جیسون رضائیان؛ خبرنگاری که مدعی بود طعم آدامس روحانی را هم می‌داند
جاسوس سریال «گاندو» را بهتر بشناسید
به بهانه پخش «سریال گاندو» برآن شدیم تا بیشتر با فعالیتها، عملکرد و سازوکار دستگیری جاسوس ۴۰ ساله آمریکایی که مستقیما با سخنگوی وقت وزارتخارجه آمریکا در ارتباط بود و به او اطلاعات می‌داد،آشنا شویم.
رضائیان از سال ۸۳ در ایران مشغول به کار میشود و سال ۸۸ پس از نا آرامی‌ها کشور را ترک و به آمریکا می‌رود و سال ۱۳۹۱ بار دیگر به ایران بازمی گردد، اما این‌بار با پوشش خبرنگار روزنامه «واشنگتن‌پست» که نامی آشنا و معتبر در عرصه رسانه‌ای جهان به‌شمار می‌رود. اسناد موجود نشان می‌دهد که وی پیش از عزیمت به تهران با «جان لیمبرت» (از دیپلمات‌های آمریکایی به گروگان گرفته‌شده در لانه جاسوسی) است دیدار و گفتگو می‌کند و سپس عازم ایران می شود درسالهای ابتدایی ورود به ایران جیسون با خانمی به نام «یگانه صالحی» آشنا میشود که همین آشنایی به ازدواج این دو نفر در سال ۱۳۹۲ منجر شد. پس ازاین ازدواج، یگانه صالحی ابتدا به استخدام خبرگزاری «بلومبرگ» و سپس روزنامه «نشنال امارات» درمی‌آید.
جیسون که سال‌ها در مورد روابط ایران و آمریکا نوشته بود، حالا خود بخشی از این سناریو میشود.
رابطه بدون واسطه جیسون رضائیان و سخنگوی فارسی زبان وزارتخارجه آمریکا
بررسی تماس‌های جیسون رضائیان نشان می‌دهد، در حالی که بنا بر شرایط کاری، وی باید بیشترین حجم تماس را با «داگلاس جل» (مافوق خود در واشنگتن‌پست) داشته باشد، عمدتاً اخبار جمع‌آوری شده را مستقیم یا با واسطه در اختیار میز ایران در کنسولگری آمریکا در دبی و همچنین، شخص «آلن ایر» قرار می‌دهد. «آلن ایر» سخنگوی فارسی‌زبان وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا است. وی نخستین فردی است که به این پست منصوب شده‌است. ایر سابقه «ریاست دفتر ایران در کنسولگری ایالات متحده در دبی» را نیز دارد . وی با وجود این که هرگز ایران را ندیده‌است، با فرهنگ ایران آشنایی دارد، انگشتر عقیق به دست می‌کند، و خود را یک «ایران‌دوست» می‌نامد. او فارسی را عامیانه، و با تسلط به عبارات و ضرب‌المثل‌های فراوان صحبت می‌کند، اگرچه لهجه غلیظ آمریکایی دارد. سرانجام رضاییان در پی اقدامات جاسوسی ضد امنیت ایران در تیر ماه سال ۹۳ در اوج مذاکرات هسته‌ای بازداشت و یک سال و نیم بعد یعنی در دی ماه ۹۴ یک پای مبادله تاریخی ایران و آمریکا میشود و درست در روز اجرایی شدن برجام وی در مبادله تاریخی زندانیان بین ایران و آمریکا، آزاد میشود.
جاسوس آمریکائی پای ثابت مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵/ معاون کِری آزادی جیسون را ضامن تولد برجام می‌داند
رضاییان مهره کلیدی برای کاخ سفید محسوب میشود، به طوری که اوباما و دوستان دمکراتش تقریبا در تمام دور مذاکرات هسته‌ای به بهانه‌ای نامی از او به میان می‌کشند و خواهان آزادی بدون قید و شرط آن می‌شوند.
نام جیسون چنان نقل محافل مذاکرات هسته‌ای میشود که ِوندی شرمن معاون وقت وزیر خارجه آمریکا صراحتا عنوان می‌کند اگر جیسون در روند مبادلات بین ایران و آمریکا قرار نگیرد جمهوری اسلامی باید کل مذاکرات هسته‌ای را ملغی بداند. وجود جیسون برای ایالات متحده چنان حیاتی می‌نماید که برادر او در دور آخر مذاکرات که منجر به توافق برجام میشود، شخصا در مذاکرات حضور می‌یابد.
وقتی دربند بودن جاسوس آمریکائی خواب را ازچشمان «اوباما» هم می رباید
بیشترین تلاش برای آزادی جیسون رضائیان از سوی آمریکا صورت می‌گیرد، به‌گونه‌ای که رئیس‌جمهور ایالات متحده در یک میهمانی با حضور فعالان رسانه و خبرنگاران شبکه‌های تلویزیونی این کشور به موضوع خبرنگار بازداشتی «واشنگتن‌پست» در تهران اشاره می‌کند. باراک اوباما ادعا می‌کند که علت بازداشت جیسون «نوشتن درباره امید‌ها و ترس‌های مردم ایران» است و در ادامه می‌گوید: «تا زمانی که او صحیح و سالم به خانواده‌اش بازنگردد، آرام نخواهم شد» با وجود این در کنار مذاکرات رسمی، مذاکرات محرمانه‌ای با محوریت آزادی جاسوس آمریکائی به مدت ۱۸ ماه انجام می‌گیرد و نتیجه آن میشود هواپیمایی که بناست جیسون آمریکایی را از ایران ابتدا راهی سوئیس، سپس آلمان و دست آخر به آمریکا بفرستد و در مقابل هواپیمایی از سوئیس به مقصد تهران عازم شود.
هواپیمای در راه تهران بناست حامل چه چیز باشد؟
به موازات انتقال زندانیان آمریکایی که به غیر از رضاییان شامل سه نفر دیگر هم هست کانال مذاکراتی بین ایران و آمریکا هم چنان باز است و گفتگو‌ها برای انتقال یک و ۷ میلیارد دلار از بدهی‌های آمریکا به ایران در جریان است. طلبی که ۳۵ سال از بلوکه شدن آن می‌گذرد و ظاهرا جیسون آنقدر برای اوبامای دمکرات ارزش دارد، که حاضر است به خاطر او این همه هزینه کند البته مذاکره محور دیگری هم دارد و آن تبادل ۴ جاسوس آمریکایی در قبال ۲۱ زندانی تاجر در زندان‌های آمریکاست که به بهانه دور زدن تحریم‌ها در بند ایالات متحده هستند.
از سوی دیگر هنوز کِری و ظریف به اضافه موگرینی مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ در حال چانه زنی در مورد برجام هستند و تا این لحظه چیزی در مورد توافق برجام و لغو تحریم‌های دلاری اعلام نشده و مثل همیشه احتمال بدعهدی آمریکایی‌ها وجود دارد. لذا درخواست از آمریکا برای حواله بانکی پول‌ها ریسک بالایی دارد و مطمئن‌ترین راه تحویل پول از آمریکا، حمل آن با هواپیما است به دلیل حساسیت بالا، موضوع همزمان از کانال شورای عالی امنیت ملی نیزپیگیری میشود. جیسون در تماسی از مادر و همسر خود می‌خواهد که به فرودگاه مهرآباد بیایند. با این حساب همسر و مادر جیسون رضاییان نیز عازم مهرآباد می‌شوند، خبری مبنی بر آزادی ۴ زندانی ایرانی-آمریکایی متهم به جاسوسی، رسانه‌ای میشود و این خبر شوک مهمی را به روند «اعلام روز عملیاتی شدن برجام» وارد می‌کند و البته به اعتقاد عده‌ای شاید هم کمک بزرگی به آن می‌کند.
به هر حال روند ماجرا نشان می‌دهد در بین ۴ جاسوس آمریکایی جیسون برای آمریکا از اهمیت بیشتری برخوردار است حتی از «امیر میرزای حکمتی» که از سال ۹۰ به جرم جاسوسی برای آمریکا در ایران زندانی است. فرودگاه مهرآباد در تهران، هتل کوبورگ در وین فرودگاه سوئیس و کاخ سفید درواشنگتن دی سی، نبض تپنده حوادث در ۲۶ دی ۹۴ میشود.
*سفیر سوئیس و اسم رمزی که به جیسون رضائیان می‌رساند در همین گیر و دار سفیر سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع آمریکا خود را به فرودگاه مهرآباد و به کنار جیسون می‌رساند و از او می‌خواهد حتماو با همین پرواز مادر و همسرش را نیز از ایران خارج کند از آنجا که همسر جیسون تابعیت ایرانی دارد، خروج او از ایران به سادگی صورت نمی‌پذیرد. نیرو‌های محافظ جیسون متوجه حرکات مشکوک سفیر سوئیس می‌شوند و مانع از گفتگوی آقای سفیر با جیسون می‌شوند سفیر هم به نشانه اعتراض فرودگاه مهرآباد را ترک می‌کند. موضوع مجوز خروج یگانه صالحی همسر جیسون هم حل شده و او نیز جز مسافران هواپیمای سوئیسی است.
ماجرای 24 ساعت پایانی مبادله جیسون چه بود؟
بخش دیگر ماجرا هنوز به فرودگاه سوئیس برمی گردد ظاهرا برای ارسال پول‌ها به ایران مشکلی پیش آمده و به دلیل عدم بارگیری پول‌ها از سوئیس ایران هم مجوز پرواز جیسون را صادر نمی‌کند.
بامداد روز بعد یعنی ۲۷ دی ماه ظریف و موگرینی بیانیه «اجرای برجام» را رسما اعلام می‌کنند و برجام وارد فاز اجرایی میشود. در راستای پذیرش و امضای برجام اوباما به سخنرانی در این خصوص می‌پردازد و از آزادی جیسون رضاییان جاسوس آمریکایی به عنوان یک پیروزی یاد می‌کند. کِری وزیر امور خارجه آمریکا هم از استرداد پول‌های بلوکه شده ایران به انضمام سود آن خبر می‌دهد.
اعزام جیسون فقط در قبال پرواز هواپیمای حامل پول از سوئیس محقق خواهد شد؛ نه یک کلمه بیشتر نه یک کلمه کمتر
در اثنای اعلام خبر استرداد طلب ایران از آمریکا هنوز فرودگاه مهرآباد در تب و تاب و التهاب است جوان پاسداری که مسئولیت حفاظت از جیسون و سه جاسوس دیگر را بر عهده دارد پای تلفن فراخوانده میشود و از او می‌خواهند جیسون و بقیه زندانیان را سوار هواپیمای سوئیسی کند او نمی‌پذیرد و می‌گوید مبادله تنها زمانی صورت می‌گیرد که خبر پرواز پول‌ها از سوئیس به ایران مخابره شود حرف یکی است و او بدون این تضمین حاضر به پذیرشِ اعزام جیسون و سایرین نمی‌شود.
بالاخره صبر ۲۴ ساعته آمریکایی‌ها بی ثمر باقی می‌ماند و خبر می‌رسد پرواز‌ها به طور همزمان از فرودگاه سوئیس و مهرآباد انجام خواهد شد. خبر به تیم حفاظت جیسون می‌رسد و سرانجام هواپیمای سوئیسی در روز ۲۷ دی ۹۴ با ۶ مسافراز فرودگاه مهرآباد به سمت سوئیس پرواز می‌کند. چند ماه بعد جیسون رضاییان پس ازآزادی در ضیافت شامی در آمریکا به همراه خانواده میهمان شخص اول کاخ سفید یعنی بارک اوباما میشود.
ادعای تفرقه برافکنانه «من دعوای سیاسی بین سپاه و روحانی بودم»
وی به تازگی در گفتگویی با BBC فارسی سعی می‌کند دستگیری خود به اتهام جاسوسی را به نوعی مقابله سپاه پاسداران ایران با رئیس جمهور کشورمان القا کند و می‌گوید هدف آن‌ها از دستگیری من ایجاد اختلال در مذاکرات هسته‌ای بود.
رضاییان ادامه می‌دهد: من ابتدا یک دعوای سیاسی داخلی بین سپاه و دولت روحانی بودم و بعد تبدیل به یک اهرم سیاسی بین ایران و آمریکا شدم.
زندانی بودن سختترین شکنجه‌ای بود که در تهران تحمل کردم
این خبرنگار جاسوس آمریکایی در بخش دیگری از سخنان خود در مورد شکنجه در اوین صراحتا سختترین نوع شکنجه خود را قرار گرفتن در سلول انفرادی می‌داند و می‌گوید: بی خبری از همسرم و تنهایی در یک سلول سختترین شکنجه‌ای بود که من در طول آن ۱۸ ماه تحمل کردم.
نکته جالب دیگری که در سخنان جیسون به گوش می‌رسد این است که در طول بازجویی از او به زبان انگلیسی بازجویی می‌شده و در طول این ۵۴۳ روز ۴ جلسه دادگاه برای وی تشکیل شده است. جیسون در سخنان خود به انتقادات جدی از محمد جواد ظریف می‌پردازد و مدعی میشود او در عمل و در مصاحبه‌هایی که در خارج از ایران و در نیویورک انجام داده است عملا اظهار کرده که در روند دو تابعیتی‌ها پیرو تصمیمات قوه قضاییه است.
تحریم‌های ترامپ روند گفتگو برای آزادی همکاران جاسوسم را غیرممکن می‌کند
رضاییان البته انتقاداتی از عملکرد ترامپ در تحریم‌های مختلف علیه ایران اعم از اشخاص و نهاد‌ها می‌پردازد و در طول مصاحبه چندین بار از بازداشت سایر جاسوسان در ایران به ویژه «نازنین زاغری» خبرنگار دو تابعیتی ایرانی- انگلیسی که به جرم جاسوسی در زندان اوین است به شدت ابراز نگرانی می‌کند و معتقد است، تحریم‌های سختگیرانه ترامپ روند گفتگو برای آزادی همکاران جاسوس او در ایران را سخت‌تر می‌کند.
«کلینتون» و «بوش» شخصا میخواستند برای آزادی من به ایران بیایند
رضاییان در بخشی از مصاحبه خود صراحتا عنوان می‌کند که یکی از روسای جمهور سابق آمریکا که در قید حیات است، قصد داشته شخصا به ایران بیاید و زمینه آزادی او را فراهم کند که در بین اسامی موجود صراحتا نام «کارتر» را رد می‌کند و با این حساب عملا در این لیست اسمی جز کلینتون و بوش پسر باقی نمی‌ماند.
جیسون انتشارخبری مبنی براینکه او باج دولت اوباما به ایران بوده است را شدیدا رد می‌کند و مدعی میشود این از زرنگی و درایت رئیس جمهور اوباما بوده است، که وقتی دید براساس حکم دادگاه حل اختلاف بین ایران و آمریکا مجبور به پرداخت بدهی به ایران است آن را زودتر در توافقات مطرح کرد که هزینه کمتری به ایران پرداخت کند و این تنها یک اتفاق بود که پرداخت این هزینه با آزادی من همراه و همزمان شد. وی پس از بازگشت از ایران و پس از آنکه مشمول رافت اسلامی میشود با سواستفاده و در کمال وقاحت از دولت ایران شکایت و تقاضای غرامت یک میلیارد دلاری می‌نماید و ابراز امیدواری می‌کند که این شکایت هزینه مقامات ایرانی در قبال عملکردشان در برابر اقدامات مشابه رابالا ببرد. به هرحال آنچه از روند فعالیت‌های جیسون رضاییان در پوشش خبرنگار به چشم می‌خورد بیانگر لزوم حساسیت و نظارت بیشتر بر عملکرد قشری است که به مناسبت حرفه خود آزادی عمل بیشتری برای نزدیکی به نقاط حساس و شخصیت‌های مهم را دارند و از طرف مقابل لزوم برخورد شخصیت‌ها در مناصب مختلف با این قشررا یادآوری می‌کند.
داستان «جیسون رضائیان‌ها و نازنین‌های زاغری» به همین یکی دو سال ختم نشده و نخواهد شد، جاسوسانی که در لوای مقدس پوشش خبر به امنیت ملی این مرزو بوم رحم نمی‌کنند وبه سادگی اهرم دست دشمن غیر قابل اعتمادی می‌شوند که دست چدنی خود را تحت پوشش دستکش مخملی به هربهانه‌ای به سمت کشور دراز می‌کند و ازهیچ تلاش و فرصتی برای ربودن آرامش از این مرزوبوم فروگزار نمی‌کنند و البته در مقابل تلاش‌های شبانه روزی سربازان گمنام حضرت حجت (عج) در این مسیر که بر هیچ کس پوشیده نیست و پیشرفتهاییکه به لطف غیرت و دانش جوانان همین آب و خاک، ایرانِ شاید مستاصل در برابر ترور‌ها و نفوذ‌های نافرجام اوایل انقلاب را امروز به قطب هوشیاری، اقتدارو ذکاوت در منطقه وقطعا جهان تبدیل کرده است وتعبیر هر خواب آشفته‌ای را از چشم بدخواهان این ملک و مملکت ربوده است.
خبرگزاری دانشجو
