایده اولیه معرفی کتاب در هیأت به‌وسیله مداح آن هیأت هم گفت: «از حدود دو سال قبل، آقای محمود کریمی تصمیم گرفتند به‌دلیل ظرفیت ویژه هیأت، در حوزه کودک و نوجوان متمرکز شد و فعالیت بیشتری کرد و از همان موقع، کارگروهی مشخص با نظارت خودش از دوستان خبره و آگاه در حوزه‌های مختلف فرهنگی، تربیتی و آموزشی تشکیل شد که خروجی آن چندین‌هزار صفحه تحقیق شد تا بهترین شیوه برای کار فرهنگی با کودکان 8 تا 14 سال داشته باشیم. شاید برخی فعالیت‌ها در مدارس به‌دلیل اجبار نتوان انجام داد؛ اما در هیأت‌ها به‌دلیل حضور داوطلبانه افراد، این زمینه فعال‌تر است و با تحقیق میدانی متوجه شدیم این طیف علاقه‌مند حضور هستند».

پنجه‌شاهی درباره انتخاب مخاطب این کار در هیأت هم می‌گوید: «شاخه‌های متعددی بررسی شد که یکی از آن معرفی کتاب بود که اگر نوجوانی کتاب بخواند، از خیلی از حواشی دیگر و آفات دور خواهد ماند. کتاب‌هایی که برای نوجوانان مناسب باشد، کارگروه انتخاب می‌کند و محمود کریمی حتما خودش کتاب را می‌خواند و درنهایت معرفی می‌کند. این معرفی مستقیم کتاب تأثیر مستقیمی می‌گذارد و شاید خانواده‌ای ده‌ها کتاب داشته باشد که نوجوان رغبتی برای مطالعه آن نداشته باشد؛ ولی وقتی این کتاب معرفی می‌شود، بهتر رغبت پیدا می‌کند. شاید با این کار سنت فراموش‌شده‌ای احیا شود که الحمدلله بازخوردهای خوبی هم داشته باشد». این مسوول هیأت رایت‌العباس افزود: «بخش‌های معرفی کتاب هم در فضای مجازی به‌صورت مستقل، اما با تأخیر منتشر می‌شود تا درکنار مطالب اصلی گم نشود».

نکته دیگر درباره فروش آثاری بود که مداح معرفی می‌کرد؛ امری که مسوولان هیأت درباره آن تمهیداتی اندیشیده‌اند: «کتاب‌های معرفی‌شده در هیأت موجود است. قبلا ما 400 کتاب می‌خریدیم که در مردانه و زنانه هدیه داده می‌شد. البته وقتی کار وسعت پیدا کرد، با ناشران صحبت می‌کردیم و تعداد 500 نسخه را با تخفیف مناسب می‌خریدیم». درباره تأثیر این فعالیت در میان مخاطبان هیأت پرسیدیم که این‌طور جواب دادند: «از موقعی که این حرکت شروع شد، تراکم سنی هیأت در حال عوض‌شدن است. قبلا نوجوانان در هیأت بودند؛ اما در دوره اخیر بسیار بیشتر است که در هیأت هم مشهود است. اینکه هیأتی می‌تواند در حوزه‌های دیگر فرهنگی مؤثر باشد، نباید دریغ شود». پنجه‌شاهی البته می‌گوید این حرکت فرهنگی بر معرفی کتاب محدود نیست و قرار است فعالیت‌های دیگری هم در این هیأت انجام شود: «قرار شده راهکارهایی پیدا شود برای اینکه فضای اصلی هیأت تحت‌تأثیر قرار نگیرد؛ اما نگاه ما متمرکز بر نوجوان است؛ چون در این سن، هرچه نوجوان یاد بگیرد، ماندگار می‌شود. یکی از فعالیت‌ها کتابخوانی است که در حال انجام است و بازخوردهای خوبی هم گرفته شد. محورهای دیگر بحث‌های اخلاقی و اعتقادی است که باید انجام شود و البته مؤثر و ماندگار باشد. تمرکز روی رفتارهای فردی در فرهنگ عمومی می‌تواند از همین الگو آموزش‌های اخلاقی را یاد داد».

روزنامه صبح نو