عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفتگو با نسیم آنلاین:
ترور شهید فخری زاده با هماهنگی آمریکا بود
وحید جلال زاده عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به ترور شهید محسن فخری زاده گفت: این اقدام، کار رژیم صهیونیستی بود که با هماهنگی آمریکاییها انجام شده، چرا که تا آمریکا موافقت نمیکرد ٰرژیم صهیونیستی جرات انجام این ترور را نداشت.
نسیم آنلاین : جعفربرزگر: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از مهمترین کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی است. موضوعات مهم سیاسی، امنیتی و سیاست خارجی در این کمیسیون مورد بررسی قرار میگیرد. در طول دو، سه هفته اخیر هم بحثهای سیاست خارجی و امنیتی از موضوعات مهم کشور بودند. ترور شهید محسن فخری زاده و طرح مجلس مبنی بر توقف اجرای دواطلبانه پروتکل الحاقی در صورت عدم رفع تحریم ها از جمله موضوعات مهم در این حوزه بود. در گفتگو با «وحید جلال زاده» نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون امینیت ملی این موضوعات و سوالات دیگر را مطرح کردیم.
آقای جلال زاده متاسفانه هفتم آذر شهید محسن فخری زاده از دانشمندان هستهای کشورمان ترور شدند. تحلیل شما در مورد این اقدام جنایتکارانه چیست؟
ما در طول سالهایی که از انقلاب اسلامی میگذرد اولین بار نیست که با یک حرکت تروریستی مواجه میشویم. هر جا دشمنان ما به بنبست رسیدند عصبانیت خود را با چنین حرکاتی تخلیه کردند. در هیچ جای دنیا حرکتهای تروریستی امتیاز و مزیتی برای اقدامکنندگان محسوب نمیشود. من معتقد هستم که متهم ردیف اول این جنایت رژیم صهیونیستی است که قطعا این اقدام را با هماهنگی آمریکاییها انجام داده است.
تردیدی در این امر نیست که ملت و کشور با شهادت شهید فخریزاده خسارت دیدند اما من به عنوان کسی که در حوزه سیاسی فعال هستم و در حوزه بینالملل هم کار کردهام معتقدم هستم که ترور شهید فخری زاده یک اقدام کور بود و حتما باید با یک جواب متناظر مواجه شود. ما هر جا که عقبنشینی کردیم و غافل شدیم، دشمن جریتر و پرروتر شد. زبان روابط بینالملل برخلاف ظواهر آن، کنوانسیونها و مقررات نیست. زبان قدرت است. دنیا زبان قدرت را بهتر از زبان مقررات و کنوانسیونها میداند و در این سالها هم این امر را به عینه شاهد بودیم. انتقام خون شهید فخری زاده باید در ابعاد مختلف گرفته شود بعد از شهادت شهید فخری زاده مسئله انتقام و پاسخ ایران مطرح شد. به نظر شما پاسخ جمهوری اسلامی ایران باید با چه مولفههایی همراه باشد؟
انتقام خون شهید فخری زاده باید در ابعاد مختلف انجام شود. یک بعد این انتقام، انتقام نرم است. و نباید انتقام را صرفا انتقام سخت معنا کنیم. طرحی که مجلس در زمینه رفع تحریمها و پروتکل الحاقی تصویب کرد یکی از نمادهای همین انتقام نرم است. همه خیال میکنند انتقام یعنی موشک بزنیم و یک حرکتی از نوع اقدام دشمن انجام دهیم. بنده منکر این نوع اقدامات نیستم. اما این نوع اقدامات در حوزهی دستگاهها و نهادهای دیگری است که در جای خودش تصمیمگیری میشود. البته انتقام سخت هم قطعا باید در دستور کار قرار بگیرد. اینکه زمان و مکاناش کی باشد در صلاحیت نهادها و دستگاههایی است که حتما باید در این خصوص تصمیم بگیرند غیرت ملی ما ایرانیها نمیپذیرد که ضربهای را متحمل بشویم و یک هموطن دانشمند، یک نخبهی علمی را از دست بدهیم و عمل مقابله به مثل صورت نگیرد اما اینکه چگونه باشد، آن را باید نهادهای تصمیمگیر روشن کنند. ترور شهید فخری زاده بدون نفوذ در دستگاههای امنیتی امکان پذیر نبود سوال مردم این است که این ترور چگونه انجام شده، آیا نفوذی در دستگاههای امنیتی کشور انجام گرفته است؟
بدون تردید کوتاهیهایی صورت گرفته است. ترور بدون نفوذ اصلا امکانپذیر نیست. دستگاههای امنیتی گزارش دادند که ما هشدار داده بودیم، این کار درستی است، شرط لازم است اما شرط کافی نیست. اینکه صرفا بگوییم هشدار دادیم کفایت نمیکند. سیستم امنیتی و اطلاعاتی ما قطعا باید هشدار دهد اما باید محور و خط نفوذ را هم ببندد. انور سادات را مگر بدون محافظ ترور کردند؟ اتفاقا ترور کننده از تیم محافظت او بود.رئیسجمهور آمریکا را چطور ترور کردند؟ تیم حفاظتی بالاتر از رئیسجمهور آمریکا که وجود ندارید. اما باز ترور شد. نفوذ حلقهی ترور را تکمیل میکند و تیم حفاظت نمیتواند مانع ترور شود.
قطعا معتقدیم در این ترور نفوذ نقش بسیار مهمی داشت، ما از سیستمهای امنیتی و دستگاههای اطلاعاتی خودمان مطالبه کردیم که حتما باید به ما گزارش دهند که چه اتفاقی افتاده است. من معتقدم اگر محور و خط نفوذ را نبندیم این ترورها پایانی ندارد. متاسفانه دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی ما نمره قبولی در این زمینه نگرفتند.
شهید فخری زاده طبق مصوبات شورای امنیت کشور تیم حفاظتی در سطح بسیار خوبی داشت. بحث امسال و پارسال هم نیست، چندین سال بود که این شخص مهم علمی کشور ما در تیررس و رصد سرویسهای رقیب ما بود. اما عرض کردم اینکه پنجاه نفر محافظ داشته باشید یا دو نفر محافظ داشته باشید هیچ تفاوتی نمیکند اگر تیم نفوذ و خط نفوذ کار خودش را درست انجام دهد کمی و زیادی محافظین در اصل کار تفاوتی ایجاد نمیکند. یکی از مباحثی که در مورد طرح مجلس مطرح شد این بود که طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریمها در فضای احساسی آماده و تصویب شد. شما این نقد را قبول دارید؟ در فضای رسانهای عموما رقبای سیاسی مجلس تبلیغ میکنند که مجلس احساسی تصمیم میگیرد. میخواهم عرض کنم که در روزهای اول تشکیل مجلس که کمیسیونها شکل میگرفتند، در همان جلسات اول و دوم با توجه به عناصری که وارد مجلس شدند که غالبا نیروهای جوان، انقلابی و با تجربه بودند، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی طرحی را در کمیسیون مطرح کرد، با این عنوان که دولت جمهوری اسلامی پس از تصویب این قانون به اجرای داوطلبانهی پروتکل الحاقی پایان خواهد داد. آن موقع که بحث شهادت شهید فخریزاده نبود. اصلا بحث انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هم هنوز داغ نشده بود من تابستان را عرض میکنم. پس اصلا بحث احساسی در طرح این مسئله دخالت نداشت. ما کاملا عاقلانه تصمیم گرفتیم. پس در اوایل کار مجلس این طرح را در کمیسیون تصویب کردیم. قاعدتا باید در صحن میرفت و به رأی گذاشته میشد اما به خاطر اینکه طرح را تکمیل کنیم این روند را متوقف کردیم. از نزدیک به دو، سه ماه قبل، دوستانی در کمیسیون طرحی آوردند که طرح مقابله با تحریمها و لغو تحریمها بود. بندهای مختلفی داشت و عموما و غالبا بر ارتقا و افزایش توان هستهای متمرکز بود. بند، بند این طرح با حضور عناصر و نیروهای سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه و دیگر دستگاههای مربوطه در کمیسیون مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به اینکه معتقد بودیم پنچ گام هستهای ایران کافی نبود لذا در تکمیل آن پنج گام، ارتقای توان هستهای را در برخی از بخشها در آن طرح آوردیم و تعهدات برجامی را هم در برخی از بندها کاهش دادیم. این طرح قبل از شهادت شهید فخریزاده در مجلس منعقد شد، شهادت شهید فخریزاده انسجام درون مجلسی را افزایش داد و اهتمام نمایندگان را ارتقا داد، لذا این طرح سریع تر تصویب و تبدیل به قانون شد. دولت بدون دلیل با طرحهای مجلس مخالفت میکند در بازارهای مختلف شاهد نوسان هستیم. مجلس در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است. مثلا در حوزه مسکن مجلس طرحهایی را مطرح کرد اما سرانجام این طرحها مشخص نیست. چرا این اتفاق افتاده است؟ ما در حوزه مسکن طرحی آماده کردیم اما دولت میگوید این طرح همان طرح مسکن مهر است و با آن مخالفت میکند. جالب است، طبق شنیدههای من وزیر مسکن و شهرسازی موافق این طرح بود، دولت به خاطر اینکه عضو دولت موافق است، باورتان میشود وزیری که در صحن آمد و در مورد این طرح حرف زد وزیر راه و شهرسازی نبود، وزیر اقتصاد بود. این جزو عجایب است که طرحی در مجلس مطرح شود وزیر مربوطه وزیر مسکن باشد اما وزیر اقتصاد در مورد آن طرح در مجلس صحبت کند. بنابراین وقتی دولت از همان ابتدا مخالف است و میگوید من اجرا نمیکنم، شما چه انتظاری از مجلس دارید؟ ما در مورد بورس که مردم خیلی شاکی هستند و نمایندگان خودشان را پیامکباران میکنند هم اقدام کردیم. من خودم عضو کمیسیون امنیت ملی هستم، کمیسیون اقتصاد نیستم اما به جهت امنیت اجتماعی موضوع را بررسی کردیم. رئیس سازمان بورس را صدا کردیم، گفتیم قصه ریزشهای بورس چیست. شروع کرد آمار دهد. گفتیم آمار را در کمیسیون اقتصادی ارائه کنید. به ما بگویید چه اتفاقی قرار است در بورس بیفتد؟ دستهای پشت پرده چیست؟ زبانشان از پاسخ دادن الکن بود. نتوانست جواب دهد و ما همان موقع قبل از اینکه این اتفاقات بیفتد به دولت، سازمان بورس و وزارت اقتصاد گزارش دادیم. چرا وزیر اقتصاد الان زیر تیغ استیضاح قرار گرفته؟ به خاطر اینکه به تذکرات بورسی مجلس توجه نکرد. نکته کلی که مردم باید مدنظر قرار دهند این است که انتظارات خودشان را از مجلس شورای اسلامی با قانون اساسی و اختیارات مجلس هماهنگ کنند. من یادم نمیرود رقبای سیاسی ما در بیرون، این طور تبلیغ کردند که این مجلس بیاید کن فیکون خواهد شد. پراید شش میلیون خواهد شد. این یک گرای غلط بود. دولتی که هفت سال است ما را لب چشمه برده تشنه برگردانده را نمی توان با طرح و فشار سرخط آورد. واقعا این مجلس میتواند با لوایح و طرحها به جنگ این گرانیها برود؟ لذا این را به حساب رقبای سیاسی میگذارم که انتظارات را در فضای رسانهای از مجلس بالا بردند که اصلا خلاف اختیارات مجلس بود. شما بدانید و مردم این را از بنده بپذیرند که مجلس طبق اصل ۷۵ قانون اساسی نمیتواند چیزی را تصویب کند که یک ریال برای دولت بار مالی داشته باشد.
در عصر بی دولتی به سر می بریم آقای دکتر این تورم شدید و نوساناتی که در قیمت ها وجود دارد آیا قابل مدیریت کردن نیست. دولت که بیان میکند آدرس مشکلات واشنگتن دسی است و مردم باید به ترامپ فحش دهند اما در مقابل عده ای معتقد هستند که بخش زیادی از مشکلات به خاطر سو مدیریت های داخلی است. تحلیل شما در این زمینه چیست؟ نکته اول اینکه من خودم معتقدم در حال حاضر در یک عصر بیدولتی به سر میبرم. ما دولت به معنای درست کلمه در حال حاضر نداریم. دولت به وظایف خودش عمل نمیکند، دولتی که به تکالیف قانونی خودش عمل نمیکند، نکتهی دوم هم این گزاره است که هر دولتی با یک برنامهای سرکار میآید. این دولت، دولت مذاکره بود. آقای روحانی اولینبار نیست که رئیس تیم مذاکره میشود. از قطعنامه ۵۹۸ ایشان سابقهدار هستند، بعد بحث سعدآباد و نهایتا همان تیم آمدند و در دولت یازدهم مذاکرده با آمریکا را کلید زدند. آقای روحانی گفته بود من کاری میکنم که هم چرخ سانتریفیوژها بچرخد هم چرخ زندگی مردم. سلمنا. اصلا کسی مخالف این امر نیست . ما دست این دولت را میبوسیدیم اگر میتوانست این کار را انجام دهد. اما این دولت، دولت روزهای سخت نیست. من چندبار به این دولت پیشنهاد دادم حداقل شجاعت گورباچف را داشته باشید. وقتی گورباچف دید اصلاحات اقتصادی و سیاسیاش نتیجه نداد عین این میکروفون شما جلوی گورباچف قرار گرفت رو در روی مردم، رخ در رخ گفت مردم شوروی، من رفتم زیر این تعهدات با رئیسجمهور آمریکا و از خیلی از اختیارات خودمان گذشتم، خیلی کارها را کردم که بتوانم فضای اقتصادی را باز کنم. اما مردم من ضمن عذرخواهی از شما اینجا اعلام میکنم که من در این سیاستهای خودم موفق نشدم لذا کنار میکشم. این دولت شجاعت کنار کشیدن هم ندارد. لذا اصلا نباید از این دولت انتظار داشت که در مورد گرانیها کاری کند. این دولت تجهیز به این ابزار نیست. این دولت، دولت مذاکره است. با آمریکاییها و غربیها مذاکره کند تا نفت را بفروشد، دلار بیاورد، روی کل استعدادها و ظرفیتهای داخلی را هم پرده بکشد، بعد با آن دلارها ریخت و پاش کند. این مسیر را هم نتوانست دولت به سرانجام برساند. بنابراین در شرایط فعلی دولت پشت تحریم ها پنهان شده است. من تجربه اجرایی دارم، معتقدم ما میتوانیم قیمتها را بهتراز این مدیریت کنیم. نمیخواهم بگویم قیمت به پنج سال قبل بر میگردد ولی نه اینکه همان حرفی که آقای جهانگیری از آن نفرت داشت و به رقبای خودش در مناظرهی انتخاباتی چسباند که شب میخوابیدیم صبح بلند میشدیم میدیدیم چه شد، سر خودشان آمد. چه کسی مسئول است؟ آقای رئیسی یک واژهی جدید به ادبیات سیاسی و حقوقی اضافه کرد، ترک فعل. چه کسی باید یقهی آن مدیری را بگیرد که به خاطر ترک فعل قیمت مسکن را افزایش داد؟ مقام معظم رهبری فرمودند من نمیگویم با آن کسانی که دلار ۴۲۰۰ را گرفتند و به تعهدات خود عمل نکردند برخورد نکنید برخورد کنید اما با کسانی که امضا کردند تا منابع ارزی کشور غارت شود هم باید برخورد شود.
سخنان ظریف انتخاباتی بود اخیر آقای ظریف در مصاحبه ای اعلام کرده که برخی اصولگرایان به آمریکا گرا می دهند که با ما بهتر می توانید کار کنید. نظر شما در مورد این صحبت ها چیست؟ دو قطبی جنگ و صلح یک ترفند جنگ روانی است که دولت در مناظرات انتخاباتی خود و در مقاطع بعد از آن استفاده کرد که اگر رقیب من پیروز شود جنگ میشود، دلار فلان قیمت می شود و مواردی از این دست که مطرح کردند. آن فردی که سیاست داخلی را به سیاست خارجی پیوند داد آقای ظریف بود که در شورای روابط خارجی آمریکا گفت اگر ما رأی نیاوریم افرادی رأی میآورند که با شما برخورد دیگری میکنند. گفتهی خودشان را به رقبای سیاسی خود نسبت ندهند. آقای ظریفها در جای دیگری گلایه کرده از هم قطاران خودشان که چرا از من جلو میزنید. من که میخواهم مذاکره کنم. از همگروهیهای خودشان انتقاده کرده که کاتولیکتر از پاپ نشوید، ظاهرا تذکر گرفتند فلذا نوک پیکان را به سمت اصولگرایان چرخاندند. ما نه اوباما را میشناسیم، نه ترامپ را میشناسیم، نه آقای بایدن را. ما منافع ملی خودمان را میشناسیم. هر دولتی منافع ملی ما را تأمین کند ما حامی آن دولت خواهیم بود. در بحث برجام آمریکا باید جبران خسارت کند. حرف های آقای ظریف هم مصرف داخلی دارد. خارجی ها این حرف ها را خیلی جدی نمیگیرند. این حرف ها مصرف داخلی برای انتخابات ۱۴۰۰ دارد. میخواهند دوباره بگویند اگر بایدن بیاید ما چه میکنیم، مذاکره می کنیم و مشکلات را حل می کنیم. پس مردم دوباره به ما رای دهید. در غائله قره باغ منافع ملی ایران آسیب دید اخیر با بحث مناقشه قره باغ مواجه بودیم. تحلیل شما در مورد توافقاتی که در این زمینه انجام شد چیست؟ قرهباغ به جهت ترکیب جمعیتی و اشتراکات مذهبی، زبانی و دینی قاعدتا باید نزدیکترین کشور به جمهوری اسلامی ایران باشد. در زمانی که جمهوریهای شوروی جدا میشدند بیشترین کمک را جمهوری اسلامی به جمهوری آذربایجان کرد. ده میلیون شیعه آذربایجان برادران عزیز ما هستند، هرچند برای ما شیعه و سنی فرقی نمیکند. وقتی قائلهی اخیر قره باغ پیش آمد من به عنوان کسی که در استان آذربایجان غربی مسئولیت داشتم، رشتهام و تحصیلاتم هم ایجاب میکند، همان موقع گفتم که وزارت خارجه باید بجنبد. متأسفانه وزارت خارجه کوتاهی کرد و من در جلسهای که در وزارت خارجه تشکیل شد و آقای عراقچی هم در جلسه حضور داشت گفتم که هر اتفاقی در قائلهی قره باغ بیفتد اولین بازنده آن جمهوری اسلامی ایران است و برندهی اصلی ترکیه است. الان که قائله تمام شده، بدانید که جمهوری اسلامی بازندهی این قائله بود. چون مرزها جا به جا شد، اتفاقاتی در مرزهای ما با جمهوری آذربایجان و ارمنستان افتاد. اتصال ترکیه به خزر به نفع ما نیست. جمهوری خودمختار نخجوان برای جمهوری آذربایجان بود، از مام وطن جدا افتاده بود. آقای الهام علیاف رئیس جمهور آذربایجان از جمهوری اسلامی درخواست کرد که شما به من اجازه دهید من از کنار جادهی ساحلی ارس از خاک خودم وارد شوم، خاک جمهوری اسلامی را طی مسیر کنم به نخجوان بروم و ما این اجازه را به جمهوری آذربایجان دادیم. کریدوری که از نخجوان به جمهوری آذربایجان کشیده شده ترکیه را به خزر متصل میکند، در مرز ما با ارمنستان هم اتفاقاتی افتاد و خط و خطوطی جا به جا شده است که منافع ما آسیب دید. در قائلهی آذربایجان بارها به وزارت خارجه تذکر دادیم، آقای ظریف را کشاندیم به کمیسیون امنیت ملی، که شما چرا کاری نمیکنید. متأسفانه کار که از کار گذشته بود آقای عراقچی دو صفحه طرح گرفت زیر بغلش، رفت آنجا. من آن موقع گفتم آقای عراقچی برای بیلان کار اقدام شما خوب است ولی این دردی را دوا نمیکند و نکرد. منافع ایران آسیب دید. وزارت خارجه در این زمینه کوتاهی کرد. بحث هایی برای اصلاح سربازی به شیوه فعلی مطرح شده است. شما موافق اصلاح مدل سربازی هستید و طرحی که در مجلس مطرح شد در حال حاضر در چه مرحل ای قرار دارد؟ اینکه طرح موجود نظام وظیفه دچار اشکالاتی است، ما در این زمینه هیچ بحثی نداریم. ام در اینکه چگونه اصلاح شود که به نفع کشور باشد نکاتی وجود دارد. طرحی تقریبا چند ماه پیش توسط یکی از همکاران بنده در مجلس نوشته شده بود در مجلس طرح شده بود، به کمیسیون ما ارجاع شد، طراح خودش قبول کرد که این طرح نمیتواند راهگشا باشد لذا از طرحاش عدول کرد. بعد خود کمیسیون کمیتهی دفاعی خودش را مأمور کرد که برود و در بحث نظام وظیفه طرح جدیدی بیاورد. الان این طرح در دستور کار کمیسیون امنیت ملی است. نیروهای مسلح مدعی هستند که ما برای انجام وظیفهی خودمان در هر سال، به تعداد مشخصی سربار نیاز داریم. لذا وقتی طرح سربازی را میآوریم قطعا باید طوری طرح اصلاح شود که هم به نفع جوانان ما باشد هم نیازهای نیروهای مسلح تامین شود. خود دوستان نیروهای مسلح هم قبول دارند که در حال حاضر مشکلاتی وجود دارد. آیا ما حقوق حداقلی که به سرباز می دهیم هزینه حمل و نقل او می شود که متاسفانه جواب منفی است. ما باید گونهای طراحی کنیم که جوان با عشق و علاقه به پرچم و وطن خودش خدمت کند، لذا امیدواریم کمیته دفاعی آن طرح را به سرانجام برساند و در صحن مجلس مطرح کند. در مجلس دهم به نمایندگان ماشین لاکچری دادند ماجرای دناپلاس نمایندگان مجلس خیلی سرو صدا کرد. ماجرا را از زبان شما بشنویم. تمام دورههای مجلس به نمایندگان یک ماشین از ایران خودرو داده میشود. برای چه داده میشود؟ نماینده با بقیه چه فرقی میکند؟ چرا به شما نمیدهد به نماینده میدهند؟ این جواب دارد. نمایندگان در تهران، برای انجام وظیفهی قانونی خودشان نیاز به یک سری امکانات دارند. جناب عالی که این گفتگو را انجام میدهید در دفتر کار من انجام میدهید. الان کسی بگوید برای چه به شما ۷۰ متر دفتر در بهارستان دادند؟ چرا به من ندادند؟ من به خاطر اینکه ارباب رجوع ببینم، جلساتم برگزار شود و مسائل دیگر نیاز به این امکانات دارم. مجلس در دورههای مختلف به نمایندگان گفته است برای حمل و نقل اگر وسیله بگیرید شرتان از حمل و نقل مجلس کم می شود. باور کنید هزینهای که یک نماینده برای حمل و نقل مجلس دارد چندین برابر هزینهای است که به خاطر ماشین نمایندگان متحمل می شود. در جریان باشید هزینهی خودرو را نماینده خودش پرداخت می کند.، فقط چه اتفاقی افتاد؟ دوره قبل ماشینهای خیلی بهتر از دنا دادند، این دنا توربو اتومات پلاس، چون هنوز وارد بازار نشده بود و در نوسانات قیمت آن رشد نجومی کرده بود حساسیت زا شد. دورهی قبل به نمایندگان زانتیا و سوزوکی دادند. این دفعه هیأت رئیسه مجلس گفت باید یک ماشین داخلی ارائه شود که بر این اساس پرشیا و دنا به نمایندگان ارائه شد.