عدالتخواهیِ عقیم شده
پرویز امینی: سخنان جناب حاجعلیاکبری، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در نفی مطلق ورود مصداقی به موارد فساد، بیعدالتی و ظلم در جامعه، پیامدی جز کنار گذاشتن عدالتخواهی و به ویژه در نهاد نماز جمعه ندارد.
نهاد نماز جمعه یک نهاد نظارتگر اجتماعی است که در قلمرو حوزه عمومی کار میکند و باید تلاش کند هنجارها و ایدهآلهای دینی که در راس آن عدالت است در صحنه اجتماعی زنده بماند، خواهان داشته باشد و به هنجار حاکم در روابط اجتماعی تبدیل شود.
از جناب آقای حاجعلیاکبری باید پرسید که نهاد نماز جمعه بدون ورود به مصادیق و موارد عام و خاص بیعدالتی، چگونه میتواند مشعل عدالتخواهی را زنده نگه دارد؟ چگونه میتواند برای اهل فساد بازدارنده و نگرانساز و برای محرومین و مستضعفین امیدآفرین و حمایتبخش باشد؟ این استراتژی نفی مطلق ورود به مصادیق از نهاد نماز جمعه به نفی بخش مهمی از کارکرد اجتماعی نماز جمعه و نفی عدالتخواهی در آن تبدیل میشود. مردم میبینند مسائل واقعی و پیش چشم آنها، از دستور کار نماز جمعه خارج است و خطبههای نماز جمعه جز مشتی کلیگویی و به قول معروف تقویمخوانی، ثمری ندارد.
نفی مطلق ورود به مصادیق، قابلدفاع نیست اما متقنگویی و در نظر گرفتن جوانب کار برای ورود به مصادیق، البته لازم است. اگر کسی نخواست و یا نتوانست در عدالتخواهی، با آگاهی و اتقان وارد شود، نباید موجب شود مطلقا جامعه و گروههای اجتماعی از ورود به این حوزه بازداشته شوند. البته همه مصادیق ضدعدالت، سخت و پیچیده نیست که متقن سخن گفتن درباره آنها دشوار باشد.
با برخی بررسیهای آشکار میتوان خلافعدالتها را درک کرد و فهمید و درباره آنها قضاوتهای سنجیده و عادلانه کرد. مثلا هنگامی که علاوه بر نص قانون، خود عضوی از شورای شهر تهران، انتخاب شهردار کنونی تهران را مطابق قاعده نمیداند و میگوید با دولت و مجلس برای رفع مشکل مذاکره کردهایم، نمیتوان مصداقی ورود کرد؟ یا در انتصاب فامیلی در شهرداری تهران که شفاف علیه قانون و عرف عدالتخواهی است، نمیتوان ورود مصداقی کرد؟ آیا در استخدام دختر نماینده مجلس به شکل محرمانه در وزارت نفت که خلاف عدالت است نیز نمیتوان ورود مصداقی کرد؟ یا تشریفات شاهنشاهیمآبانه برای ورود رئیس بانک ملی یا شعرخوانی متملقانه و چاپلوسانه برای وزیر صمت در ایرانخودرو، خیلی شفاف و روشن خلاف اخلاق در حاکمیت دینی نیست که نتوان مصداقی ورود کرد؟ یا نماز جمعه باید در برابر از دست رفتن سرمایه مردم در بورس و تحمیل فشارهای روحی و روانی بر شهروندان سکوت کند؟ آیا با اندک بررسی نمیتوان به فساد در هفت تپهها، هپکوها و... پی برد و زنگ بیدار باش اجتماعی را در برابر آنها در نماز جمعه نواخت؟
جناب حاجعلیاکبری، گزاره نفی مطلق ورود به مصادیق ضدعدالت، ایجاد انسداد در عدالتخواهی، آسانتر کردن فساد برای فاسدان و ناامیدسازی محرومان را در پی دارد.