تحلیل رسانههای خارجی از انتخاب مهم مجلس خبرگان؛
آغاز سونامی پیروزی جریان انقلابی و شکست جریان غربگرا
"پیام مهم انتخاب آیتالله جنتی برای غرب"؛ این شاید سر سلسله تحلیلهایی بود که از دیروز تاکنون به عنوان نقطه کانونی انتخابات هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در رسانههای خارجی دنبال شد؛ رسانههایی که عمدتا از شوک این انتخاب در گیجی به سر برده و به اعتراف خودشان هنوز ابعاد آن را فهم نکردهاند.
به گزارش « نسیم آنلاین »، با برگزاری انتخابات هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری و انتخاب آیت الله احمد جنتی به عنوان رئیس این مجلس خبره و وزین، رسانه های خارجی عمدتا از نشناختن فضای سیاسی داخلی ایران و رو دست خوردن و شوکه شدن خود نسبت به این اتفاق غیر قابل پیش بینی سخن گفتند. امری که بارها و از جمله چند روز گذشته رهبری فرزانه انقلاب اسلام در دیدار با سپاهیان در دانشگاه امام حسین (علیه السلام) از آن خبر داده و اعلام کرده بودند که آمریکایی ها مردم ما را نمی شناسند. ایشان فرمودند: «آمریکا دیگر برای پیاده کردن نقشههای خود در ایران خرجی و هزینهای نخواهد داشت؛ این جوان خودش مثل نوکر بیجیره و مواجب برای آنها کار خواهد کرد؛ میخواهند جوان ایرانی را اینجوری بار بیاورند. چهار تا آدم بیهویّت جوری حرف زدند و جوری عمل کردند که یک آمریکایی چند سال قبل آمد ایران و وقتی برگشت، گفت کسانی در ایران هستند که اسلحه دستشان است و منتظر دستور ما هستند که شلّیک کنند! چهار تا آدم بیهویّت را دیده بود، فریب خورده بود. مشکل بزرگ آمریکاییها این است که کشور ما را نمیشناسند، مردم ما را نمیشناسند، نمیتوانند هم بشناسند. مشکل استکبار این است که بیشتر به ظاهر نگاه میکند؛ به رنگولعاب ظاهری نگاه میکند، [امّا] باطن را نمیتواند ببیند. اقتدارش هم اقتدار ظاهری و اقتدار بر جسمها است؛ بر دلها نمیتواند آنچنانکه مایل است اقتدار پیدا کند. اشتباه کردند.»
اما در مجموع، تحلیل های رسانه های خارجی پیرامون ریاست آیت الله جنتی را می توان در چند محور جمع آوری نمود. برخی از رسانه ها پیام انتخابات هئیت رئیسه خبرگان را اقتدار رهبری انقلاب اسلامی و تضمین ادامه انقلاب اسلامی در انتخاب های بعدی این مجلس عنوان کردند.
در همین زمینه جمشید برزگر تحلیل گر بی بی سی نوشت:« انتخاب [آیت الله] جنتی به عنوان رئیس جدید مجلس خبرگان رهبری از جهاتی به معنای تداوم فضای پیشین در این دوره از مجلس است، اما با توجه به انتخابات اسفند و بحثهای فزاینده درباره تعیین جانشین رهبری، اهمیت و ابعاد متفاوتی مییابد»
همین بی بی سی که رسانه متعلق به شبکه امنیتی انگلستان است در تحلیل دیگری در همین رابطه گفت:« ریاست آیت الله جنتی بر خبرگان، جز تبعیت تمام و کمال مجلس خبرگان پنجم از آیت الله خامنه ای معنای دیگری نمی تواند بیابد. این تبعیت به ویژه در زمان لازم برای اعلام نام جانشین آیت الله خامنه ای، اهمیتی حیاتی دارد»
این رسانه فارسی زبان همچنین ادامه داد:« [آیت الله] جنتی در اولین سخنرانی اش به عنوان رییس مجلس خبرگان جای تردیدی در زمینه تبعیت از آیت الله خامنه ای باقی نگذاشت و گفت: "ولایت فقیه همان ولایت رسولالله است و امیدواریم زیر سایه مقام معظم رهبری بتوانیم کاری کنیم که هم خدا، هم مقام معظم رهبری و هم مردم از ما راضی باشند".»
العرب لندن دیگر رسانه ای بود که به موضوع انتخاب آیت الله جنتی واکنش نشان داد. این رسانه در تحلیلی نوشت: «انتخاب آیتالله جنتی به ریاست خبرگان، چشمانداز انتخاب رهبر آینده ایران را منطبق با آرمانهای آیتالله خمینی و نظام جمهوری اسلامی، تثبیت کرد؛ زیرا او به مخالفت با هرگونه رابطه با امریکا معروف بوده همانطور که سیاستهای ضد سعودیاش در خطبههای نماز جمعه او، کاملاً محسوس است».
دسته دوم تحلیل های رسانه های خارجی از این انتخاب مهم، بر محور شکست سنگین جریان غربگرا در داخل و به ویژه شکست معنا دار هاشمی رفسنجانی و روحانی و جریان منسوب به آنان تمرکز داشت.
در همین زمینه خبرگزاری فرانسه با توجه به انتخاب آیت الله جنتی نوشت : «اصلاحطلبان و اعتدالگرایان حامی روحانی و هاشمی تمام تلاششان را برای انتخاب آیتالله امینی که بتواند راه آیت الله جنتی را سد کند، به کار بردند»
همچنین حقیقت نژاد تحلیلگر بی بی سی در توییتر با اشاره به اعلام بی رغبتی این دوره هاشمی رفسنجانی نسبت هب نامزد شدن در انتخابات هیئت رئیسه خبرگان، این بی رغبتی را ناشی از نتوانستن وی ارزیابی کرد و نوشت: «صندلی ریاست خبرگان و برد [آیت الله] جنتی مهم است؛ اگر مهم نبود، هاشمی در دوره چهارم 3 بار برای نشستن بر آن رقابت نمی کرد»
وی ادامه داد:« فارغ از ریاست [آیت الله]جنتی ، انسجام امروز تندروها نشان داد رویاهای بزرگ تر هاشمی مانند نظارت بر رهبری یا تشکیل شورای رهبری هم فعلا دور از دسترس اند»
سحام نیوز رسانه دیگر متعلق به جریان فتنه در تحلیلی از این انتخاب نوشت:« اگر قرار باشد اعتدالیون و اصلاحیون با به میدان آمدن چهرههای شاخص خود مانند خاتمی،حسن خمینی و خانوادههای موسوی و کروبی پیروز انتخابات باشند اما امثال (آیت الله) جنتی و لاریجانی بر ریاست یک قوه و یک نهاد تاثیرگذار تکیه کنند دیگر اصلاح و اعتدال چه محلی از اعراب خواهد داشت؟!»
اما حسین باستانی مبدع نظریه حذف مثلث جیم در انتخابات مجلس خبرگان رهبری در شبکه بی بی سی، در همین رابطه به شکست جریان هاشمی رفسنجانی در این انتخابات اشاره کرد و نوشت:« چرا انتخابات هیات رئیسه خبرگان برای عده ای این قدر عجیب بود؟/بسیاری اهمیت انتخابات تهران را چیزی فراتر از ارزش نمادین آن دانسته و تصور می کردند که در ترکیب این مجلس تغییر معناداری ایجاد شده؛در حالی که تمام منتسبان هاشمی جمعیت کوچکی را در مجلس خبرگان شکل داده اند»
رادیو زمانه نیز در همین راستا از شکست پروژه حذف مثلث جیم و برکشیدن جریان غربگرای هاشمی رفسنجانی سخن گفت. رادیو زمانه در این رابطه نوشت:« رادیو زمانه: سهم جریان "امید و اعتدال" در هیئترئیسه خبرگان رهبری "صفر" است و [آیتالله] جنتی با بیش از نیمی از آرا به ریاست مجلسی رسیده که ممکن است درباره رهبر آینده ایران، تصمیم بگیرد. ریاست او معنایی به غیر از شکست "اعتدالگرایان" دارد؟ مهمتر از ریاست [آیتالله] جنتی، ۵۱ رأی است که او بهعنوان بازمانده مثلث موسوم به «جیم» در انتخابات بهدست آورد.»
جمشید برزگر دیگر تحلیلگر بی بی سی نیز، ریاست آیت الله جنتی را مورد ارزیابی قرار داده و آن را "ناکامی لیست امید " عنوان نموده است. او آراء آیات هاشمی شاهرودی و صادق لاریجانی در انتخابات رئیس و هیات رئیسه را نیز نشانه "حذف دو نامزد رهبری" قلمداد کرده است!
محور بعدی که رسانه های فارسی زبان در تحلیل انتخاب ایت الله جنتی به ریاست مجلس فقهی و وزین خبرگان رهبری بر آن پای فشردند، تحلیل غلط رسانه ها و محافل غربی از اوضاع داخلی ایران و شکست سنگین غرب در این انتخابات بود.
چنانچه در همین رابطه رویترز دیگر رسانه انگلیسی در تحلیلی نوشت: (ایت الله) جنتی،روحانی قدرتمند و غربستیز،رئیس جدید مجلس خبرگان ایران انتخاب شد.دیدگاههای ضد غربی او، حتی با در نظر گرفتن معیارهای ساختارهای روحانیت ایران، متمایز به نظر میرسد.
بی بی سی نیز در همین رابطه گفت: آرای [آیت الله]جنتی، تصویری یکسره متفاوت از ترکیب مجلس خبرگان جدید به دست می دهد. او که برای ریاست مجلس خبرگان در سال 86 از هاشمی شکست خورده بود، اکنون به ریاست انتخاب شده است. البته آن زمان هنوز حوادث سال 88 رخ نداده بود و جایگاه آن روز هاشمی تفاوتی چشمگیر با جایگاه امروزش در ساختار قدرت داشت.
العرب لندن شاید حرف آخر در این رابطه را بیان نموده و تاکید کرد: پیام مهم انتخاب آیتالله جنتی به ریاست خبرگان به غرب این بود که "شرطبندی غرب بر روی پیروزی اصلاحطلبان و اعتدالگراها و کنار رفتن تندروها اشتباه بوده و فشار و هیاهویی که آنها علیه تندروها به راه انداختهاند، کاری از پیش نبرده است".
روزنامه الاخبار نیز در همین راستا نوشت:« انتخاب آیتالله جنتی به ریاست خبرگان، پاسخ محکمی به رسانههای فارسیزبان غربی بود که مردم را به رای ندادن به او تشویق میکردند. انتخاب او نشان داد که ایرانیها همچنان بر انتخاب چهرههای ارزشی برای بهدست گرفتن مناصب مهم و حساس، اصرار دارند».
گو آنکه بی بی سی با این وجود اما همچنان نخواست که خود ر اشکست خورده معرفی کند و اعلام کرد:« انتخابات هئیت رئیسه خبرگان، به معنای از میدان به در رفتن رقبا نیست. در آن سوی میدان، افرادی ایستاده اند که برای تأثیرگذاری در موقعیت های حساس، لزوما نیازی به صندلی ریاست ندارند». اما ابراهیم اصغرزاده در صفحه توییترش نوشت: «[آیت الله]جنتی در خبرگان قبل34 رای کسب کرد، امروز در مجلس به ظاهر معتدل تر51 رای. آیا گرایش ثقل اصلاحات به سمت میانه روها خطا بود؟» که این خود به معنای اعلام شکست پروژه اعتدال هاشمی رفسنجانی و روحانی است.
برتری گفتمانی جریان انقلابی نسبت به جریان غربگرا در داخل، شاید محور دیگری بود که رسانه های خارجی بر آن تاکید کردند. چنانچه در این راستا بی بی سی فارسی عنوان کرد: [آیتالله]جنتی، تنها فردی است که از مثلث مشهور به "جیم" در حوزه تهران به مجلس خبرگان راه یافت. به همین دلیل نشستن او بر صندلی ریاست برای جریانهای رادیکال اصولگرا اهمیت دو چندانی دارد و میتواند پیام دست بالا داشتن گفتمان این جریان را در خبرگان حتی در غیبت چهرههای کلیدی آن داشته باشد.
خبرگزاری فرانسه نیز در این رابطه گفت: انتخاب [آیت الله]جنتی برای ریاست مجلس خبرگان نشان داد، برخلاف شکست [آیات]مصباح و یزدی محافظهکاران به شکلی گسترده بر این مجلس سیطره دارند
سحام نیوز نیز در تحلیل خود از این انتخاب با اشاره به شکست جریان غربگرا در صفحه دموکراسی ایران گفت: امروز که طیف اصلاح و اعتدال به آرای مردم مینازند، (آیت الله) جنتی به ریاست خبرگان میرسد و با همین فرمان، فردا لاریجانی هم رییس مجلس خواهد شد.
سحام نیوز در ادامه این تحلیل گرچه منظور خود از «سرلشگری که سال آینده در انتخابات ریاست جمهوری ایران کاندیدا خواهد شد ورای خواهد آورد سخن نگفت اما اعلام کرد: « باید آماده شویم تا سال آینده برای سردار سرلشگری که به ریاست قوه مجریه رسیده، پا بچسبانیم و سلام نظامی بدهیم».
به نظر می رسد هنوز زود است تا ابعاد انتخاب آیت الله جنتی به ریاست خبرگان رهبری برای رسانه های خارجی و نیز جریان غربگرای داخل روشن و ملموس شود . اما به نظر می رسد که این رسانه ها از شروع یک سونامی که می تواند طومار جریان منسوب به خود در داخل را بر هم زند واهمه دارند.