درس های قطعنامه در دوران پسابرجام

نسیم آنلاین ؛ علیرضا فقیهی راد: شعار این بود« جنگ، جنگ تا رفع فتنه از کل عالم»، اما عده ای از مقامات خسته شده بودند، شعار را تقلیل دادند به «جنگ جنگ تا پیروزی بر صدام» سپس «جنگ جنگ تا فتح خرمشهر» و همینطور شعارها آب رفت تا «جنگ جنگ تا یک پیروزی». شرایط جنگ پیچیده و فرسایشی شده بود، آمریکا رسما وارد درگیری شده بود، منافقین وارد معرکه شده بودند، در داخل هم عده ای مدام به امام فشار می آوردند تا جنگ خاتمه یابد، بعضی از روحانیون رسما چله می گرفتند و نذر می کردند برای پایان جنگ، اما در جبهه رزمنده ها ایستاده بودند و به دستاوردهای بومی در عرصه موشکی و حتی جنگ الکترونیک و پهباد هم دست یافته بودند. نهایتا مقدرات جنگ و عملکرد و ضعف مسئولان وقت نظام در دوران جنگ به گونه ای رقم خورد که امام قطعنامه 598 را پذیرفت و جام زهر را سرکشید.

اما تمام ماجرا به بررسی زمینه های تاریخی و چرایی پذیرش جام زهر توسط امام ختم نمی شود. امام حرکت انقلاب اسلامی را با صدور پیام بی نظیر خود در 29تیر 1367 معروف به پیام جام زهر ارتقا می دهد و صحنه جدیدی می گشاید. امام خمینی(ره) با صدور پیام بی نظیر قطعنامه 598 و بازکردن جبهه ای بزرگ به وسعت جنگ فقر و غنا، جنگ حق و باطل در سرتاسر عالم مجاهدان راه خدا را به آن فراخواند.

و از آن زمان به بعد هم هرچند به گفته نزدیکانشان دیگر لبخند به روی لب مبارکشان نیامد، اما در یک سال آخر پربرکت خود با سخنرانی ها و پیام های بلند و آینده نگرانه ای از منشور روحانیت تا منشور هنر متعهد و سازندگی و علم و تشکیل بسیج دانشجو و طلبه تا منشور برادری؛ انقلابیون را به ادامه مبارزه در عرصه های دیگر فرامی خواند. «امروز روز هدایت نسلهای آینده است. کمربندهاتان را ببندید که هیچ چیز تغییر نکرده است. امروز روزی است که خدا اینگونه خواسته است. و دیروز خدا آنگونه خواسته بود. و فردا ان شاء الله روز پیروزی جنود حق خواهد بود.»

منشور اسلام ناب، طرح مساله اسلام آمریکایی، منشور هنر متعهد، منشور برادری، پیام سازندگی، تشکیل بسیج دانشجو و طلبه و از همه مهمتر طرح گفتمان جنگ و فقر و غنا همگی از یک نقطه عطف و حرکتی جدید خبر می داد. چرا که پس از انقلاب اسلامی تا آن روز کشور مدام یا درگیر با گروه های تجزیه طلب و نفاق بود یا درگیر هشت سال دفاع مقدس به عنوان مهمترین مساله در راس امور کشور. حال حرکت انقلاب اسلامی باید در عرصه های دیگر ظهور و بروز خود را نشان دهد و سربازان خمینی از مرزهای خوزستان به شهرها بازگردند و علم جنگ فقر و غنا را به دوش کشند.

اما عده ای که از همان ابتدا هم فهم درستی از اسلام ناب و عمق نگاه امام راحل نداشتند در این بزنگاه مهم تاریخی یا از انقلاب و راه خمینی برگشتند یا منفعل و بی تفاوت شدند و خمینی و سربازانش را در جنگ جدید تمام عیار تنها گذاشتند. آنها بخاطر پذیرش قطعنامه 598 که امام از آن به جام زهر یاد کرده بود ، به رهبر خود خُرده می گرفتند یا اساسا پس از جنگ به دنبال جمع آوری غنائم رفتند و آرمان خود را فراموش کردند.

عده ای از انقلابیون در اثر اشتباه محاسباتی و عدم فهم جامع از انقلاب و از طرفی عدم تطبیق خود با شرایط و اولویت های جدید در جبهه هایی که امام گشودند ریزش کردند که بازخوانی آن برای امروز درخور تامل و عبرت آموزی است.

انقلاب اسلامی بصورت دائمی در مواجه با ابتلائات با این مسئله مواجه است. طی سال های گذشته و در فضای پسابرجام و بسیاری از اتفاقات دیگر چون حمایت های رهبری از رئیس جمهور که کاملا عرفی و طبیعی نیز می باشد، عده ای مجددا مانند نقطه عطف پذیرش قطعنامه 598 به دلیل عدم فهم دقیق از شرایط و نداشتن نگاه منظومه ای به انقلاب یا از راه امام حی بازگشتند یا دچار انفعال و سرخوردگی شدند.

سخنان چندسال اخیر مقام معظم رهبری مانند آنچه فرمودند: « من شمشیر را کشیدم، مشغولیم، ما از چپ و راست داریم می زنیم. این‌جوری نیست؛ منتها نوع شمشیرِ امروز و نوع میدانِ امروز با نوع میدانِ آن سالهای اوّل تفاوت دارد؛ ما در جنگِ نرمیم؛ در جنگِ سیاسی هستیم، در جنگِ فرهنگی هستیم، در جنگِ امنیّتی و نفوذی هستیم؛ فکرها و اراده‌ها دارند با هم میجنگند.»

و از این مهمتر و اساسی تر پیام راهبردی و آینده نگرانه گام دوم رهبرمعظم انقلاب که خطاب اصلی آن به جوانان بود خود نقطه عطفی در تداوم حرکت انقلاب اسلامی است که نباید مرور زمان اهمیت آن را کمرنگ کند و به حاشیه براند. رهبرانقلاب در این پیام می فرمایند: « مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان، فعّالان جوان، در همه‌ی میدانهای سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و بین‌المللی و نیز در عرصه‌های دین و اخلاق و معنویّت و عدالت، باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیّت دهند، از تجربه‌ها و عبرتهای گذشته بهره گیرند، نگاه انقلابی و روحیه‌ی انقلابی و عمل جهادی را به کار بندند و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته‌ی اسلامی بسازند.» یا حمایت های بی نظیر و بازکردن جبهه های جدید به روی امت حزب الله تا همین اعلام رسمی آتش به اختیاری یادآور همان دوران پساقطعنامه است. دورانی که جنبش نرم افزاری و تولید علم، عدالتخواهی و مطالبه گری، تقویت تولید داخل، تعمیق بخشیدن به حوزه نفوذ انقلاب در منطقه و جهان، مبارزه بی امان با فقر و فساد و تبعیض، غلبه بر دشمن در فضای مجازی و...از شاخص های عمده و اساسی آن است.

اما از آن طرف شاهد بعضی اشتباه های محاسباتی و عدم درک شرایط جدید جنگی هستم که منجر به بازگشت از خط و مسیر امام حی یا انعفال در جبهه های جدید گشوده شده هستیم. لذا تامل عمیق در لایه های فکری و راهبردی ماجرای قطعنامه 598 و اتفاقات بعدی آن، می تواند درس عبرتی برای جامعه امروز ما باشد تا دچار همان آفت ها نشویم. که با فراموشی جنگ فقر و غنا، شاهد تشکیل طبقه مرفه جدید بودیم و امروز نیز با فراموشی راهبردهای گام دوم دچار خسران های دیگری شویم.