طرح سئوال یا عدم کفایت؟!

نسیم آنلاین ؛ علیرضا ربیعی: طرح سئوال نمایندگان از رئیس جمهور با 130 امضا در دستور کار مجلس قرار گرفته است. طرح سئوالی که پیش از این یکبار در اسفند سال90 در مجلس شورای اسلامی از محمود احمدی نژاد انجام شد و باردیگر شهریور 97 از حسن روحانی. پس از رد اعتبارنامه غلامرضا تاجگردون، این مهمترین و چالشی ترین اقدام مجلس یازدهم تا به امروز خواهد بود.

اما در این میان بعضی از نمایندگان مجلس با بی ثمرخواندن طرح سئوال از حسن روحانی، خواستار استیضاح و طرح عدم کفایت روحانی هستند. اتفاقی که تنها یکبار در دهه 60 منجر به برکناری بنی صدر از ریاست جمهوری شد. ابتدا حجت‌الاسلام جواد نیک بین نماینده شهرستان کاشمر در توئیتی اعلام کرد استیضاح‌رییس‌جمهور و طرح عدم کفایت روحانی رسماً توسط در مجلس کلید خورده است و در حال جمع آوری امضا در این زمینه از نمایندگان هستند. او در توئیت خود نوشت: « براساس اصل 89 قانون اساسی و ماده 229 قانون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی ما نمایندگان ملت شریف ایران به 18 دلیل خواستار طرح استیضاح و عدم کفایت رئیس جمهور جناب حسن روحانی هستیم.»

پس از او نیز جوادکریمی قدوسی نماینده مردم مشهد نیز با تایید ضمنی این حرکت نوشت: «سوال از رئیس جمهور اثرش خنثی شدن ظرفیت استیضاح رئیس جمهور است، همکاران برای حفظ این ظرفیت که شاید ضرورت ان پیش آید از انجام سوال خودداری کنند.»

روح الله نجابت نماینده جوان مردم شیراز نیز با تردید در نتیجه بخش بودن سوال از رئیس جمهور، دولت را بی کفایت خواند و نوشت: «اگر عزم مجلس و مصلحت کشور بر استیضاح باشد، حتما در صدر امضا کنندگان خواهم بود.»

در فضای رسانه ای و دانشجویی کشور نیز از سال گذشته و بطور خاص پس از اعتراضات گسترده کارگری و تعطیلی کارخانه ها، و همچنین پس از ماجرای آبان ماه 98 مطالبه استیضاح و طرح عدم کفایت حسن روحانی کلید خورد تا جائیکه علی اسکندری دبیر جنبش عدالتخواهی دانشجویی در 16 آذرماه 98 در دیدار دانشجویی با حجه الاسلام رئیسی ریاست دستگاه قضایی می گوید: « شخصی که ادعا می کند از چیزی مطلع نبوده و فردا صبح متوجه کشته شدن چند صد نفر و خسارت چند هزار میلیاردی به کشور می شود و نه تنها عذرخواهی نمی کند بلکه به ریش جمهور می خندد کفایت ریاست جمهوری را دارد؟»

موافقان و مخالفان استیضاح حسن روحانی استدلال های مختلفی دارند. موافقان استیضاح معتقدند عدم کفایت حسن روحانی نه تنها برای نمایندگان بلکه برای عموم مردم اثبات شده و هر یک روز تداوم این دولت موجبات خسران و ضرر برای کشور خواهد بود. آنها معتقدند اصلی ترین ایده دولت برای مدیریت کشور که مذاکره برای رفع تحریم و برجام بود به شکست کامل رسیده و طی سال های گذشته دولت نشان داده هیچ اراده و ایده ای جهت مدیریت کشور ندارد. وضعیت نابسامان بازار سکه و ارز، تورم و رکود بی سابقه، تعطیلی کارخانه ها، افزایش سرسام آور قیمت مسکن، رهاشدگی اقتصاد، عدم تمکین دولت به وظایف قانونی خود آن هم با گسترده ترین اختیارات و کمترین پاسخگویی دیگر هیچ جای تردیدی بر عدم کفایت حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور باقی نمی گذارد. رئیس جمهوری که به گواه آخرین نظرسنجی ها محبوبیتش به 5 درصد رسیده و در جامعه نیز هیچ مقبولیتی ندارد و در صورت استیضاح وی نه تنها افکارعمومی همراه خواهد بود بلکه موجب امید جامعه به اصلاح وضع موجود و ایجاد پشتوانه و سرمایه اجتماعی برای کشور خواهد شد.

از طرفی مخالفان استیضاح معتقدند دولت در سال پایانی عمر خودش به سر می برد و شروع تا نتیجه گیری طرح عدم کفایت دیگر نتیجه ای ندارد و اتفاقا دولت بدش نمی آید در سال آخر بجای پاسخگویی و پذیرش مسئولیت خسارت های 7 ساله، در موضع مظلوم نمایی قراربگیرد و مقصر را بقیه نهادهای نظام جلوه بدهد. آنها معتقدند بجای طرح عدم کفایت باید با نظارت و فشار به رئیس جمهور و هیات وزیران به دولت کمک کرد و از آن کار کشید تا مسائل مردم حل شود. مخالفان استیضاح می گویند با طرح سئوال از رئیس جمهور می توان فشاری به دولت آورد و آن را به حرکت واداشت و در صورت طرح عدم کفایت و حاشیه های آن مسائل و مشکلات مردم در این میان روی زمین می ماند و دردی از مردم دوا نمی شود. و همچنین به دلیل روی کارآمدن مجلس منتسب به جریان اصولگرایی، افکار عمومی طرح عدم کفایت را مساله ای سیاسی قلمداد خواهند کرد و با آن همراه نخواهند شد.

نهایتا در مجلس یازدهم که یک نماینده دارای اشتهار به تخلف بصورت لب مرزی اعتبارنامه اش رد می شود، معلوم نیست بتواند به عدم کفایت رئیس جمهور که نیاز به دو سوم آرا نمایندگان دارد رای بدهد و در اینصورت موجب تقویت دولت فرسوده و نالایق فعلی در فضای سیاسی کشور خواهد شد. همچنین باید گفت تا برگزاری انتخابات 1400 ریاست جمهوری و تغییر دولت 10 ماه باقی مانده است و در صورت حالت خوشبینانه تا زمان به نتیجه رسیدن طرح عدم کفایت رئیس جمهور حداقل 2 ماه زمان نیاز است و بعد از استیضاح نیز تا زمان برگزاری انتخابات نزدیک به دوماه معاون اول رئیس جمهور جانشین او خواهد شد و در این مدت امکان استیضاح وزرا نیز از نمایندگان سلب خواهد شد. نهایتا باتوجه به وضعیت شیوع کرونا و عدم امکان برگزاری انتخابات و تبلیغات حداقل تا پایان سال معلوم نیست تکلیف زمان برگزاری انتخابات به کجا خواهد رسید.

حال باید منتظر ماند و دید مجلس یازدهم مدل تعامل خود را با دولت فرسوده و پیر حسن روحانی در آخرین سال عمرش را چگونه انتخاب خواهد کرد.