القای حسِ امید، اعتماد و توانایی به مردم
چرا گاندو ماندگار شد؟
گاندو پس از سالها این خلأ را پر کرده و اقشار مختلف جامعه را با خود، داستان، سوژه و قهرمان و ضدقهرمانش همراه کرده است. اما چه شاخصهایی گاندو را اینگونه فراگیر و پربیننده کرده است؟!
نسیم آنلاین ؛ سحر دانشور: اولین بار نامِ «گاندو» را در فیلمِ سینمایی «سیانور» شنیدم، آنجا که مهدی هاشمی به مافوقش میگفت راهیِ سیستان و بلوچستان است تا «گاندوها» را ببیند، تمساحهای پوزه کوتاه! فیلمی که از قضا مانند سریالِ محبوب این شبهای تلویزیون به برههای از تاریخِ معاصرِ ایران میپرداخت، به وقایعِ پیش از انقلابِ اسلامی و مجاهدینی که در حال پوستاندازی بودند. بعد از آن کمی درباره گاندوها خواندم، تا اینکه دوباره این نام به گوشم خورد، از شبکه سه، بر پیشانیِ سریالی که خوب شروع شد و هرچه میگذشت بر محبوبیتش اضافه میشد.
در سالهای اخیر ساخت و تولید انبوهِ سریال (اصطلاحِ انبوه سازی گویا دیگر تنها به ساختمانسازی تعلق ندارد و میتواند برای صداوسیما و سریالهایش نیز به کار رود) در رسانه ملی مخاطبین را از مواجهشدن با سریالهای شاخص و ماندگار و قهرمانان و ضدقهرمانانی که نام و ویژگیهایشان تا مدتها در اذهانِ مردم باقی میماند، محروم کرده است، به نحوی که نمیتوان سریالی شاخص و ویژه را در آثار تولید شده به خاطر آورد. بدون اغراق میتوان گفت گاندو پس از سالها این خلأ را پر کرده و اقشار مختلف جامعه را با خود، داستان، سوژه و قهرمان و ضدقهرمانش همراه کرده است. اما چه شاخصهایی گاندو را اینگونه فراگیر و پربیننده کرده است؟!
واقعی بودن و برانگیختنِ حسِ همراهی مردمی
گاندو از یک ماجرای واقعی برداشتهشده است، قصهای که از یک ماجرای امنیتی در مهر و مومهای اخیر برداشت شده است. همین مسئله و گره خوردنِ آن با نکاتی که جامعه در چند سال اخیر به صورت جسته و گریخته با آنها روبرو بوده است باعث جذبِ هرچه بیشترِ مخاطبین شده است. به این نکته اضافه کنید روحیه سیاسی مردم و مسائل سیاسی و اجتماعی سالهای اخیر را، همه اینها سریال را به مجموعهای پرانرژی برای مخاطبین بدل کرده است.
خروج از فضای آپارتمانی
گاندو از کلیشههای رایجِ سریال سازیِ سیما عبور کرده است، مخاطب در این سریال با ملودرامهای تکراریِ خانوادگیِ محصور در آپارتمانها مواجه نیست، آپارتمانهایی که حتی با زندگیِ واقعیِ جامعه ایرانی نیز نسبت چندانی نداشتهاند. مخاطب در این سریال با کوچه و خیابان و اجتماعِ زندگیِ خودش روبروست، از این رو این تازگی برایش مهم است و به آن توجه نشان میدهد.
صراحتِ لهجه
گاندو صریح است، بیپرده سخن میگوید و سعی میکند خود را همنوا با مردم نشان دهد. این صراحت همراهیِ مخاطب را به دست میآورد، به او نشان میدهد میتواند صدایِ خودش را از رسانه ملی بشنود، همین نکته به امیدواری و جلبِ مخاطب منجر میشود.
احیای حسِ عزت، امنیت و غرورِ ملی
نمایشِ تیمی قوی، باهوش و منسجم که برای ایران و ایرانی شب و روزشان گره خورده و آنچه برایشان خطِ قرمز است عزت و اعتبارِ خاکی است که در آن میزیند، منجر به احیایِ حسِ عزت، امنیت و غرورِ ملی مردم و مخاطبین شده است. مخاطب در قصهای کاملاً به روز و منطبق با مسائلی امروزی، بدون شعار و کلیشه شاهدِ تلاشِ افرادی است که بیشباهت به خودش و اطرافیانش نیستند. تلاشِ شبانهروزی و تحسینبرانگیز شخصیتهای گاندو زمینه تقویتِ عزت و غرورِ ملی را فراهم میآورد و مخاطب آگاهانه با این حس و سریال مواجهه میکند.
نمایشِ تیمی جوان و معمولی در اداره پروندهای مهم
تیمِ امنیتیِ گاندو، متشکل از جوانانی است که کاملاً معمولی به نظر میرسند، آنها با دیگر شخصیتهایی که تا به حال در سریالها و فیلمهای سینمایی دیدهایم فرق دارند، اما به مردمِ معمولیِ کوچه و بازار بسیار شباهت دارند، مخاطب با آنها حس یکی بودن و هم ذات پنداریِ بالایی دارد و بهراحتی آنها را میپذیرد و از خود میداند. نکته مهم دیگر در خصوص این تیم، جوان بودن آنهاست. این ویژگی زمینه جذبِ بیشترِ مخاطب را فراهم میآورد، چه اینکه در کمسابقهترین شکلِ ممکن ما تیمی تماماً جوان را در پروندهای مهم میبینیم، تیمی کاربلد و قابلِ اعتماد. بدون شک چنین تصویری نیازِ مهم امروزِ جامعه ایران در همه صحنههاست. رسانه ملی میتواند با تأکیدهایی اینگونه بر این مسئله زمینه شکلگیری اعتمادِ عمومی به جوانان و گفتمان سازی در خصوص جوانگرایی در لایههای مختلف جامعه را فراهم آورد.
القای حسِ امید، اعتماد و توانایی به مردم
تیمِ کاربلد و جوانِ گاندو حسِ امید و توانایی را به جامعه القا میکند، آنها درنهایت توانمندی، دقت و هوش به کار مشغولند، بدون شک رسانهها از ابزارهایی است که با چنین تصاویری میتواند به شکلگیری و تقویت امید در جامعه منجر شود. جامعه در شبهای نمایشِ گاندو توانست مدیریت و توانمندی را در ارکانِ مهم کشورش ببیند، به تصویر کشیدنِ این تلاشها زمینه اعتمادسازی به ارگانها و نهادهای مختلف را فراهم میآورد. گاندو و گروه امنیتیِ این سریال منبعی مهم برای القای حس امید و اعتماد در شبهای گذشته برای مخاطب ایرانی محسوب میشود.
در نهایت میتوان گاندو را سریالی دانست که با تکیهبر یکی از وقایعِ مهمِ پس از انقلاب و با استفاده از ظرفیتهایی مهم به یکی از پربینندهترین و ماندگارترین سریالهای تاریخِ تلویزیون بدل شود، آنهم در دوره رکودِ سریالهای شاخص.