آیا از سعودی‌ها هم کمتریم که میدان نفتی را به خارجی‌ها می‌دهیم؟!

به گزارش « نسیم آنلاین »، پرفسور مسعود درخشان، استاد اقتصاد انرژی و عضو هیأت علمی دانشکده‌ اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی مهمان سومین روز نشست سراسری اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی در دانشگاه تهران بود. وی به سخنرانی با موضوع «سرمایه داری و چالش استقلال در ایران» پرداخت.

وی در ابتدای سخنرانی خود به بیان نقدهایی که می شنود پرداخت و اظهار داشت: این روزها گفته می شود واژه های "سرمایه داری" و "استقلال" مربوط به گذشته هاست . اکنون مساله همکاری مطرح است. اینها ناشی از تبلیغات کمونیسم بوده و اکنون با فروپاشی کمونیسم، کم رنگ شده است. می گویند این روزها شرایط چنان اقتضا می کند که همکاری به جای تعرض و علم به جای ایدئولوژی است. باید از تکنوکرات ها به جای ایدوئولوگ ها استفاده کرد و دنیای جدید دنیای تکنوکرات ها و تکنوکراسی است یعنی کسانی که بدون هیچ قضاوت ارزشی، کار را انجام می دهد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: می گویند که اگر روزی ملی کردن افتخار بود، الان دعوت از سرمایه‌گذاران خارجی افتخار است. اما باید بدانند که مهم‌ترین نقد من به قراردادهای نفتی این بود که با تاریخ ملی ما سازگار نیست. مصدق نیامد قراردادها را اصلاح کند بلکه آمد خلع ید کند.انقلاب اسلامی هم نیامد قرارداد کنسرسیوم را اصلاح کند بلکه خلع ید کرد از شرکت های نفتی. اما بعد از 37 سال داریم دوباره به همان قراردادها برمی گردیم. دقیقا داریم به همان قراردادها با همان مولفه ها برمی گردیم. به من می‌گویند که چرا از تاریخ می گویی؟ اما مگر نباید عبرت گرفت؟

این محقق و پژوهشگر بیان کرد: برخی حتی می‌گویند انقلاب یک سو تفاهم بود که برطرف شد. می گویند الان اساس بر رابطه و همکاری است و نه استقلال. می گویند اگر می‌خواهیم کشور را بسازیم باید رویکردها را تغییر دهیم. می‌گویند دین را به مسائل اجتماعی تسری ندهید تا عقلانیت از بین نرود. می گویند عقلانیت باید جایگزین ایدئولوژی شود. حتی بحث عدالتخواهی نیز بحث بازگشت به گذشته است. دنیا دست برداشته از این حرف ها. دنیا به جای بحث عدالت دارد به بحث تولید و رفاه فکر می کند!

پرفسور درخشان گفت: در مجموع این سیر استدلال‌ها به جایی می‌رسد که مرزها هم چندان مهم نیست و ما به سمت جهانی شدن داریم می‌رویم! می‌گویند به سمت یک‌پارچه‌سازی نظام های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می رویم و باید دست برداشت از ایدئولوژی.

وی اضافه کرد: اما با وجود این شعارها و تبلیغات پدیده‌هایی می بینیم که با این تفاسیر قابل توجیه نیست. می بینیم انگلستان از اتحادیه اروپا خارج می شود. من در گذشته هم در مقالاتی گفته بودم که روزی را می‌بینم که این کشور از اتحادیه‌ای ک بر اساس ارزش‌هایش نیست؛ جدا شود. خود انگلیسی ها هم معتقدند که ارزش های کشورشان در این اتحادیه نیست. می‌بینیم آمریکا موضع می گیرد و می‌گوید من باید منافع ملی خودم را تامین کنم و حتی با دوستان دیرین خودش در اروپا بر سر این منافع درگیر می شود. در فرانسه حتی یک کلمه انگلیسی در خیابان ها دیده نمی شود، خب اگر انگلیسی زبان بین الملل است چرا فرانسه آن را به کار نمی برد؟!

وی اضافه کرد: حالا ما بین المللی شدیم یا فرانسه؟ ما احترام می گذاریم به فرهنگ ها یا فرانسه؟ ما به دین آنها احترام می گذاریم یا آن‌ها؟ در مدارس ما چند دختر اسم‌ش مریم است؟ چند پسر با نام موسی و عیسی داریم؟ چند مسیحی نام معصومین مارا دارند؟ آن وقت متهم شده‌ایم که با آنها مشکل داریم و این آن‌ها هستند که اهل تفاهم و تعامل هستند.

استاد درخشان عنوان کرد: مثلا بی تفاوتی عظیمی که در ژاپنی ها نسبت به غربی هاست . غرور بالایی که دارند و می گویند ما می توانیم و توانستیم. حتی یک کلمه انگلیسی صحبت نمی کنند. آن‌وقت ما اصرار داریم که حتما باید طبق توصیه‌های غربی‌ها عمل کنیم و یک‌پارچه شویم با دنیا. دنیایی که در آن فرانسه هم حاضر نیست از زبان بین‌الملل استفاده کند.

این استاد اقتصاد اسلامی ادامه داد: می‌بینیم که «عقلانیت» و «دلباختگی» دو مقوله متفاوت هستند. به ما توصیه می کنند که از ارزش های‌مان دست برداریم اما هنگامی که در کار خودشان دقیق می شویم، می بینیم بر اساس ارزش ها کار می کنند.

این محقق و نویسنده تصریح کرد: کسانی که اهل فکر هستند، متوجه می‌شوند که مسائل دیگری پشت پرده است. حضور نظامی آمریکا در مناطق مختلف جهان، چشم بستن این کشور روی کشوری درباره عربستان سعودی. می گویند همه چیز باید دانش بنیان باشد، اما این دانش بنیانی تنها در مسایل اجتماعی نیست بلکه در مسایل تبلیغاتی‌شان نیز وجود دارد.

وی افزود: بی‌بی‌سی قوی‌ترین مرکز تبلیغاتی دانش بنیان است. دارند با دانش دنیا را از نظر فکری هدایت می‌کنند. اگر بی‌بی‌سی نبود حتما ما جهان دیگری داشتیم. من مطمئن‌ام اگر بی‌بی‌سی نبود، قطعا افکار عمومی در ایران به گونه‌ای دیگر بود. بی‌بی‌سی برای توده‌های مردم است نه برای دانشگاه‌ها اما دانشگاه‌های ما نیز تحت تاثیر تبلیغات هستند. آنچه در دانشگاه ها به عنوان اقتصاد تدریس می‌کنند حاصل تبلیغات غرب است و حقیقیتا که پشت این دروس، حقیقت نیست.

پرفسور درخشان با انتقاد از قراردادهای جدید نفتی خاطرنشان کرد: این بود دروس اقتصادی ما که در نهایت رسیدیم به این قراردادهای نفتی! این قراردادها می‌توانند تاریخ سیاسی ایران را تغییر دهند. فکر می‌کنید اگر توتال بیاید می رود؟ آیا ما از عربستان سعودی کمتر هستیم؟ سی و چند سال است که تمام شرکت‌های نفتی خارجی را بیرون کردند و می‌گویند که نفت عربستان تنها در اختیار مهندسان عربستانی. من این جمله به یک مسئول سیاسی گفتم که عربستان عذر تمام شرکت های خارجی را خواسته و بیرون‌شان کرده است. آن مسئول به من می‌گفت جدی؟ می‌توانم جایی این گفته را نقل قول کنم؟ ما به اندازه عربستان سعودی هم نیستیم؟ در این کشور خارجی‌ها تنها روز مزدی کار می‌کنند. عربستان سعودی روزانه ده میلیون بشکه تولید می‌کند توسط خود عرب‌ها اما میدان به خارجی نمی‌دهد.

در ادامه استاد درخشان به نقد نظام کاپیتالیسم پرداخت و بیان داشت: ما کاپیتالیسم را اشتباه متوجه شدیم. اصلا ما این کلمه را بد ترجمه کردیم. «سرمایه داری: که بد نیست و با آموزه های اسلامی مشکلی ندارد اما شاید بتوان با به کار بردن واژه «سرمایه‌سالاری» بهتر مفهوم کاپیتالیسم یعنی نظامی که بر مدار سرمایه شکل گرفته و سرمایه سالار است؛ را رساند. اگر در اسلام بروید نزد یک فقیه و بگویید که کشور ا می خواهیم بر اساس سرمایه کشور را مدیریت کنیم. برای توضیح به فقیه باید گفت که در اسلام سرمایه پسندیده است اما می خواهم بر اساس سرمایه نظم اقتصادی را شکل دهم و این جمله یعنی هم چیز بر مدار سرمایه حتی منافع عمومی.

وی افزود: حاصل پس انداز اندک جمعیتی از مردم تبدیل به سرمایه و قدرتی می شود. حالا این سرمایه به کجا و چه کسی اختصاص پیدا می کند؟ آیا این سرمایه عظیم به همان جمعیتی از مردم که اندک اندک سرمایه گذاشته اند اختصاص پیدا می کند یا به آنکه به عنوان سرمایه دار شناخته می شود؟ اعتبارات بانکی به کسانی داده می شود که معتبرند یعنی سرمایه دار هستند و از این اعتبار آمادگی برای اخذ اعتبارات بالاتر و رانت‌های بیشتر دارند. و بعد حتی به شبکه بانکی پس نمی دهند. الان کار به جایی می رسد که بانک‌ها حتی نمی توانند بهره پس انداز مردم را بدهند و از سپرده ها برای پرداخت بهره ها استفاده می کنند، ببینید کار به کجا رسیده است.

این محقق و نویسنده تصریح کرد: این حاصل تکاثر سرمایه است و اگر سرمایه بیشتر نشود این نظام متلاشی می شود و برای این تکاثر باید نهادهایی مانند بانک شکل بگیرد. این یعنی سرمایه سالاری و حاکمیت سرمایه. ما اکنون نهادهایی داریم که در پیش از این نبوده است. نهادهایی کاغذی شکل گرفته اند که تنها بر سرمایه و نه جنس حقیقی معامله می کنند. جورج سوسوس کسی هست که همه سرمایه اش حاصل نظام سرمایه داری است اما کتاب در رد نظام سرمایه داری دارد. وی از این نهادهای کاغذی 21 میلیارد دلار سود کرده است.

وی ادامه داد: می‌بینیم که کم‌کم آن سرمایه‌دار با زد و بند به ارتباط گیری با مسئولان کشور می رسد. کار به شیخ‌گیری گروه‌های ثروتمند با وزرا و معاونان وزرا و مدیرکل ها و نمایندگان مجلس و… می رسد. گروهی که ثروت‌شان حاصل ثروت شماست و به شما مردم پشت می کنند برای افزایش ثروت و استفاده از رانت.

این استاد اقتصاد اسلامی بیان کرد: می‌بینیم افرادی که تنها با استفاده از همین شبکه بانکی به ثروت های نجومی رسیدن و به صورت طبیعی می آید در سیستم و نفوذ می‌کند در نظام سیاسی و تقیینی کشور و کار خلاف قانونی هم انجام نداده است. مهم‌تر از اجزا و جزییات قرادادهای جدید نفتی کلیات آن است که بر ضد مصالح و منافع کشور است. می‌گویند حضور خارجی‌ها در کشور مهم تر از سرمایه ایست که خارج می‌کنند زیرا اجرای برجام را تسهیل می‌کند.

پرفسور درخشان در پایان خاطرنشان کرد: به زودی این سیستم تمام می شود. خیلی زود. خیلی زود. باید از خدا خواست که به ما کمک کند. نظام فعلی دنیا بر اساس عقل نیست بلکه بر اساس ایدئولوژی است. این شعارها برای موعظه کردن ماست که دست از ارزش هایمان برداریم تا به منافع شان برسند. این سیستم ارزش‌ها هنوز در دنیا موضوعیت دارد.

گفتنی است، سی و سومین نشست سراسری اتحادیه جنبش عدالتخواه دانشجویی(نشست آموزشی مهندس محمدجواد جلال فرد) با شعار «عدالت سخت ترین آرمان» از شنبه 23 تا پنج شنبه 28 ماه جاری در دانشگاه تهران در حال برگزاری است. در این مدت دانشجویان از سراسر کشور از سخنرانی ها، کارگاه ها و میزگرد استادان، سخنرانان و فارغ التحصیلان جنبش بهره می برند. پرفسور درخشان، استاد حسن رحیم پور ازغدی، دکتر اسماعیل رئیسی، حجت الاسلام محمدیان مسئول نهاد نمانیدگی رهبری در دانشگاه ها، حسن عباسی و تعدادی دیگر از چهرها و کارشناسان حوزه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، هنری و… کشور نیز در این نشست حضور دارند.