سفیر سابق ایران در ایتالیا در گفتگوی تفصیلی با «نسیم آنلاین»:
با تکرار مدیریت خسته و بریده از آرمانها باید منتظر بستههای تحریمی جدیدتری هم باشیم
ظهرهوند با بیان اینکه آمریکاییها مدعی هستند تحریمهای جدید به مراتب شدیدتر از تحریمهای قبلی است اظهار داشت: اگر در بسته تحریمی جدید هم قرار باشد به همان سیاق و شیوه مدیریتی و رویکردی قبل عمل کنیم من به شما اطمینان میدهم که بسته سوم و چهارمی را هم بر روی میز خواهند آورد.
گروه سیاسی «نسیم آنلاین»:: دیروز خبری منتشر شده مبنیبراینکه آمریکاییها در سنای این کشور طرح تحریمی جدیدی با نام "قانون مقابله با فعالیتهای بیثباتساز ایران۲۰۱۷" را باکد S-722 تصویب کردند طرحی که کارشناسان از آن به عنوان "سیاهچاله تحریم" تعبیر میکنند. مطرح شده که با تصویب این طرح در کنگره و امضای آن توسط ترامپ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست سازمانهای تروریستی قرار میگیرد و تحریمهایی دقیقا منطبق با تحریمهای سازمانهای تروریستی علیه آن وضع میشود و همچنین هرگونه همکاری با برنامه موشکی و سلاحهای متعارف (که کل محصولات تولیدی صنایع وزارت دفاع جزء سلاحهای متعارف را شامل میشوند) هم زیر تحریم مستقیم آمریکا قرار خواهند گرفت. به سراغ ابوالفضل ظهرهوند کارشناس مسائل بینالملل و سفیر سابق ایران در ایتالیا رفتهایم تا به کم و کیف طرح تحریمی آمریکا، نسبت آن با برجام و راههای مقابله با این تحریمها بیشتر آشنا شویم. آنچه در ادامه میآید متن گفتگوی خبرنگار «نسیم آنلاین»، با این کارشناس مسائل بینالملل در خصوص تحریمهای جدید آمریکا است.
ترحیمهای جدید قبل از انتخابات توسط آمریکاییها آماده شده بود « نسیم آنلاین »: طرح تحریمی جدید آمریکا که در سنای این کشور تصویب شد، چه ابعادی دارد و چه نسبتی با برجام پیدا خواهد کرد؟ظهروند: طرح این ترحیمهای جدید از قبل توسط آمریکاییها آماده شده بود منتها آن را به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران موکول کردند و الان هم فقط منتظر است تا مراحل تصویب خود را در کنگره طی کند و اعلام کنند که فکر کنم طی هفته آینده این کار را انجام میدهند، این تحریمها در واقع افزودن تعدادی شخصیتهای حقیقی و حقوقی مرتبط با فعالیتهای موشکی ایران به لیست تحریمی SDN است که در گذشته تهیه کرده بودند؛ قبلا حدود 200 نفر شخصیت حقیقی و حقوقی را در لیست تحریم قرار داده بودند که در اینجا هم تعداد بیشتری را در این رابطه وارد لیست میکنند.
خود آمریکاییها مدعی هستند تحریمهای جدید به مراتب شدیدتر از تحریمهای قبلی استآمریکاییها توجیهاتی را برای تحریمهای غیرهستهای در نظر گرفتند و منتظر هستند این تحریمها از طرف رئیسجمهور آمریکا اعلام شود تا آنها را رسانهای کنند اما آنگونه که خودشان مدعی هستند این تحریمهایی که میخواهند به مورد اجرا بگذارند به مراتب شدیدتر از تحریمهای قبلی است.
قطع به یقین این تحریمها هم با هدف برجام که به عنوان روح برجام هم گفته شده مغایرت دارد و هم با بند 26-29 برجام مغایر است چون آمریکاییها قرار بود در مسیر اجرایی کردن برجام از اقداماتی که میتواند به این توافق لطمه بزند خودداری کنند اما این رفتار آنها هم یک اقدام خصمانه علیه ملت ایران است و هم نقض آشکار برجام است که به همین دلیل دستگاه سیاستخارجی باید اقدامات متناظر و متناسب با این اقدام آمریکاییها را به موقع اجرا در بیاورد.
براساس آنچه اعلام شده هدف اصلی از این تحریمها فشار بر روی سپاه پاسداران است که به عنوان نیروی نظامی کشور در دنیا بیسابقه میباشد « نسیم آنلاین »: هدف اصلی این تحریمهای جدید چیست؟ظهروند: براساس آن چیزی که اعلام شده هدف اصلی از این تحریمها فشار بر روی سپاه پاسداران است و آنها در اینجا یک اقدام غیرمعمول را انجام دادهاند دایر براینکه بخشی از نیروی نظامی کشوری را به عنوان یک موضوع تروریستی تحریم کنند، اینکه بخواهند با بخشی از نیروی دفاعی یک کشور اینگونه برخورد کنند چیزی است که در عرف بینالملل سابقه نداشته و این نشان میدهد که آمریکاییها در مسیر پیگیری اهداف نامشروع خود و آن مسیر سلطهطلبانهشان هیچ نرم قانونی و پذیرفته شده اخلاقی و بینالمللی را مورد توجه ندارند و صرفا به دنبال مسیرهای سلطهطلبانه خودشان هستند.
تحریمهای جدید ادامه مسیر تحریم داماتو استنکته جالب این است که مسیر فعلی آمریکا به نحوی تقویت کنند قانونی تحریمی داماتو یا آیسا هم هست و هر شرکتی که طرف تعامل با سپاه پاسداران یا در رابطه با برنامه موشکی ایران باشد به شکل مستقیم یا غیرمستقیم مشمول این اقدامات تحریمی و تنبیهی قرار میگیرد که این هم مسیری است که عملا برجام را نقض میکند چون میتواند به همین بهانه شرکت و یا هر فردی که طرف تجارت با ایران هستند یا کالاهایی که مصرف دوگانه دارند را مورد تحریم قرار دهند و مجازات کنند.
در مجموع نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که این حربه تحریم یک حربه غیرقانونی است و در هر صورت ما باید این حربه را ما از کار بیندازیم، ببینید آمریکاییها طی مدت اخیر یک بسته تحریمی را علیه روسها هم آماده کردند و این نشان میدهد نه تنها ایران بلکه هر کشوری که بخواهد به طور مستقل حضور مشخصی بیرون از کنترل آمریکاییها داشته باشد ممکن است مشمول تحریم آمریکاییها باشد.
باتوجه به اینکه الان آقای ترامپ انزوای اقتصادی و ژئوپولتیکی را برای خودش اتخاذ کرده اساسا مسیری که ما بایستی در رابطه با آمریکا طی کنیم این است که به طور کامل آنها را منزوی کنیم و آمریکاییها را از مناطق حوزه نفوذ خودمان بیرون بیندازیم، این نکته مهمی است که آمریکا دیر یا زود با چین هم همین مسیری را در پیش خواهد گرفت که با دیگران در پیش گرفته و ابایی ندارند از اینکه از هر حربهای در برابر قدرتهای مقابل خود استفاده کنند، اگر حربه نظامی نشد به حربه اقتصادی متوسل میشوند پس اکنون فرصت خوبی است تا ما نیز در منزوی کردن بیشتر آنها به نفع خود اقدام کنیم.
نوع واکنش ما در قبال تحریمهای باعث شده آمریکا به کارآمدی اهرم تحریم اعتقاد پیدا کندمتاسفانه در گذشته ما به دلیل نوع کنش و واکنشمان که در قبال تحریمهای آمریکا نشان دادیم این فضا را برای آنها به وجود آوردهایم که به کارآمدی اهرم تحریم اعتقاد پیدا کنند؛ من خاطرم هست اولین باری که در دوره آقای ریگان مسیر تحریم در مورد ایران در پیش گرفته شد حضرت امام هم از آن استقبال کردند و هم به آقای ریگان صریحا پاسخ داد که آقای ریگان ما فرزندان رمضان هستیم ما را از تحریم نترسان، وقتی شما بینیازی خودتان به اقدامات آمریکاییها را نشان دادی این حربه از کار میافتد. نکته دیگر این است که ما بایستی اقداماتی را در خصوص کسانی که طرف تعامل با آمریکا یا در مسیر اتحاد با آنها هستند در نظر داشته باشیم تا بتوانیم روی آنها هم اقدام متناظر را انجام دهیم والا وقتی که گفتیم آب و نان و حیات و ممات ما وابسته به رفع تحریم است نتیجهاش این میشود که آمریکاییها گستاخ میشوند و این مسیر را در پیش میگیرند.
مسیر آمریکاییها در برجام 1 و 2 و 3 و 4 تغییر حاکمیتی در ایران است « نسیم آنلاین »: هدف ترامپ یا نظام آمریکا از انجام این تحریمها چیست؟ آیا قرار است در آینده نزدیک شاهد منتفی شدن برجام باشیم؟ظهروند: آنها الان مدعی هستند که این تحریمها ربطی به برجام ندارد و به تعبیری هم میتوانند با توجه به خلل و فرجی که در متن برجام وجود دارد این تفسیر را انجام دهند، ما هم عرصه را به آنها دادهایم که بگویند این تحریمها مرتبط به برجام نیست، نکته دیگری که داریم این است که آقای تیلرسون در سخنرانیش در کنگره آمریکا گفته ما به دنبال این هستیم که در ایران تغییر حاکمیتی ایجاد کنیم، این نشان دهند مسیری است که اینها دارند در شکل دهی به برجام یک و دو و سه و چهار پیگیری میکنند و مهمترین حربهای که الان دارند هم حربه تحریم است و پس از آن هم نوبت مساله جنگهای نیابتی و استفاده از تروریسم است؛ همه اینها فقط به خاطر این است که فشار حداکثری را آنقدر بر روی ایران بالا ببرند تا بتوانند در سایه این فشارها در بنده اجتماعی با حاکمیت گسست ایجاد کنند و به عبارتی از صور مختلف از جمله فشارهای اجتماعی آن تغییر رفتار که مفهوم آن تغییر حاکمیت اتفاق بیفتد.
مساله اصلی غرب و در راس آن آمریکا آنها نوع نظام سیاسی در ایران و مدلی است که در مسیر تطور و تحول خود طی میکند؛ تیرک خیمه این تحول ولایت مطلقه فقیه است و مساله آنها سیستمی است که ولایت فقیه در آن نقش محوری دارد، آنها میخواهند این مدل را عوض کنند تا ایران کشوری وابسته و دسته چندم مثل خیلی از کشورهایی که با لیبرالیزم مسیر کارگزاری دارند باشد و در نتیجه کشوری آزاد و مستقل که بخواهد هماورد لیبرالیزم باشد و خودش را به عنوان یک پارادایم و زیستار جایگزین مطرح کند را برنمیتابند که این یک چالش پایدار است و اتفاقا در سایه این چالش پایدار است که میتواند رشد و تغییرات متناسب در ایران اتفاق بیافتد و برای همین است که من همیشه عنوان کردهام که تحریم باید برای ما مسیر فرصت را باز کند و اتفاقا حالا که دشمن هزینه کرده و نقاط آسیبپذیر ما را شناسایی کرده ما باید از این فرصت استفاده کنیم و نقاط ضعف خودمان را مبدل به نقاط قوت کنیم.
برای مقابله با تحریم بکارگیری از ظرفیتها و امکاناتمان را بهینه کنیم « نسیم آنلاین »: آیا این تحریمها بر روابط ما با دیگر کشورها تاثیر نمیگذارد؟ظهروند: من رد نمیکنم وقتی شما با تحریم مواجه میشوید در واقع به نوعی همزمان با فشار بیرونی و دشواریهای داخلی مواجه خواهید بود اما مفهوم دیگر آن این است که شما بایستی متناسب با این فشارها ابتکارات و ابداعاتی را در ساختارهای کشور داشته باشید، اما اگر ساختارهای متناظر شما ساختار لیبرال باشد یعنی شما نمیتوانید سیستم را در چالش با سیستم مقابل قرار بدهید مثلا سیستم بانکداری شما برای اینکه بتواند با محدودیتهای پولی و مالی بینالمللی کار کند نمیتواند به روش گذشته جلو رود یا دستگاه سیاست خارجی ما نمیتواند در حالت فرمالیستی و بریده از الزامات اقتصادی، نظامی، تجاری و اداری و آن محدودیتهایی که تحریم ایجاد کرده کار کند. اینکه تجارت ما کار خودش را کند و سیاست خارجی هم کار خودش را نشان میدهد که ما بایستی ضریب انسجام داخلی خودمان را افزایش دهیم و باید نوع بهرهوری و کارایی را در ساختار تغییر دهیم، باید بکارگیری ظرفیتها و امکاناتمان را بهینه کنیم که مفهوم این کارآمدی است این در واقع به ما هوشمندی و هوشیاری میدهد، شما باید انسجام داخلی خود را افزایش دهی و این انسجام هم در گردش اطلاعات و هم در گردش نخبگان اتفاق میافتد.
نمیتوانید یک جریان مدیریتی خسته و بریده از آرمانها را در چالش با غرب قرار دهیدنمیتوانید با یک جریان مدیریتی خسته و فرتوت و بریده از آرمانها این سیستم را در چالشی که بخواهد به نفع نظام تمام شود با غرب قرار دهید این سیستم حتما نیاز دارد تا پویائی خودش را در سایه رویکردهای انقلابی، گفتمان و مدیریت انقلابی جلو ببرد یعنی مدیریتی که کمترین نسبت را با رویکردهای محافظه کارانه دارد، رویکردی که هم متوجه وضع حال است و هم متوجه آرمانهاست و متناسب با این نیازها دست به ابداع و ابتکار میزند؛ باید ببینیم در شرایط فعلی ابتکارات ما برای مقابله با تحریمها چه بوده است؟ یک فهرست درست کنیم و ببینیم چه ابتکاراتی داشتهایم؟
مانند قبل عمل کنیم باید منتظر بسته تحریمی سوم و چهارم هم باشیماگر طرف مقابل دید که فشار تحریمی دارد ایران را به سمت کارآمدی بیشتر میبرد مفهوم آن ناکارآمدی اهرم تحریم خواهد بود ولی وقتی که دید فشار تحریم شما را منفعل کرده است و در سایه انفعال هزینههای شما را افزایش داده است معنی آن این است که میبایستی اهرم تحریم را تشدید کند، اعتقاد من این است که این پکیج جدید تحریمی نشان دهنده این بوده که ما در موضوع برجام منفعل بودیم؛ حضرت آقا فرمودند که من محورهایی را ابلاغ کردم و میبایستی مطابق با آن محورها مسیر توافق برجام را طی میکردند ولی میبینیم طی نشد و بازتاب و انعکاس آن بیتوجهی را امروز در رفتار جدید غربیها و آمریکاییها میبینید. اگر در بسته تحریمی جدید هم قرار باشد به همان سیاق و شیوه مدیریتی و رویکردی قبل عمل کنیم من به شما اطمینان میدهم که بسته سوم و چهارمی را هم بر روی میز خواهند آورد و فشار و فشار و فشار ادامه پیدا میکند، ما باید هوشمند باشیم و بدانیم که در چه مسیر خطیری گام گذاشتیم و متناسب با آن افراد متحور و متفکر و افراد شجاع و غیرمحافظه کار را در صحنه حاضر کنیم.