آیا باید منتظر تحمیل برجام منطقهای و موشکی باشیم؟
سلاح جنگی آمریکا و اقدامات زمین مانده ایران!
آمریکا در جنگ اقتصادی خود علیه ایران همزمان از نقاط ضعف جمهوری اسلام ایران و نقاط قوت خود در اقتصاد جهانی برای غلبه و فشار استفاده کرده است. مهمترین نقطه ضعف نظام اقتصادی ایران وابستگی آن به فروش نفت است و از طرفی مهمترین ابزار آمریکا استفاده از اهرم دلار و تسلط اش برنظام بانکی جهانی، برای تشدید فشارهاست.
نسیم آنلاین : علیرضا فقیهی راد: آمریکا در جنگ اقتصادی خود علیه ایران همزمان از نقاط ضعف جمهوری اسلام ایران و نقاط قوت خود در اقتصاد جهانی برای غلبه و فشار استفاده کرده است. مهمترین نقطه ضعف نظام اقتصادی ایران وابستگی آن به فروش نفت است و از طرفی مهمترین ابزار آمریکا استفاده از اهرم دلار و تسلط اش برنظام بانکی جهانی، برای تشدید فشارهاست.
آمریکا ابتدا در تحریم های داماتو در سال ۱۹۹۶ نفت و سرمایه گذاری در حوزه نفت و گاز ایران را هدف قرار داد و طی سالهای بعد با گسترش آن تحریم های شدید تجاری را اعمال کرد اما جمهوری اسلامی با دور زدن تحریم ها موفق شد کماکان نفت خود را به فروش برساند وهیچگاه فروش نفت ایران زیر یک میلیون بشکه در روز نرسید، اما آمریکا در گام بعدی به سمت تحریم های بانکی رفت و بانک های همکار با ایران را با جریمه های سنگین روبرو کرد تا پول فروش حاصل از نفت بدست ایران نرسد. یعنی در گام دوم آمریکا از تسلط خود بر سیستم بانکی جهانی و دلار استفاده کرد تا خیالش از عدم وصول پول فروش نفت به ایران راحت شود.
متاسفانه دولت های مختلف در طی این چهل سال تلاش درخوری جهت کاهش وابستگی اقتصاد ما به نفت نکردند. در حالیکه به عنوان مثال امروز ۱۵۰ هزار میلیارد فرارمالیاتی داریم و در بودجه سال ۹۸ درآمد پیش بینی شده حاصل از فروش نفت ۱۴۸ هزار میلیاردتومان است، یعنی تنها اصلاح سازوکارهای مالیاتی می تواند جبران مساله فروش نفت را بکند یا با گسترش فروش ریالی نفت در بورس تحریم های نفتی را کم اثر کنند، اما با اهمال کاری دولت های مختلف این اهرم هنوز به عنوان پاشنه آشیلی در دست آمریکا جهت فشار به ایران بکار می رود.
اما از طرف دیگر آمریکا به عنوان یکی از کشورهای پیروز جنگ دوم جهانی در کنار قدرت نظامی، برای تسلط کامل بر منابع دنیا، هژمونی اقتصادی خود را با پایه گذاری دلار به عنوان محور اقتصاد دنیا تحمیل کرد. بعد از جنگ جهانی دوم تا امروز دلار دقیقا در نقش یک سلاح مانند موشک های بالستیک دور برد در جهت تغییر نظام های مستقل و تسلط بر آنها مورد استفاده قرار گرفته است. و هرچه کشوری وابسته تر به نظام مالی مبتنی بر دلار بوده، به همان اندازه آسیب پذیرتر شده است.
کوهن مسئول سابق تحریم های آمریکا می گوید:«آمریکا به بانک های دنیا یک پیشنهاد مشخص می دهد یا همکاری با ایران یا استفاده از سیستم مالی آمریکا! و بانک های دنیا به سادگی گزینه دوم را انتخاب می کنند!»
اما کشورهای مختلفی در سراسر دنیا برای کاهش وابستگی خود به دلار تلاش های جدی آغاز کرده اند. کشورهایی چون چین، کره جنوبی، ژاپن، روسیه و بیش از 40 کشور دیگر نیز با استفاده از انعقاد پیمان های پولی دوجانبه به سمت حذف نقش دلار در مبادلات اقتصادی خود حرکت کرده اند. تاکنون ۶۰ پیمان پولی دوجانبه بین ۴۵ کشور به امضا رسیده است. رتبه ارز چین به عنوان پیشتاز حذف وابستگی به دلار از طریق انعقاد پیمان های پولی دوجانبه در سال ۲۰۱۰، ۳۵ ام جهانی بود که در سال ۲۰۱۲ به رتبه ۱۴ رسید و امروز به رتبه پنجم جهانی رسیده است که این امر نشان از تقویت پول ملی چین (یوآن) و کاهش نقش و ارزش دلار است. پیمان پولی دوجانبه توافقی بین دو کشور است که به واسطه آن، کشورها به جای استفاده از ارزهای جهان روای دلار و یورو، از ارزهای ملی خودشان استفاده میکنند.
در شرایطی که تحت شدیدترین تحریم های پولی و بانکی آمریکا قرار داریم، استفاده و وابستگی به دلار یعنی سلطه کامل آمریکا بر اقتصاد ایران و گروگان گرفتن اقتصاد توسط آمریکا جهت فشار به ایران و تلاش برای تغییر رفتار جمهوری اسلامی در حوزه های موشکی، منطقه ای و حقوق بشر. لذا یکی از مهمترین اقدامات اساسی که در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی و دور زدن تحریم ها از اولویت برخوردار است، حذف دلار از نظام تجارت خارجی کشور است .
حذف دلار باعث می شود که ایران نه تنها در مبادلات خارجی خود دیگر نیازی به مجوزهای آمریکا نداشته باشد بلکه وسیله ای امن برای دور زدن تحریم های بانکی آمریکا و اطلاعات تجارت خارجی ایران نیز از دسترس آمریکا خارج شود.
رهبر معظم انقلاب در شهریور ۹۵ در رابطه با حذف دلار فرمودند: «اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات دادهاند و برای آنها الگو خواهند شد.»
از طرفی در بند ۴ سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه هم که توسط مقام معظم رهبری به دستگاه های اجرایی ابلاغ شده است، بر «انعقاد پیمان پولی دوجانبه و چند جانبه با کشورهای طرف تجارت در چارچوب بندهای ۱۰، ۱۱ و ۱۲ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی» تاکید شده است.
بنابراین در این شرایط جنگی یکی از فوری ترین وضروری ترین اقدامات دولت بجای اتکا به اروپا و اینستکس خیالی و چانه زنی در گروه ویژه اقدام مالی ( FATF ) که هیچ نتیجه ای هم نخواهد داشت، باید با هدف کاهش وابستگی های ارزی خود به دلار و ایجاد ثبات در تجارت، با کشورهای اصلی طرف تجاری خود که حدود ۱۶ کشور هستند پیمان پولی دوجانبه را منعقد کند و بتواند یکی از اهرم های فشار آمریکا را خلع سلاح کند. چرا که مطابق با آمار سال ۲۰۱۵، با اجرای این روش بیش از ۶۰ درصد از تجارت کشور به صورت دوجانبه قابل تسویه بوده و نیازی به دلار و یورو ندارد و این خود حجم قابل توجهی از مساله تجارت خارجی ایران را حل خواهد کرد.
اما تا زمانی که اقتصاد ما تحت سلطه دلار قرار دارد، و دولت ها هیچ تلاشی برای رهایی از آن نکنند، سلاح دلار کارآیی خودش را از دست نخواهد داد و باید شاهد برجام های بعدی موشکی و منطقه ای هم باشیم.