توسعه‌ی وارونه به سبک شهردار تهران

نسیم‌آنلاین؛ علیرضا مهری: زندگی در تهران برای خیلی از ساکنان این شهر زجرآور است. شلوغی خیابان‌ها، کمبود فضای تفریحی، آلودگی هوا و فشار به هنگام استفاده از حمل و نقل عمومی تجربه‌ی مشترک مردم تهران است. اوضاع هر روز هم بدتر و بدتر می شود. شاید بتوان یک حد بحرانی برای وضعیت زندگی در تهران تعریف کرد که وقتی از این حد بحرانی عبور کنیم، دیگر تهران را نتوان شهری برای زندگی دانست.

خبر بد اینکه شاخص‌ها نشان می‌دهد که وضعیت زندگی در تهران از حد بحرانی در حال عبور کردن است. به گفته‌ی فرهاد بیضایی براساس مطالعه‌ای که مرکز مطالعات شهرداری تهران با همکاری مرکز پژوهش‌های انجام دادند، شاخص زیست پذیری در بسیاری از مناطق در شرایط بحرانی قرار دارد. یعنی تهران جای زندگی نیست. پشت دیوار همین شهر شلوغ اما خیلی‌ها در پی امکانی برای زندگی در این شهر هستند.

از بالا اگر به شهر تهران نگاه کنید با شهری مواجه می‌شوید که پشت دیوارهای آن چند میلیون نفر مستقرند. چند میلیون نفری که قصد داشتند ساکن تهران شوند اما نتوانستند و چاره‌ای نبوده جز اینکه در اطراف این شهر ساکن شوند. روز به روز هم بر جمعیت این افراد اضافه می شود. درب‌های این شهر روزها به روی این افراد باز است و میلیون‌ها نفر روزها در تهران مشغول فعالیتند و شب‌ها برای استراحت به پشت دیوارهای این شهر می‌روند.

اما علیرضا زاکانی، شهردار تهران به دنبال تغییر این معادله است. به گفته زاکانی سیاست گران کردن تهران از دهه 70 بیان شد و می‌گفتند تهران باید گران اداره شود تا همه نتوانند در آن زندگی کنند؛ در نتیجه مهاجرت معکوس رخ دهد و راحت‌ترین کار که زجر برای مردم بود را انتخاب کردند. حالا شهردار تهران دو سالی است که سودای ارزان‌سازی زندگی در شهر تهران را دارد. او معتقد است بخشی از این ارزان‌سازی مربوط به مسکن و تهران یک میلیون مسکن کم دارد. با ساخت این تعداد مسکن بخشی از جمعیت پشت دیوار وارد شهر می شوند و جا برای مهاجرت بیشتر باز خواهد شد.

بنا بر گزارش کارشناسی، زاکانی توانسته تنها با تصمیمات کمیسیون ماده 5 در سال 1401، مجوز احداث 20 هزار خانه علاوه بر ظرفیت ساخت‌وساز طرح تفصیلی در شهر تهران را بدهد. برآورد می‌شود که 75 هزار نفر با تصمیمات این کمیسیون در شهر تهران سکونت خواهند یافت. و این 75 هزار نفر با گرفتن مجوز تخلف از طرح تفصیلی شهر تهران وارد این شهر خواهند شد. این در شرایطی است که ظرفیت بسیاری از مناطق براساس طرح تفصیلی تکمیل شده و این به معنای بار کردن جمعیت بیش از توان و ظرفیت زیرساختی این مناطق است. ورود جمعیت جدیدی که براساس طرح تفصیلی امکانات اولیه زندگی در تهران برای آنها وجود ندارد.

آن روی سکه‌ی تلاش اقای زاکانی برای کاهش قیمت مسکن با پذیرش ادعای او درخصوص کاهش قیمت با افزایش صدور پروانه ساخت یا آنچه او رفاه بیشتر برای مردم می‌نامد، عبور از حد بحرانی ظرفیت مناطقی از شهر تهران و زجرآورتر شدن زندگی ساکنان تهران است. با سرعتی که شهرداری در پیش گرفته شاخص زیست‌پذیری از وضعیت بحرانی امروز، بحرانی‌تر خواهد شد.

سراغ کارشناسان حوزه شهرسازی که می‌رویم، لیست بلندبالایی از قوانین و قواعد مدیریت شهری را ارائه می‌کنند که قرار بود براساس آنها تهران قابل سکونت باقی بماند و امکانات اولیه‌ی زندگی مثل آب و هوا تأمین شود. قوانینی که قرار بود نشان بدهد که اینجا شهر هرت نیست که هرکسی هرطور که خواست تصمیم بگیرد. اما چه کنیم که شهردار تهران اعتقادی به این قوانین و قواعد ندارد. زاکانی معتقد است این قوانین توسط رقبای سیاسی‌اش و با هدف گران‌سازی و زجر بیشتر مردم نوشته شده است و تنها اوست که به فکر مردم است.

*عکس از آژانس عکس تهران