معماران تحریم ایران در تیم بایدن
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله خامنهای در گفتگویی تفصیلی با دکتر سعید جلیلی که هم اکنون با 3 حکم جداگانه از سوی رهبرانقلاب، عضویت در شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و نمایندگی ایشان را در شورایعالی امنیت ملی بر عهده دارد، به بررسی مواضع اخیر رهبری انقلاب درباره برجام و تحریمها پرداخته است.
دکتر جلیلی با اشاره به سخنان اخیر رهبرانقلاب مبنی بر موضوعیت رفع تحریمها نسبت به بازگشت آمریکا به برجام، اظهار داشت: برجام صرفا یک ابزار برای رفع تحریم ها بود و اجازه رهبرانقلاب به مذاکرهکنندگان نیز به منظور دستیابی به همین هدف صورت گرفت. از ابتدا مطالبه ایشان این بود که باید تحریم ها برداشته شود و بعضی اقایان هم گفتند ما همین را دنبال می کنیم و بالمره همه تحریم ها لغو خواهد شد.
وی افزود: اینکه ما در این توافق، محدویتها در فعالیت صلحآمیز هستهای کشور را پذیرفتیم برای رفع تحریم ها بود؛ مطالبه رهبرانقلاب نیز مبنی بر لغو تحریم هاست و این مطالبه با توقف یا تعلیق تحریمها متفاوت است.
چرا بازگشت آمریکا به برجام ممکن است ضرر هم داشته باشد؟
عضو شورای روابط خارجی کشورمان در پاسخ به این سوال که اگر آمریکا به برجام بازگردد چه خواهد شد، گفت:خوشبینانه فرض میکنیم که رئیس جمهور منتخب آمریکا اعلام کند میخواهد به برجام بازگردد؛ این بازگشت بدون رفع تحریمها چه فایدهای خواهد داشت؟
جلیلی درباره ضررهای احتمالی بازگشت آمریکا به برجام گفت: از زمان خروج ترامپ از برجام تاکنون، ۲۷۱ شخصیت و ۲۵۹ نهاد، 33 هواپیما و 11 کشتی ایرانی را تحریم کردهاند؛ در کنار این میزان تحریم، 38 شخصیت و ۱۳۹ نهاد خارجی که با ایران همکاری و رابطه اقتصادی داشته اند را نیز تحریم کرده اند. این 751 تحریم علاوه بر 802 تحریمی است که پیش از برجام وضع شده و قرار بود با برجام لغو شوند.
وی تشریح کرد: وقتی از ۲۵۹ نهاد ایرانی مورد تحریم سخن میگوییم،تنها یکی از آن ها بانک مرکزی است و این یعنی تمام سیستم مالی کشور تحت تحریم است. بسیاری از بانک های مثل بانکهای ملی، ملت، پارسیان، آینده، تجارت، توسعه صادرات و ... نیز از جمله مواردی است که در دوره ترامپ تحریم شدهاند.
نماینده رهبرانقلاب در شورایعالی امنیت ملی تصریح کرد: نکته مهم اینجاست که آمریکاییها این تحریم ها را در قالب دستور های اجرایی جدید وضع کردند و علاوه بر برچسب هستهای،یایای شناسه های دیگری نظیر تروریسم، حقوق بشر، همکاری با سپاه پاسداران و .. را نیز به این تحریم ها چسباندهاند. یعنی این تحریم ها خارج از موضوع هستهای بازتعریف شدهاند و اگر بایدن هم به برجام بازگردد به شما خواهد گفت برای رفع این 1500 تحریم بیایید و بر سر موضوعات دیگر مذاکره کنید.
وی افزود: این مسیر، همان مسیری است که ترامپ به دنبال آن بود؛ از یک سو اهرم فشار و از سوی دیگر تمایل برای مذاکره به منظور نقد کردن این فشار ها.تمام این برچسب های جدیدی که روی تحریم ها ایجاد کرده است غیر هسته ای است؛ پس اینکه رهبرانقلاب فرمودهاند ضرر هم دارد یک نظر دقیق و کارشناسی است.
جلیلی با جمعبندی این بخش از سخنانش، خاطرنشان کرد: این سناریوی آمریکایی ها مشخص میشود مواضع حکیمانه رهبری در این مورد به خاطر چیست و طبیعتا باید این مواضع به خوبی برای مردم تبیین شود؛ بایدن حتی در برنامه صد روزه اول خود اسمی از برجام نبرده است و عجلهای برای گفتگو ندارد و با فرض خوشبینانه بازگشت آمریکا به برجام، سناریو این است که شما را وارد مسیری تاریک و بی انتها بکند، از شما امتیاز بگیرد و تعهدات خود را همانند برجام ناتمام و نسیه بگذارد.
مجلس دهم باید از برجام خارج میشد
عضو شورای روابط خارجی در پاسخ به این سوال که اقدامات لازم از سوی طرفهای غربی برای متقاعد شدن ایران چیست، پاسخ داد: مشخصا دو تحریم مهمی که وجود دارد یکی تحریم بانکی و دیگری تحریم نفت است. البته علاوه بر آنکه بانک مرکزی و شرکت ملی نفت و حتی وزیر نفت ما را با برچسب های غیر هستهای تحریم کردهاند، در دو فرمان اجرایی دیگر همهی نهاد های اقتصادی ایران و حتی شرکتهای فعال بخش خصوصی در صنایع فلزی، فولاد، معدن، عمران و نساجی را نیز تحریم کرده اند؛ اگر معتقدیم تحریمها غلط و ظالمانه است و آنها نیز می گویند ترامپ آدم نسنجیده و نفهمی بوده است، پس باید این تحریم ها را رفع شوند.
جلیلی با اشاره به بیانیه اخیر شورای روابط خارجی اروپا، تشریح کرد: این شورا روز گذشته بیانیهای منتشر کرده و در آنجا موضع خود را اینگونه بیان میکند که ایران باید به تمامی تعهدات خود در برجام بازگردد و آمریکا متقابلا یک چارچوب قابل اعتماد برای خرید کالاهایی که جهت مقابله با ویروس کووید 19 نیاز است، به ایران ارائه کند؛ خب ما تمامی تعهدات خود را در چارچوب برجام انجام دادیم و آژانس نیز 15 بار پایبندی ما را تایید کرد اما همزمانی که ما تعهدات خود را انجام دادیم آنها قانون ویزا را تصویب کردند و اوباما پیش از ترک کاخ سفید، به مدت 10 سال دیگر قانون آیسا را تمدید کرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ سوالی مبنی بر درست بودن یا نبودن تصمیم مجلس شورای اسلامی برای کاهش تعهدات برجامی ایران، خاطر نشان کرد: مصوبه مجلس توقف جزئی تعهدات است که اگر توقف کلی بود منطقی تر و درستتر بود؛ اگر چه انتظار بود که زودتر از اینها و در مجلس قبل این تصمیمات گرفته میشد. در هر مسیر و توافقی اگر طرف مقابل بخشی از تعهدش را انجام نداد، اقتضاء عقل این است که ما هم نباید بخشی از تعهدات را انجام دهیم؛ چه برسد به جایی که طرف زیر میز بزند و از تعهد خارج شود. بنابراین تصمیم مجلس با توجه به بند 36 و 37 برجام بوده و تصمیم درست و به جایی است.
وی در این باره افزود: بند ۳ مصوبه برجام در مجلس این بود که اگر طرف مقابل تعهداتش را انجام نداد ایران بلافاصله کارش را شروع کند و بعد از ۲ سال، ۱۹۰ هزار سو غنی سازی داشته باشد. الآن بیش از 2.5 سال از خروج آمریکا در برجام گذشته است و ما باید جایگاه ارکان کشور مثل مجلس را در عرصه بین المللی حفط کنیم و آن مصوبه را دنبال کنیم. با تدبیری که مقام معظم رهبری داشتند و تصمیمی که گرفتند، قرار است غنیسازی 20 درصد با قدرت شروع بشود و با قوت نیز ادامه پیدا کند.
برجام تنها یک فایده داشت
نماینده رهبرانقلاب در شورایعالی امنیت ملی در پاسخ به سوالی مبنی بر نحوه عبرت گرفتن از تجربه مذاکرات اخیر، تاکید کرد: برای یک ملت بسیار مهم است که تجربه اشتباهی را دوباره تکرار نکند. اگر از من بپرسند برجام چه فایدهای داشته است خواهم گفت این توافق تنها یک فایده داشت و آن تجربه عدم اعتماد به آمریکا و قدرتهای اروپایی است. دیدیم که آنها به تعهداتشان پایبند نبودند و به قول مقام معظم رهبری وقتی خرشان از پل گذشت، برمیگردند و به ریش شما میخندند. در نگاه به آینده نیز ما نباید بگذاریم این تجربه تلخ دوباره تکرار و تحمیل شود.
وی خاطرنشان کرد: ؛ هنوز بحث مذاکره پیش نیامده، رسما اعلام کردند که ایران باید به تمام تعهداتش در برجام بازگردد تا در عوض برای دستیابی به اقلامی خاص در زمینه مقابله با ویروس کرونا چارچوبی را مقابلش قرار دهیم؛ یعنی بدون پایبندی به تعهدات سابق خود و با محروم کردن ملت ایران از حقوق بدیهیاش، همچنان بر مدار قبلی میچرخند و این طبعا مورد قبول مردم ما نیست.
وقتی در جنگ تحمیلی مردم ما بمباران میشدند، چه کسی به کمک ما آمد؟
نماینده رهبرانقلاب در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر تمایل طرفهای غربی برای مذاکره درباره توان دفاعی و حضور منطقهای ایران، تصریح کرد: چهار سال پیش که کلینتون و ترامپ رقیب یکدیگر بودند، درباره ایران چه گفتند؟ کلینتون میگفت «تحریم فلجکننده» و ترامپ میگفت «فشار حداکثری». در دنیایی که به صراحت و با وقاحت تمام درباره یک ملت اینگونه سخن میگویند، آن میتوان بر سر توان موشکی مذاکره کرد؟
وی افزود: وقتی در جنگ تحمیلی مردم ما بمباران میشدند، چه کسی به کمک ما آمد؟ یا امروز که مردم یمن تحت شدیدترین شرایط جنگی هستند، کدام نهاد بینالمللی به کمک آنها رفته است؟ شورای امنیتی که برای چند سانتریفیوژ ایران قطعنامه صادر میکند، چطور است که برای جنایت در یمن قطعنامه صادر نمیکند؟ البته درباره یمن قطعنامه صادر کردند اما به نفع متجاوزان و علیه مردم بی پناه. منطقی است نمیتوان امنیت مردم و کشوری که رسما با آن دشمنی میکنند را نادیده گرفت و بر سر حقوقی چون توان دفاعی آن مذاکره کرد.
تعامل سازنده و گسترده، راه حل بی اثر کردن تحریم هاست
جلیلی در ادامه با بیان اینکه راه درست از بین رفتن تحریم، بی اثر کردن آن است، عنوان کرد: حذف گزینهی نظامی از روی میز دشمن، مرهون مقاومت در دفاع مقدس و تقویت بنیه دفاعی کشور است. امروز نیز او اهرم تحریمها را در دست گرفته و متقابلا راهکار صحیح برای حذف گزینهی جنگ اقتصادی، بی اثر کردن تحریم هاست.
عضو شورای روابط خارجی کشورمان افزود: یکی از راه های مهم بی اثر کردن تحریم تعامل سازنده و گسترده است. آمریکا در شرایط فعلی فعال ما یشاء نیست. رئیس شورای وزارت خارجه آمریکا می گوید دوران پسا آمریکا شروع شده و به قول شهید سلیمانی، آمریکا بسیار ضعیف تر از آن چیزی است که خودش را نشان می دهد.
وی با اشاره به تهدید به تحریم بنزین در دوران ریاست جمهوری بوش و اوباما، افزود: در آن سالها ما در عین حالیکه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت دنیا بودیم، بنزین را از خارج وارد میکردیم. آنها مرتبا تهدید به تحریم بنزین را پیش میکشیدند تا به ما فشار سیاسی وارد کنند؛ اما چه شد که این ابزار از دست آنها خارج شد؟ ما توانستیم با اتکا به توان ملی و جوانان کشور، از واردکننده بنزین به تولیدکننده و در ادامه به یکی از صادرکنندگان بنزین در جهان تبدیل بشویم. جوانان ما در پالایشگاه ستاره خلیج فارس حرکت بزرگی را انجام دادند و در نتیجه این اتفاق، تحریم بنزین بی اثر شد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه در پاسخ به سوالی درباره گسترهی تحریمهای اقتصادی و اقتصاد مقاومتی برای بی اثر کردن آنها، افزود: برخی معتقدند وقتی در درون کشور حرف از مقاومت زده میشود، معنایش این است که ما نباید با دنیا ارتباط داشته باشیم؛ این حرف غلطی است. چه کسی از مقاومت منظورش این است که نباید با دنیا ارتباط داشته باشیم؟! مقام معظم رهبری بارها و در سالیان متمادی روی این موضوع تکیه و تاکید کردند که باید تعامل گسترده و سازنده با کشورهای جهان صورت بگیرد. سوال این است که وقتی در جهان حدود 200 کشور وجود دارد، پس چرا باید دایره تعاملات خود را محدود به آمریکا و یا چند کشور اروپایی کنیم؟
وی تاکید کرد: ما در همسایگی مان، پانزده کشور داریم که حجم وارداتشان حدود هزار میلیارد دلار است. این بازار مهیا و فراهم است و همچنین اکثر این کشور ها نیازمند بسیاری از تولیدات ما هستند. اتفاقا ما باید این ضعف خودمان را جبران کنیم که دهها کشور دنیا را نادیده گرفتیم و میبایست مناسبات اقتصادی خود با این کشورها را سازماندهی کنیم.
جلیلی درباره فرصت همکاری بین المللی با سایر کشورها گفت: ایجاد تعامل سازنده و گسترده یعنی قدم نهادن در راه بی اثر کردن تحریم ها؛ سال ۹۴ رئیس جمهور چین به ایران می آید و بیان می کند من آماده ام با شما روابط راهبردی داشته باشم؛ خب این یک فرصت سازنده برای شماست. ما اگر همین فرصت را استفاده می کردیم، طرف مقابل در محاسباتش تجدید نظر می کرد و میگفت اگر فشار حداکثری علیه این کشور اعمال کنم، ایران فشار را از طریق همکاری با سایر دولت ها تخلیه میکند و طبیعتا تحریمهای اقتصادی در همین مسیر است که بی اثر میگردد.
معماران تحریم ایران در تیم بایدن هستند
دبیر سابق شورایعالی امنیت ملی کشورمان در پاسخ به این سوال که تفاوت میان دولتمردان جدید آمریکا با دوره قبلی را چگونه ارزیابی میکنید، اظهار داشت: این را به عنوان مشاهده عرض میکنم؛ در طول شش سالی که ما در مذاکرات هستهای بودیم، هم در آمریکا هم در انگلیس و هم در فرانسه تمام دولتهای اینها یک دور عوض شد و حتی حزب رقیبشان بر سرکار آمد اما یک درجه در مواضعشان تفاوت ندیدیم. حتی افراد مذاکرهکننده آنها نیز عوض نمیشد؛ افرادی که در دوران بوش به گفتگو میآمدند در زمان اوباما نیز تغییر نکردند و مواضع آنها نیز عوض نشد. این در صورتی اتفاق افتاد که اوباما با شعار تغییر – بخصوص در سیاست خارجی- بر سر کار آمده بود.
جلیلی خاطرنشان کرد: تحریمهای به اصطلاح فلجکننده در زمان اوباما و کلینتون پایهگذاری شد؛ تحریم های ثانویه نیز همینطور. همین تیمی که امروز با بایدن کار میکنند، اینها معمار تحریمها علیه ایران بودند. کتابی که تحت عنوان «جنگ خزانهداری» اخیرا به فارسی نیز ترجمه شده است، نوشته زارات عضو وزارت خزانه داری آمریکاست که میگوید ما تصمیم گرفتیم که از ابزار تحریم برای فشار استفاده کنیم.
وی تاکید کرد: علت مواضع اخیر رهبری در اینجا روشن میشود که تیم مذکور مجددا میخواهد بر سر کار بیاید و قصد دارد تا آن فشار حداکثری را به فشار هوشمند تبدیل کند. با فرض اینکه به برجام نیز بازگردند، هنوز مسئله این است که با بازگشت آمریکا به برجام کدام تحریم قرار است رفع شود؟ این مهم و قابل توجه است و نکات رهبری معظم نیز دقیقا در همین موضوع مطرح شده است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه عدهای در اجرای متن نامتوازن برجام هم عجله کردند، گفت: در همین متن نامتوازن یک عده عجله کردند و می گفتند بگذاریم سریع انجام شود. استدلالی داشتند و می گفتند این تحریم هایی که هست و قرار بود با برجام برداشته شود، هر یک روز ادامه آنها ۱۷۰ میلیون دلار برای کشور هزینه دارد؛ خب امروز که 750 تحریم نیز بیشتر شده، چقدر خسارات به کشور وارد شده است؟
جلیلی افزود: اگر کسی احساس کند بتواند شیشه را بشکند و هزینه ای برایش نداشته باشد،دیوار خانه را خراب می کند و اگر مجددا هزینهای متحمل رفتار او نشود،، اموال شما را تصاحب خواهد کرد؛ اگر مقابل او نایستید، برای شما امنیت پایدار باقی میماند؟
وی در پایان سخنانش با نقل قول از سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، تصریح کرد: شهید سلیمانی می گفت ما وقتی در میدان این ها را می بینیم اصلا آن چیزی که گفته می شود نیست؛ می بینیم چقدر شکست پذیر و ضعیف و آسیب پذیر هستند و ما می توانیم چقدر قوی عمل کنیم. قطعا در سایر عرصه ها هم همینطور است،در عرصه اقتصاد و دیپلماسی و سیاسی است و آن ها ضعیف تر از آن چیزی هستند که خودشان را نشان می دهند.
khamenei.ir