تراز تجاری کشور تا آخر سال دوباره منفی می‌شود!

علیرضا شجاعی معاون وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با « نسیم آنلاین » در خصوص وضعیت تجارت خارجی 9 ماهه اول امسال اظهار کرد: اطلاعاتی که گمرک از وضعیت تجارت خارجی 9 ماهه اعلام کرده اطلاعات مختصری است، بنابراین تحلیل تجارت 9 ماهه مشکل است.

وی بیان کرد: به نظر می‌رسد رشد 9 درصدی که ما در صادرات غیرنفتی 9 ماهه اول امسال شاهد آن هستیم، بیشتر ماحاصل رشدی است که در صادرات میعانات گازی بوده و به مدد میعانات گازی ما شاهد رشد 9 درصدی در صادرات غیرنفتی هستیم و سایر کالاها حتی محصولات پتروشیمی براساس شواهد، رشد خیلی قابل ملاحظه‌ای نداشتند.

معاون وزیر سابق صنعت گفت: اگر وضعیت تجارت خارجی سه فصل اول امسال و اتفاقاتی که اخیرا افتاد مانند تمدید تحریمهای آمریکا و انتخابات ریاست جمهوری این کشور را بخواهیم تحلیل کنیم، شرایطی ایجاد شده که باید گفت دولت به هدف گذاری 50 میلیارد دلاری سال قبل نخواهد رسید.

شجاعی تصریح کرد: این در حالی است که خود عدد 50 میلیارد دلاری هم خیلی عدد جهشی برای حوزه صادرات ما نیست چون ما در سال 91 هم برای صادرات غیر نفتی 51 میلیارد دلار هدفگذاری کرده بودیم. حالا و بعد از گذشت 4 سال دولت یک عقبگرد را داشته و در مسیر صادرات به عدد 50 میلیارد دلاری برگشته است.

وی گفت: این هم خودش جای تامل دارد چون دولت یازدهم شعار تعامل با دنیا داده، کلی مذاکره کرده بود و ما شاهد رفت و آمد هیاتهای تجاری متعددی به ایران بودیم. شعار دولت هم این بوده که بستر بهتری برای امر صادرات و تجارت ایجاد شده ولی الان وقتی به ترکیب کشورها نگاه می‌کنیم و حجم تجارت را که مورد بررسی قرار می دهیم، نه تنها اتفاق خاصی در حوزه تجارت خارجی نیفتاده بلکه وضعیت تجارت خارجی هم نگران کننده شده است.

معاون سابق صنعت عنوان کرد: ما در سالهای 92 و 93 بیش از 50 میلیارد دلار صادرات داشتیم و اگر در سال 95 به 50 میلیارد برسیم، باز هم از سالهای گذشته کمتر است. این یعنی ما در سالهای اخیر در حوزه برنامه ریزی برای صادرات غیرنفتی خوب عمل نکردیم.

شجاعی بیان کرد: نکته نگران کننده دیگر این است که وزن صادرات ما چیزی در حدود 32 درصد افزایش پیدا کرده است. در حالی که رشد صادرات ما از لحاظ ارزشی 9 درصد بوده است. به نظر می‌رسد رویکرد دولت در حوزه صادرات به سمت خام فروشی بوده و میزان حجم کالای صادراتی ما ارزش پایین‌تری داشته است.

وی خاطرنشان کرد: ما در 9 ماهه اول امسال بیش از 91 میلیون تن صادرات داشتیم با 31.5 میلیارد دلار ارزش، در حالی که واردات ما 24.8 میلیون تن بوده با همان 31.5 میلیارد دلار. این نشان می دهد که قیمت کالاهای وارداتی ما به مراتب از کالاهایی که صادر کردیم بیشتر بوده است. این نگرانی وجود دارد که جهت صادرات ما در 9 ماهه گذشته بیشتر به سمت کالاهای با ارزش افزوده پایین و مواد خام بوده باشد.

معاون وزیر سابق صنعت با انتقاد از هدفگذاری دولت برای صادرات غیرنفتی بیان کرد: هدفگذاری دولت برای صادرات غیرنفتی محتاطانه بوده است. وقتی به روندهای گذشته نگاه می کنیم در دولتهای قبل به طور متوسط 22 درصد رشد صادرات غیرنفتی داشتیم. ولی در روند صادراتمان در سالهای اخیر اتفاق جدی نیفتاده علی رغم اینکه دولت معتقد است با وجود برجام تحریمها برداشت شده است.

شجاعی تصریح کرد: وقتی به آمار نگاه کنید می بیند که واردات ما از چین، امارات، کره‌جنوبی و حتی ترکیه کاهش پیدا کرده و از آلمان و سایر کشورها افزایش پیدا کرده است. از این مسئله می توان یک برداشت کرد و آن این است که کشورها و هیاتهای تجاری بیشتر با نگاه بازارما با ما تعامل کرده‌اند.

وی گفت: بعد از برجام واردات ما از سایر کشورها از 19 درصد هم عبور کرده است. ولی ما در صادرات طی ماههای بعد از برجام چندان موفق نبودیم و تقریبا به همان کشورهایی که قبلا به آنها صادرات داشتیم، کالا صادر کردیم و صادرات ما به سایر کشورها کمتر از 6 درصد رشد داشته است.

معاون وزیر سابق صنعت عنوان کرد: این نشان می‌دهد نگاهی که کشورها بعد از برجام به ما دارند بیشتر توجه به بازار ماست و آنها می خواهند کالاهای خودشان را به کشور ما وارد کنند. این مسئله باعث شده که چند کشوری که قبلا جز اولویتهای وارداتی ایران بودند با درصدی کاهش واردات به رو رو شده اند.

شجاعی خاطرنشان کرد: در ابتدای سال آقای رئیس جمهور و دولتمردان نسبت به مثبت 3 میلیارد دلاری تراز تجاری کشور افتخار میکردند اما همین طور که پیش میرویم میبینیم که تراز تجاری 9 ماهه ما تنها با 55 هزار دلار به نفع صادرات در حال پیش رفتن است.

وی بیان کرد: در شرایط فعلی تقریبا صادرات و واردات برابر شده و پیش بینی می شود تا پایان سال تراز تجاری دوباره منفی می شود و واردات از صادرات پیشی می گیرد.