سانتریفیوژهایی که می‌میرند

حسین آب‌نیکی معاون سابق سازمان انرژی اتمی در گفتگو با خبرنگار «نسیم»، در واکنش به تخمین زمان 2 ماهه توسط صالحی رئیس سازمان انرژی برای جمع آوری سانتریفیوژهای ایران به منظور اجرای تعهدات ایران در برجام با بیان اینکه زمان برچیده شدن سانتریفیوژها بستگی به چگونگی جمع‌آوری آنها دارد گفت: می‌‌توانیم آنها را در یک زمان دو ماهه یا کمتر از آن نیز جمع کنیم که آسیب‌پذیری ما بسیار زیاد می‌شود ولی می‌توان با روندی بسیار آرام‌تر آنها برچینیم که ممکن است 5-6 ماه زمان ببرد.

آب‌نیکی خاطر نشان کرد: ما علاوه بر ماشین‌ها باید زیرساخت‌ها و کابل‌ها را جمع کنیم؛ برجام به صراحت گفته است باید خیلی از تجهیزات جمع شود و حتی در بعضی جاها تاکید دارد که حتی باید آن سکوهای زیر آن را نیز جمع کنیم؛ برجام بعضی جاها صراحت دارد که علاوه بر لوله‌ها، پمپ‌ها، تجهیزات کنترلی، برق و آب که باید جمع شود، لازم است سکوی زیر آن را نیز جمع کنیم.

وی با بیان اینکه جمع آوری این همه تجهیزات عملیات عظیمی است گفت: بسیاری از تجهیزات مانند لوله ها و دیگر چیزها جوشکاری شده و در بخشی از این تجهیزات رادیو راکتو بوده که این موضوعات زمان قابل توجهی را می‌برد و به همین دلیل زمان ایده‌آل می‌تواند خیلی بیشتر از دو ماه طول بکشد.

معاون سابق سازمان انرژی اتمی افزود: البته اگر قرار باشد این تجهیزات در زمان کوتاهی جمع شود، می‌توان آن را در کوتاه‌ترین زمان انجام داد ولی هر چقدر که در این موضوع عجله داشته باشیم تجهیزات آسیب بیشتری می‌بیند و این در حالی است که بخشی از آسیب در هر شرایطی اتفاق خواهد افتاد.

وی با تاکید براینکه در هر صورت بخشی از آسیب اجتناب ناپذیر است گفت: وقتی که برخی از کابل‌ها را جمع می کنید بسیاری از آنها دیگر قابل استفاده نیست، همینطور زمانی که لوله‌های جوشکاری شده را می‌برید و می کنید دیگر قابل استفاده نیست.

آب‌نیکی خاطر نشان کرد: زمانی که ماشین‌های سانتریفیوژ را جمع و جابجا می‌کنید درصدی از این ماشین از بین می‌رود و برای نصب مجدد نیز درصد دیگری از آن بین از خواهد رفت؛ یعنی هر باری که ماشینی که مونتاژ و نصب شده را بردارید و دوباره قطعات آن را دمونتاژ کنید و بگذارید در انبار تا دوباره بعدا مونتاژ و استفاده کنید درصدی از آن از بین خواهد رفت.

وی در خصوص بازگشت‌پذیری سانتریفوژها بعد از برچیده شدن گفت: قطعاً یک سری از این قطعات غیرقابل استفاده خواهد بود اما از یک سری از آنها بعداً می‌شود استفاده کرد و ما باید این آمادگی را داشته باشیم که بخش قابل توجهی از این تجهیزات در حین فرآیند جداسازی و انبارش قطعاً از بین خواهند رفت.

معاون سابق سازمان انرژی اتمی خاطر نشان کرد: اگر زمان جمع کردن سانتریفیوژها دو ماه باشد قطعاً زمان برگرداندن آنها سال‌ها است و همانطوری که رسماً سازمان انرژی اتمی به کمیسیون برجام مجلس در نامه مکتوب اعلام کرده زمانی در حد دو الی سه سال برای برگرداندن و نصب مجدد آنها نیاز است.

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم با مینیمم خسارت سانتریفوژها را برچینیم حتماً بیشتر از دو ماه است زمان خواهد برد گفت: چون ما می‌خواهیم مجموعه عظیمی از کابل‌ها، لوله‌ها، زیرساخت‌ها، تجهیزات و سیستم‌های کنترلی را جمع و بسته‌بندی کنیم و اینکه بدانیم اینها را کجا انبار کرده‌ایم نیاز به ایجاد سیستم انبارداری خیلی قوی است که در فرایند منطقی این مسیر به راحتی حدود 6 ماه و یا حتی بیشتر از آن زمان می‌برد اما ممکن است آقایان بخواهند به دلیل اینکه اجرای برجام منوط به این است که ما تعهدات خود را انجام دهیم باعجله بیشتری اینکار را انجام دهند و ممکن است تصمیم گرفته باشند در دو ماه یا زمان کوتاه‌تری بخواهند آن را انجام بدهند اما ان چیزی که مشخص است اینکه قطعاً این رفتار آسیب‌هایی جدی را علاوه بر آسیب‌های پایه‌ای که حتماً وارد خواهد شد به سانتریفوژها تحمیل می‌کند.

آب‌نیکی در خصوص میزان خسارتی که ممکن است به حدود 12 هزار سانتریفیوژی که قرار است برچیده شود وارد خواهد شد گفت: در بهترین حالت و با بهترین امکانات حداقل یک سوم تا نیمی از ماشین‌ها دچار چالش می‌شوند و بسیار بعید می دانم کمتر از یک سوم از سانتریفیوژها از بین بروند البته تجهیزات دیگر ممکن است همین که باز شوند غیرقابل استفاده گردند ولی یک سوم آسیب برای سانتریفیوژها را باید قطعا بپذیریم.