تدبیر و کووید؛ مسئول افزایش آمار مرگومیر کرونا کیست؟
پیشنهاد متخصصان برای تعطیلی ۲ هفته‌ای کانون‌های بحران، دیروز در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا به ریاست حسن روحانی تصویب نشد.
حسن روحانی در جلسه ستاد ملی کرونا اعلام کرد از اول آذرماه محدودیت‌های جدید و شدید اعمال می‌شود اما هیچ اشاره‌ای به طرح تعطیلی‌ای که خواسته جامعه پزشکی و مسؤولان وزارت بهداشت است، نکرد.
از مدت‌ها پیش مسؤولان وزارت بهداشت، 65 رئیس دانشگاه علوم پزشکی کشور و بسیاری از متخصصان تنها راهکار کاهش تلفات کرونایی در کشور را تعطیلی حداقل ۲ هفته‌ای اعلام کردند. حتی ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت جمعه‌شب در تلویزیون علنا گفت تا هفته آینده تعداد قربانیان کرونا ۲ برابر خواهد شد و علاوه بر تهران باید کل کشور تعطیل شود.
وی گفت: پیش‌بینی‌‌ها می‌گوید مرگ ناشی از کرونا در ۲ هفته آینده ۲ برابر خواهد شد. اگر همه با هم شیوه‌نامه‌های بهداشتی را رعایت نکنیم، زمستان هم مثل پاییز که وضعیت کرونایی از رنگ قرمز به سیاهی گرایید، سیاه خواهد بود. ۶۵ نفر از رؤسای دانشگاه‌ها که فرماندهان جان بر کف مقابله با کرونا هستند و در خط مقدم حاضرند و اکثر آنها و معاون‌شان به این بیماری مبتلا شده‌اند در نامه‌ای به وزیر بهداشت، درخواست کردند که تعطیلی‌ها در تمام کشور و نه در تهران برقرار شود. خیلی‌ها با تعطیلی ۲ هفته‌ای به دنبال رفتن به سفر، گردش، پارک و ملاقات‌های خانوادگی هستند که من خواهش و تقاضا می‌کنم در صورت تصویب هر گونه تعطیلی، وظایف فردی مبنی بر رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و ماندن در خانه را رعایت کنیم.
معاون وزارت بهداشت اعلام کرد موضوع تعطیلی در جلسه شنبه ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح می‌شود اما دیروز حسن روحانی هیچ حرفی از تعطیلی نزد و فقط گفت: «اکنون در شرایطی هستیم که ناچار به افزایش محدودیت‌ها هستیم. امروز تصمیم کلی درباره محدودیت‌ها گرفتیم که از اول آذر این طرح اجرایی می‌شود. هر شهری بنا به ویژگی‌هایی که دارد، مقرراتی برایش تعیین می‌شود. جزئیاتی وجود دارد که این هفته تعیین می‌شود. اساس این طرح تا پایان کرونا ادامه خواهد داشت و قرارگاه و وزارت بهداشت بیشترین مسؤولیت را برای آن بر عهده دارند. امروز تصمیمات کلی برای اعمال محدودیت‌های بیشتر اتخاذ کردیم که از شنبه آینده طرح مربوط به آن با توجه به ویژگی شهرها از نظر وضعیت بیماری اجرا می‌شود و تا پایان کرونا ادامه خواهد داشت. ظاهر این طرح به سبک تعطیلات برخی مشاغل و بخش‌های فرهنگی- آموزشی یا در مواردی جریمه ظهور و بروز دارد اما واقعیت این است که باید مردم احساس کنند این مساله مهم است و ما در شرایطی ویژه قرار داریم».
بعد از اظهارات روحانی، علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا مصوبات دیروز را تشریح کرد و گفت: در کشور ما هم میزان موارد ابتلا بسیار بالا رفته و هم مرگومیر افزایش یافته است. ما حدود ۳ هفته پیش در ۴۳ شهرستان محدودیت شدید اعمال کردیم و بعد از آن هم در ۴۶ شهرستان محدودیت اعمال شد.
وی افزود: طرح یادشده طرحی هوشمند و پویاست و بر اساس بررسی‌های وزارت بهداشت از بار بیماری و میزان بستری روزانه بیماران در شهرستان‌ها تهیه شده است. این طرح شهرستان‌ها را به سطح هشدارهای مختلفی در می‌آورد. در این زمینه ۳ سطح هشدار تعریف شد. سطح هشدار ۳ شامل شهرها و شهرستان‌های قرمز، سطح هشدار ۲ شامل شهرها و شهرستان‌های نارنجی و سطح هشدار یک شامل شهرها و شهرستان‌های زرد است.
رئیسی گفت: بر اساس این رنگ‌بندی‌ها و متناسب با هر وضعیت، محدودیت‌هایی اعمال می‌شود که باید به طور قطع اعمال شود و حدود ۲ هفته زمان لازم است که ارزیابی کنیم و ببینیم این اعمال محدودیت‌ها تا چه اندازه موثر بوده و بر اساس آن، مشخص شود نیاز به تمدید و تشدید دارد یا بالعکس، نیاز به تسهیل.
سخنگوی ستاد مقابله با کرونا تاکید کرد: واقعیت این است که هدف در این محدودیت‌ها، تعطیلی کسب‌وکار مردم نیست ولی در جاهایی مجبوریم به خاطر عدم رعایت پروتکل‌ها و بار زیاد بیمارستان‌ها اعمال محدودیت کنیم. به طور مثال، اگر شهرستانی در وضعیت سطح هشدار ۳ قرار گیرد در این وضعیت جز مشاغل خیلی ضروری که مربوط به تهیه مایحتاج ضروری مردم، امنیت و سلامت می‌شود، بقیه مشاغل تعطیل خواهد بود. همچنین بر اساس ارزیابی‌های وزارت بهداشت، این تعطیلی ممکن است ۲ هفته یا کمتر و بیشتر طول بکشد. وی گفت: در ارزیابی اولیه شاید بیش از ۱۰۰ شهرستان مشمول محدودیت‌های سطح قرمز است که اکثر مراکز استان‌ها و از جمله تهران جزو این وضعیت قرمز هستند.
رئیسی گفت: در وضعیت نارنجی یا سطح هشدار ۲ حدود ۱۵۰ شهر یا شهرستان جزو این محدوده قرار می‌گیرند که محدودیت‌های مشاغل سطح ۳ و ۴ در آنها اجرا می‌شود که جزئیات دقیق‌تر به اطلاع خواهد رسید. حدود ۱۵۵ شهرستان نیز در وضعیت زرد قرار دارند که سطح شغلی ۴ در آنها محدود خواهد شد. رئیسی تاکید کرد: این تصمیمات فقط مربوط به مشاغل نیست، بلکه مدارس، مراکز آموزشی، دانشگاه‌ها و مراسم فرهنگی و مذهبی هم شامل محدودیت خواهند شد. در سطح هشدار قرمز، نارنجی و زرد آموزش‌ها به صورت غیرحضوری برگزار خواهد شد و مدارس و دانشگاه‌ها به صورت غیرحضوری دایر خواهد بود و مراسم مذهبی و فرهنگی به مدت حدود ۲ هفته فعلا محدودیت خواهد داشت.
وی درباره نحوه فعالیت کارکنان اظهار کرد: اگر سطح هشدار ۳ و منطقه قرمز وجود داشته باشد، حدود یک‌سوم کارکنان در ادارات حضور پیدا می‌کنند و در سطح هشدار ۲ یا نارنجی یک‌دوم کارکنان حضور پیدا می‌کنند و در سطح یک یا زرد حدود دو‌سوم کارکنان حضور پیدا خواهند کرد. البته مسؤولان ادارات بر اساس ضرورتی که ایجاد می‌شود تعیین خواهند کرد چه گروهی سرکار حاضر شوند.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: محدودیت بعدی که ایجاد خواهد شد در ترددها خواهد بود. محدودیت ترددها نیز شامل سطح هشدار ۲ و ۳ یعنی مناطق قرمز و نارنجی است که خودروهای دارای پلاک بومی این شهرستان‌ها نمی‌توانند از شهر خود خارج شوند و به شهر دیگر هم نمی‌توانند وارد شوند و برعکس پلاک‌های غیربومی هم نمی‌توانند وارد شهرهای قرمز و نارنجی یا با سطح هشدار ۳ و ۲ شوند. به دلیل ضمانت اجرایی، طرح جزئیات دیگری هم دارد که اعلام خواهیم کرد. وی درباره زمان اجرای این محدودیت‌ها، تصریح کرد: زمان اجرا از اول آذرماه در سطح کشور خواهد بود و این یک هفته باقیمانده تا زمان اجرا به بحث آموزش و پرداختن به جزئیات و اطلاع‌رسانی دقیق به مردم اختصاص خواهد یافت و سپس این طرح اجرا خواهد شد.
مسؤولیت با کیست؟
به گفته اعضای کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، از ۲ ماه پیش درخواست تعطیلی تهران و شهرهای بزرگ بحرانی به این ستاد داده شده است اما دولت در مقاومتی عجیب با تعطیلی مخالفت می‌کند. با آغاز فصل پاییز و بالا رفتن آمار مرگومیر کرونایی‌ها مسؤولان وزارت بهداشت و رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی درخواست تعطیلی ۲ هفته‌ای و منع تردد را ارائه کردند اما دولت به جای تعطیلی، محدودیت‌های رنگارنگ اعمال کرد. محدودیت‌های کرونایی از ۱۲ مهرماه آغاز شد. در آن روز تعداد قربانیان کرونا ۱۷۹ نفر بود. از آن روز دولت به بهانه اینکه تعطیلی تبعات اقتصادی دارد محدودیت‌هایی چون تعطیلی برخی مشاغل در ۴۳شهرستان وضع کرد. تعداد شهرستان‌های دارای محدودیت به ۸۹ شهرستان رسید و چند روز نیز سفر به مراکز استان‌ها ممنوع شد.
با این وجود این محدودیت‌ها تاثیری نداشت و آمار مرگومیر به صورت روزانه رکوردشکنی کرد. آمار کرونا به بالای ۴۰۰ نفر رسید اما سیاست دولت تغییر نکرد و فقط محدودیت‌های جدیدی مثل ممنوعیت فعالیت مشاغل از ساعت ۱۸ و حتی کاهش خدمات حمل‌و‌نقل عمومی در تهران را اعمال کرد. این تصمیمات نه‌تنها مشکلی را برطرف نکرد، بلکه مشکلات بسیاری برای مردم ایجاد کرد. به عنوان مثال، کاسبان شهرهای کوچک به علت تعطیلات یک خط در میان و بی‌حساب و کتاب و بدون اطلاع‌رسانی درست به این موضوع اعتراض کردند، چرا که دولت جایی را تعطیل اعلام نکرده بود اما برخی مشاغل باید تعطیل می‌شدند! کاسبان می‌گویند چرا سایر مشاغل فعالیت کنند و ما متضرر شویم؟
همچنین بیشتر کاسب‌ها در تهران اعلام کرده‌اند چرا باید از ساعت ۱۸ که بسیاری از مشتری‌ها فرصت خرید دارند فعالیت‌شان متوقف شود؟ بی‌برنامگی در اعمال محدودیت‌ها ضربه بزرگی به اعتماد مردم وارد کرد و در این میان نه‌تنها رعایت پروتکل‌های بهداشتی بیشتر نشد، بلکه به اعتراف مسؤولان وزارت بهداشت، میزان رعایت پروتکل‌ها کاهشی شد. به عبارت بهتر، دولت با وضع محدودیت‌های پراکنده و شل‌کن سفت‌کن‌های عجیب و غریب موجب هرج‌و‌مرج اقتصادی شده است؛ همان اقتصادی که به بهانه آن جلوی تعطیلی را گرفته است. از زمان ارائه پیشنهاد تعطیلی کشور از سوی متخصصان و جامعه پزشکی برای مهار کرونا، تاکنون بیش از ۱۴ هزار نفر از هموطنان‌مان بر اثر این ویروس جان خود را از دست داده‌اند. بر اساس بررسی‌ها، در صورت اعمال سیاست تعطیلی متناوب، این عدد می‌توانست به نصف کاهش پیدا کند.
جالب اینکه روحانی در مهرماه اعلام کرد اگر تعداد مرگومیر روزانه کرونا به بیش از ۳۰۰ نفر برسد، آژیر خطر به صدا در می‌آید اما تعداد کشته‌های روزانه به بیش از ۴۵۰ نفر رسید و آژیر دولت به صدا درنیامد. دولت محدودیت فعالیت اصناف در ۸۹ شهرستان و مرکز استان را اعمال کرد و از مسافرت‌ها در ۴ روز جلوگیری کرد. ایجاد محدودیت‌های معمولی که لازم است و کافی نیست، ادامه یافته و دولت فعالیت اصناف از ساعت ۱۸ را ممنوع اعلام کرده است.
آمار روزانه قربانیان از ۱۲ مهر و آغاز محدودیت‌ها که ۱۷۹ نفر بود به بیش از ۴۵۰ نفر و تعداد کل قربانیان از آن روز تاکنون به ۱۴ هزار و ۲۸۸ نفر رسیده است. همچنین تعداد بیماران با وضعیت شدید ۴۱۲۷ نفر بود که به ۵۶۴۲ نفر افزایش یافته و تعداد بستری‌های روزانه از ۱۴۰۱ نفر به ۲۵۰۹ نفر رسیده است که ۱۰۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. متخصصان و کارشناسان می‌گویند با توجه به سرعت انتشار و انتقال کرونا، محدودیت‌های نمایشی نمی‌تواند این بیماری را کنترل کند؛ آیا احتمال ابتلای کسی که صبح سر کار می‌رود یا با مترو تردد دارد یا در خیابان راه می‌رود بیشتر از کسی است که در ساعات پایانی روز و نیمه‌شب فعالیت دارد؟!
تقریبا همه اعضای جامعه پزشکی تعطیلی تهران را تنها راه مقابله با شیوع کرونا می‌دانند اما دولت با سماجت و لجاجت مانع تعطیلی متناوب می‌شود و اقتصاد و معیشت را بهانه می‌کند.
با توجه به اینکه رهبر معظم انقلاب هم وزارت بهداشت را محور تصمیمات کرونایی می‌دانند، لجاجت دولت برای تعطیل نکردن تهران غریب است. به گفته مسؤولان ستاد مقابله با کرونا، بیمارستان‌های تهران و اکثر شهرهای بزرگ پر از بیماران کرونایی شده و تعطیلی تهران اجتناب‌ناپذیر است. قطعا سیاست‌های اشتباه دولت موجب افزایش مرگومیر ناشی از کرونا شده است و دولت روحانی باید پاسخگوی این فاجعه باشد. از ابتدای پاییز تاکنون بیش از ۱۸ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند و بی‌مدیریتی بشدت در این زمینه مشهود است.
دولت باید شکست در سیاست‌های مقابله با کرونا را بپذیرد و با مسؤولیت‌پذیری، وزارت بهداشت را محور تصمیمات قرار دهد. ایرج حریرچی که عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کروناست دیروز تلویحا اعلام کرد که برخی سیاست‌های کرونایی تصمیمات درستی نیست. وی در شبکه خبر سیما گفت: «ما سیاست انقباضی و انبساطی متناوب را انتخاب کرده‌ایم که بعضا تصمیمات درست گرفته نمی‌شود، بنابراین در شرایطی که با آمار بالای فوتی‌ها و مبتلایان مواجه هستیم، مهم‌ترین اقدام، تعطیلات شدید است تا کمر بیماری بشکند».
وزیر بهداشت: استعفا نمی‌کنم
وزیر بهداشت به شایعه استعفایش واکنش نشان داد و گفت: تا جان در بدن دارم و تا جایی که جان‌آفرین به من این توفیق را خواهد داد، اهل ترک کردن صحنه‌ای به ضرر مردم نیستم.
سعید نمکی، وزیر بهداشت گفت: روز شنبه توسط جریان شناخته‌شده‌ای شایعه شده بود که وزیر بهداشت استعفا کرده است.
وی ادامه داد: با عهد و پیمانی که با مردم این سرزمین بسته‌ام؛ اگرچه ممکن است جاهایی بر مواضعم بایستم و برای موضوعی چانه بزنم اما تا جان در بدن دارم و تا جایی که جان‌آفرین به من این توفیق را خواهد داد، اهل ترک کردن صحنه‌ای به ضرر مردم نیستم.
مسافرت بدون ارائه تست کرونا ممنوع می‌شود
معاون بهداشت وزیر بهداشت هرگونه جابه‌جایی مسافر به صورت هوایی، زمینی و دریایی بدون دریافت نتیجه تست کرونا را از ۲۸ آبان‌ماه به بعد ممنوع اعلام کرد. دکتر علیرضا رئیسی در نامه‌ای به معاونت حمل‌و‌نقل وزارت راه‌و‌شهرسازی، رئیس سازمان هواپیمایی کشور، رئیس سازمان راهداری، مدیرعامل شرکت راه‌آهن و معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر لزوم اجتناب از هر گونه جابه‌جایی مسافر به صورت هوایی، زمینی و دریایی بدون دریافت نتیجه تست کرونا تاکید کرد.
در نامه رئیسی آمده است: «در راستای اجرای بند ۷ مصوبه جلسه چهل‌و‌‌دوم ستاد ملی مدیریت کرونا درباره عدم جابه‌جایی مسافران دارای تست کرونای مثبت و با عنایت به تسریع در قطع زنجیره انتقال کرونا، از تاریخ ۲۸ آبان هرگونه جابه‌جایی مسافر به صورت هوایی، زمینی و دریایی بدون دریافت نتیجه تست کرونا ممنوع است.
رتبه نخست مرگومیر کرونا را در جهان داریم
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفت: از آنجا که تصمیمات برای مهار بیماری «کووید-۱۹» از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا اتخاذ می‌شود و ریاست این ستاد نیز با رئیس‌جمهور است، بنابراین روحانی باید پاسخگوی افزایش میزان مرگومیر و ابتلای مردم به این بیماری باشد.
نصرالله پژمان‌فر با بیان اینکه از ابتدای شیوع بیماری «کووید-۱۹» در کشور دولت با یک بی‌برنامگی و عدم انضباط برای مقابله با این بیماری مواجه بود، گفت: سهل‌انگاری‌ها و کم‌انگیزگی دولت در مقابله جدی با کرونا آسیب‌های فراوانی را به جامعه وارد کرده است. انتظار این بود دولت به این قضایا با دقت بیشتر توجه می‌کرد تا اکنون شاهد مرگومیر روزانه بیش از ۴۵۰ نفر از هموطنان‌مان نمی‌شدیم.
وی خاطرنشان کرد: بروز چنین اتفاقات ناگواری ناشی از عدم برنامه‌ریزی و مدیریت درست در مقابله با این بیماری است.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی افزود: آمار مرگومیر ناشی از کرونا در کشور به نسبت سایر کشورها از حیث نسبت جمعیت و مرگومیر با کشورهای دنیا بسیار بالاست تا جایی که رتبه نخست مرگومیر را در جهان داریم.
«روزنامه وطن امروز»
