خشونت علیه خبرنگاران؛ تجربهی «الجزیره» چه بود؟
در حملات ارتش رژیم صهیونیستی به غزه و کرانه باختری، رسانهها و خبرنگاران همواره قربانی بودهاند. قربانیانی که عمدتا «به عمد» و با وجود علائم رسانهای و جلیقه خبرنگاری هدف قرار گرفتهاند.
نسیمآنلاین: حالا که عملیات «طوفان الاقصی» به شکل موفقیت آمیز انجام شده و طی این عملیات تا اینجای کار حدود هزار اشغالگر صهیونیست کشته شدهاند، ابعاد جدیدی از واکنش رژیم صهیونیستی روشن میشود. واکنشی که با کشتار مردم غزه همراه بوده و دامنهی آن به اصحاب رسانه و خبرنگاران و روزنامهنگاران نیز کشیده شده است.
آنطور که به نظر میآید کارنامهی این رژیم در مورد هدف قرار دادن خبرنگاران سیاه است. طبق گزارش ایرنا، روزنامه فرانسوی «لوموند» اعلام کرد بر اساس آمار گزارشگران بدون مرز، ۳۵ روزنامهنگار از سال ۲۰۰۰ تاکنون در حین انجام کار خود در سرزمینهای فلسطینی اشغالی کشته شدند.
روزنامه لوموند با «محمد عابد» عکاس خبرگزاری فرانسه که هدف تیراندازی صهیونیستها قرار گرفت گفتگو کرده است. عابد یادآوری میکند که در تاریخ هشتم ژوئن ۲۰۱۸، همزمان با پوشش «راهپیماییهای بازگشت» و تظاهرات عمدتا مسالمت آمیزی که در آن مردم خواستار پایان محاصره و بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمینهای خود بودند، یک تکتیرانداز اسرائیلی زانوی او را هدف قرار داد.
عابد میگوید: من فکر میکنم روزنامهنگاران هدف قرار گرفتهاند. من در یک مکان باز بودم و تیراندازان به وضوح میتوانستند تظاهرکنندگان را از روزنامهنگاران تشخیص دهند و من جلیقهای ویژه رسانه «PRESS» به تن داشتم.
همچنین بر اساس گزارش «میدل ایست نیوز«کمیته حمایت از خبرنگاران اعلام کرده که اسرائیل سال گذشته میلادی بیش از 260 خبرنگار را در اراضی اشغالی فلسطین هدف حمله قرار داده است. کمیته مذکور اشاره کرد که هم اکنون 17 خبرنگار مرد و زن در زندانهای اسرائیل به سر میبرند.
این کمیته در گزارشی دیگر به مناسبت روز جهانی زن اعلام کرد که اسرائیل از ابتدای سال گذشته میلادی، 8 مرتبه علیه خبرنگاران زن فلسطینی دست به حمله زده و این حملات شامل ضرب و شتم، تهدید، شلیک گلوله ساچمهای، گاز اشکآور و گاز فلفل بوده است.
در درگیریها اخیر نیز روز گذشته «تامر المسحال» خبرنگار معروف الجزیره در واکنش به تخریب منزلش در غزه در پستی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «الحمدلله... خبر بمباران منزلم را با تسلیم به قضا و قدر الهی دریافت کردم. از خداوند میخواهیم که غزه را محفوظ بدارد.»
همچنین به گزارش «الجزیره»، اردیبهشت امسال نظامیان صهیونیست در جریان یورش به اردوگاه «جنین» خبرنگارانی را که در حال پوشش اخبار مربوط به این رویداد بودند، هدف قرار دادند. «حازم ناصر»، خبرنگار فلسطینی در جریان این حمله مجروح شد.
کشتار
اما همهی خبرنگاران اینطور خوششانس نیستند. به نقل از خبرگزاری فارس، بر اساس آنچه وزارت اطلاعرسانی فلسطین اعلام کرده رژیم اسرائیل از انتفاضه دوم فلسطین در سال ۲۰۰۰ تا سال گذشته میلادی، ۴۵ روزنامهنگار را به شهادت رسانده است:
سال جان باختن | نام خبرنگار |
۲۰۰۰ | عزیز یوسف التنح |
۲۰۰۱ |
محمد عبدالکریم البیشاوی عثمان عبدالقادر القطنانی |
۲۰۰۲ |
عصام مثقال حمزة التلاوی عماد صبحی أبو زهره امجد بهجت العلامی جمیل عبدالله نواوره احمد نعمان رفایلی چرییلو (ایتالیایی) |
۲۰۰۳ |
جیمز هنری دومنیک میللر(انگلیسی) نزیه عادل دروزه فادی نشأت علاونه |
۲۰۰۴ |
محمد عادل ابوحلیمه خلیل محمد خلیلالزبن |
۲۰۰۸ |
فضل صبحی شناعة حسن زیاد شقورة |
۲۰۰۹ |
علاء حماد محمود مرتجى إیهاب جمال حسن الوحیدی باسل إبراهیم فرج عمر عبد الحافظ السیلاوی |
۲۰۱۰ | جودت کیلیجلار (ترکیهای) |
۲۰۱۲ |
محمد موسی ابوعیشه محمود علی احمد الکومی حسام محمد سلامه |
اما سال ۲۰۱۴ یعنی سالی که اسرائیل جنگ علیه غزه را صورت داد سال خونین خبرنگاران بود که اسامی خبرنگاران کشتهشده به دست صهیونیستها خود فهرست جداگانهای میطلبد:
«عبدالله فضل مرتجى، علی شحته أبوعفش، حماده خالد مقاط، سیمونه کامیلی (ایتالیایی)، شادی حمدی عیاد، عبدالله نصر خلیل فحجان، محمد ماجد ضاهر، محمد نورالدین مصطفى الدیری، رامی فتحی حسین ریان، سامح محمد العریان، عاهد عفیف زقوت، عزت سلامة ضهیر، بهاءالدین الغریب، عبدالرحمن زیاد أبوهین، خالد ریاض محمد حمد، نجلاء محمود الحاج و حامد عبدالله شهاب» در سال سال ۲۰۱۴، «احمد ابوحسین» در سال ۲۰۱۸ و «یوسف ابوحسین» در سال ۲۰۲۱ به شهادت رسیدهاند.
اردیبهشت سال گذشته اما یک خبرنگار دیگر با گلولهی صهیونیستها جان خود را از دست داد. «شیرین ابوعاقله» خبرنگار فلسطینیالاصل شبکهی «الجزیره» در حالی که مشغول به پوشش اخبار حملهی نظامیان صهیونیست به شهر «جنین» در کرانهی باختری بود مورد اصابت گلولهی صهیونیستها قرار گرفت و جان باخت.
واشنگتنپست نیز اعلام کرد یک عکاس خبرگزاری فرانسه که در محل حاضر بوده، هدف قرار گرفتن او توسط نظامیان صهیونیست را تایید کرده است. این اتفاق در حالی افتاد که او جلیقه خبرنگاری به تن داشت.
طوفان الاقصی
از آخرینباری که ارتش رژیم صهیونیستی به خبرنگاران و اصحاب رسانه حمله میکند ساعاتی بیشتر نمیگذرد. براساس گزارش دفتر مطبوعاتی دولت فلسطین، طی درگیریهای چند روز اخیر در نوار غزه چهل نهاد رسانهای در بمباران شهرکهای غیرنظامی توسط اسرائیل به طور کامل یا جزئی آسیب دیدهاند.
در بیانیهی فوق آمده است که در حملات اسرائیل از هفتم اکتبر تا امروز 7 خبرنگار فلسطینی به نامهای «سعید الطویل»، «محمد صبح»، «ابراهیم لافی»، «محمد جرغون»، «محمد الصالحی»، «هشام النواجحه» و «اسعد شملخ» جان خود را از دست دادهاند؛ همچنین 10 نفر مجروح شده و دو خبرنگار دیگر نیز مفقود هستند.
اکنون در سال 2023 هجوم دوبارهی اسرائیل به نوار غزه و بمباران دفاتر مطبوعاتی و رسانهای باعث شد تا امسال نیز رسانهها و کارکنان آن از حملهی رژیم صهیونیستی در امان نباشند.
بمباران هدفمند دفاتر رسانهها نیز رویهی رژیم صهیونیستی در درگیریها بوده است. اردیبهشت سال 1400 جنگندههای اسرائیلی برج «الجلا» واقع در نوار غزه را به بهانهی حضور نظامیان حماس بمباران و ویران کردند. این برج محل استقرار مراکز رسانهای بینالمللی «آسوشیتدپرس»، «الجزیره» و «میدلایستآی» بود.
اما در درگیریهای اخیر نیز روابط عمومی معاونت برونمرزی رسانه ملی گزارش داد که جنگنده های اسرائیلی دفتر شبکه «العالم» متعلق به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را در منطقه حی الرمال در غزه، برای جلوگیری از پوشش خبری حملات رژیم اشغالگر بمباران کردند.
در پی این حمله، فعالیت دفتر شبکه العالم در غزه کاملا متوقف شده اما خوشبختانه هیچ یک از کارکنان و پرسنل این مرکز در حمله آسیبی ندیدهاند.
به نظر میآید حملهی صهیونیستها به رسانهها و کارکنان آنان در جهت اخلال در پوشش اوضاع اسفبار انسانی در غزه و کرانه باختری است. تجربه شبکه «الجزیره» این امر را به وضوح نشان میدهد.
در 28 سپتامبر 2000، دیدار تحریکآمیز «آریل شارون» از مسجدالاقصی در حالی که توسط تعداد زیادی از نیروهای اسرائیلی محاصره شده بود باعث اعتراض فوری نمازگزاران شد. روز بعد غوغا در کرانه باختری و غزه آغاز شد و انتفاضهی دوم شکل گرفت.
شبکهی «الجزیره» این رویدادها را بطور کامل پوشش و زمان زیادی را به تصاویر مرگ و ضرب و شتم در سرزمین فلسطین اختصاص داد. درحالیکه شبکههای تلویزیونی غربی خشونتی را که ارتش اسرائیل بر غیرنظامیان بیگناه اعمال میکرد کمرنگ میکردند، «الجزیره» در جهت مخالف حرکت کرد و انواع فیلمهای واضح را روی آنتن برد که واقعیتهای وحشتناک زندگی تحت اشغال را نشان میداد.
آنها همچنین مناظرات ومستندهایی در مورد انتفاضه پخش کردند که پوشش قابل توجهی به به وضعیت اسفبار فلسطینیان داشت. تصاویری واضح از تیراندازی به «محمدالدوره» کم سن و سال در کنار پدرش احساسات فلسطیندوستانه را از مراکش تا عمان شعلهور ساخت و به لحظهای تعیینکننده برای مخالفان ضداسرائیلی در سراسر جهان عرب تبدیل شد. این موارد در آن زمان خشم «شیمون پرز» وزیر امور خارجه اسرائیل را نیز برانگیخت.(1)
طبیعتا چنین مواردی باعث حساسیت صهیونیستها نسبت به رسانههای مستقل است و این حساسیت خود را در اعمال خشونت نسبت به رسانهها و کارکنان آن نشان میدهد. حالا بعد از عملیات «طوفان الاقصی» در شرایطی که مردم فلسطین برای احقاق حقوق خود میجنگند رسانههای مستقل نیز در بیان واقعیتها طبیعتا تحت فشار رژیم صهیونیستی و حامیان آن قرار گرفتهاند. فشار و خشونتی که اعمل آن برای اولین بار نبوده و آخرین بار نیز نخواهد بود.
1. طارق چرکاوی: «الجزیره: 25 سال زندگی مخاطرهآمیز»