عشقی که مرز نمی‌شناسد

از زرتشتی‌ها و ارامنه ایران بگیرید که به احترام هموطنان خود در محرم سیاه می‌پوشند تا مسیحیان آمریکایی و غیرمسلمانان ده‌ها کشور اروپایی که در راهپیمایی روز عاشورا شرکت می‌کنند، غیرمسلمانان زیادی هستند که درگیر عشق امام حسین(ع) شده اند، عشقی که انگار هیچ حد و مرزی نمی‌شناسد. همزمان با سالروز شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان، جمع زیادی از محبان آن حضرت در کشورهای مختلف جهان مراسم عزاداری به پا می کنند و ارادت خود به سیدالشهدا(ع) را به نمایش می گذارند. در پرونده امروز زندگی سلام علاوه بر دو روایت از برگزاری مراسم عزاداری در شهرهای فرایبورگ و اشتوتگارت آلمان، با یک غیرمسلمان هم درباره دلایل ارادتمندی اش به امام حسین(ع) گفت‌و‌گو کردیم.

عزاداری به یادماندنی در ورزشگاه فرایبورگ

گزارش زندگی‌سلام از برگزاری مراسم‌ عزاداری برای امام حسین(ع) در چند شهر آلمان

جنبش‌های اسلام‌ستیزی که به دنبال پروپاگاندای ضد اسلامی در کشورهای غربی به ‌وجود آمده‌اند، تمام تلاش خود را می‌کنند تا تصویری منفی از اسلام و مسلمانان به نمایش بگذارند. این حرکات خزنده با ایجاد ترس، پیش‌داوری و تبعیض‌های غیرعقلانی در برابر مسلمانان موفق شده‌اند تا مفهومی به نام اسلام‌هراسی را گسترش دهند. آن‌ها کلیت اسلام و تاریخ مسلمانان را به عنوان امری افراطی محکوم می کنند و اکثریت میانه‌رو مسلمانان را انکار و اسلام را به‌عنوان مشکلی برای جهان معرفی می کنند. از طرفی جنگ‌های خاورمیانه و حملات تروریستی گروه هایی مثل داعش و... در گوشه و کنار اروپا افکار عمومی اروپایی ها را در برابر کلیدواژه اسلام حساس کرده است. در این میان این وظیفه مسلمانان است که با برگزاری آیین‌ها و گردهمایی های مذهبی و دعوت از غیر مسلمانان چهره واقعی و آشتی‌جویانه اسلام را به دیگران بشناسانند. از جمله این آیین‌ها، مراسم ایام محرم و برپایی مجالس در تاسوعا و عاشورای حسینی است. با ذکر این مقدمه که به نظرم مهم و ضروری بود، باید دانست که آلمان بیشترین تعداد مسلمان را در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارد. هرچند با گسترش تعداد پناهجویان و جابه‌جا شدن آن‌ها در میان کشورهای اروپایی آمار دقیقی از تعداد شیعیان ساکن این کشور وجود ندارد اما بر اساس وب‌سایت ویکی شیعه، جمعیت شیعیان این کشور حدود 600 هزار نفر تخمین زده می‌شود. شیعیان در آلمان از حمایت‌های حکومتی چندانی برخوردار نیستند و جز شهرهای هامبورگ، برلین، مونیخ، فرانکفورت و چند شهر بزرگ دیگر، بقیه شهرهای آلمان فاقد مساجد شیعیان هستند. این مساجد عمدتاً با حمایت افراد متمول شیعه و هزینه‌ شخصی ساخته شده‌اند. این در حالی است که با حمایت و سرمایه‌گذاری کلان حکومت عربستان تقریباً در تمام شهرهای آلمان مساجد و مراکز وهابیت وجود دارد. ترک‌های ترکیه که بیشترین تعداد مهاجران و بزرگ ترین اقلیت آلمان را تشکیل می‌دهند، بیشترین تعداد مسجد را در این کشور ساخته‌اند. مساجد ترک‌زبانان در آلمان با آن چه ما به عنوان مسجد در ذهن داریم متفاوت است. بسیاری از این مساجد، منازلی عادی هستند که تنها در ورودی آن‌ها اسماء متبرکه نوشته شده‌ است. در این پرونده به تلاش‌های شیعیان ساکن آلمان برای برپایی مراسم محرم می‌پردازیم.

عزاداری در شهر اشتوتگارت که مسجد ندارد

شکوفه و همسرش سال‌هاست که در کشور آلمان زندگی می‌کنند و به دلیل ارادت بسیاربه اهل‌بیت(ع) در تمام سال‌های اقامت‌شان تلاش کرده اند تا چراغ برگزاری مراسم شب‌های محرم را زنده نگه ‌دارند. شهر اشتوتگارت که محل سکونت آن‌هاست، مسجدی برای شیعیان ندارد. از همین رو همسر شکوفه و چند تن دیگر از مریدان اهل‌بیت(ع) با هزینه شخصی در ایام محرم مکانی را برای برگزاری مراسم اجاره می‌کنند.

رشد حضور آلمانی‌های غیر مسلمان در این مراسم

این مراسم در سال‌های گذشته با سخنرانی به زبان فارسی آغاز می شد که مضمون آن عموماً پرداختن به فلسفه قیام عاشورا بود و بیشتر شرکت کنندگان در آن، پناهجویان افغانستانی، ایرانی، تاجیکستانی و ... بودند. حالا و در سال‌های اخیر، رشد چشمگیر حضور آلمانی‌ها در این مراسم که بعضی‌هایشان حتی مسلمان هم نیستند باعث شده، سخنرانی و عزاداری دراین مراسم به دو زبان فارسی و آلمانی انجام شود تا علاوه بر مخاطب اصلی فارسی زبان، آلمانی‌ها هم بتوانند از مباحث بهره‌مند شوند.

باحجاب شدن زنان آلمانی بعد از شرکت در عزاداری

حضور در مراسم عزاداری برای همه آزاد است. در ضمن زن‌ها چه مسلمان و چه غیر مسلمان می‌توانند در عزاداری حاضر شوند. شکوفه معتقد است این حضور به جذب افراد بیشتری به دامن اسلام و شیعه کمک کرده است و زنان بی‌حجابی بوده‌اند که بعد از چند سال شرکت در همین مراسم، حجاب را برگزیده اند و بعضی هایشان هم به برکت حضور در عزاداری امام حسین(ع) مسلمان شده اند.

نکاتی جالب درباره زمان و مکان برگزاری این مراسم

روال معمول در ایران و سایر ممالک شیعه‌نشین این است که مراسم تا پاسی از شب ادامه داشته باشد، اما در کشورهای اروپایی با توجه به تعطیلی شهرها در ساعات اولیه شب، بانیان مجلس تلاش می‌کنند تا اخلالی در نظم عادی شهر صورت نگیرد. از همین رو سخنرانی و سینه‌زنی مختصر را پیش از اذان مغرب آغاز و سپس نماز مغرب را به جماعت برگزار می‌کنند. مراسم به گونه‌ای برگزار می‌شودکه تا پیش از ساعت 10 شب خاتمه یابد چراکه ایجاد سر و صدا در ایام غیرتعطیل و در آخر شب‌ها، در فرهنگ این کشور زیبا نیست.

خانم‌های آلمانی هم نذری می‌پزند

زنان در برپایی مجالس محرم نقش عمده‌ای دارند و با پختن انواع نذری نظیر کیک و حلوا از دیگر عزاداران پذیرایی می‌کنند. سال گذشته و در اتفاقی جالب، یک خانم آلمانی هم غذای محلی آلمانی ها را پخته بود و از بانیان خواست که بعد از مراسم بین عزاداران پخش کنند.

بیشتر عزاداران غیر مسلمان جوان‌های اروپایی هستند

شیعیان شرکت‌کننده در این مراسم، عموماً به همراه خانواده در این مجلس حاضر می‌شوند چراکه ایام محرم فرصت مناسبی است تا والدین فرزندانشان را با احکام و آیین‌های مذهبی و سنتی خود آشنا کنند اما بیشتر شرکت‌کنندگان آلمانی یا اروپایی‌هایی که در آلمان زندگی می‌کنند، جوان هستند و با شور و شوق عجیبی در این مراسم شرکت می کنند. یکی از آن‌ها چند سال پیش به شکوفه گفت: «من فقط یک سال و برخلاف میل باطنی‌ام برای شرکت در این مراسم به همراه یکی از دوستان مسلمانم به این جا آمدم و نمی‌دانم چرا بعد از آن، هر سال بدون این‌که دعوتم کنید، راهی خانه‌تان می‌شوم!»

عزاداری برای حضرت علی‌اکبر(ع) در ورزشگاه فرایبورگ

شیعیان لبنانی در آلمان پرچم‌دار برگزاری مراسم بزرگداشت مقام امام حسین(ع) در ایام محرم هستند و در شهرهای بزرگ و کوچک هیئت‌های مذهبی به راه می اندازند و از مسلمان و غیرمسلمان دعوت می‌کنند تا در مراسم‌شان شرکت کنند. شهر فرایبورگ، شهری کوچک در جنوب غربی آلمان است که به دلیل ماهیت دانشجویی و حکمرانی حزب سبز -از احزاب حامی پناهجویان- میزبان تعداد کثیری از افراد با ملیت‌های گوناگون است. لبنانیان در این شهر ، بانی اصلی برگزاری مراسم مذهبی مختص شیعیان هستند. هرچند هنوز موفق به تأسیس مسجد نشده‌اند اما در سال‌های اخیر با احداث یک حسینیه، توانسته‌اند مکانی ثابت برای برپایی مراسم‌شان فراهم کنند. روایتی که در ادامه خواهید خواند، مراسم به‌یادماندنی بزرگداشت حضرت علی‌اکبر(ع) است که سال 2018 به همت شیعیان لبنانی در این شهر برگزار شد و خبر برگزاری اش هم به ندرت و فقط در چند رسانه عربی، پوشش داده شد.

عزاداری که در حافظه فرایبورگی‌ها ماندگار شد

سال قبل برای برپایی این مراسم ورزشگاه سرپوشیده فرایبورگ اجاره شد تا امکان میزبانی از عزاداران و شرکت‌کنندگان بیشتری فراهم شود. سپس با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و چاپ تراکت‌های تبلیغاتی، زمان و مکان مراسم به‌ اطلاع عموم مردم این شهر رسید. با اطلاع رسانی دقیق و منظم در روز برپایی مراسم جمعیت کثیری از مسلمان و غیرمسلمان در این محفل گرد هم آمدند. بانیان مجلس که تمام هزینه‌های آن را از محل نذورات شخصی افراد فراهم کرده بودند، برای زیباتر کردن مراسم در ورودی ورزشگاه میزهای بزرگی را با گل‌های سرخ و شمع تزیین کرده بودند و به هر کدام از شرکت‌کنندگان یک گل و یک شمع روشن هدیه می‌دادند. با این کار علاوه بر نورانی و روحانی کردن محفل، توانسته بودند توجه غیرمسلمانان شرکت‌کننده در مراسم را به خود جلب کنند چراکه روشن کردن شمع در سایر ادیان نیز کارکردی آیینی دارد. داخل محوطه ورزشگاه نیز با پارچه‌های مشکی منقش به اسامی متبرک آذین‌بندی شده بود. با یک حساب سرانگشتی من، حدود هزار نفر از شیعیان و غیرشیعیان و حتی غیرمسلمانان از این مراسم استقبال کردند و یکی از بزرگ ترین گردهمایی‌های آیینی در حافظه جمعی ساکنان آن منطقه نقش بست.

رسم قرآن خوانی در روز عاشورا

درباره نحوه برگزاری این مراسم هم باید بدانید که مراسم با ایراد سخنرانی به دو زبان آلمانی و عربی آغاز شد. در ادامه و طبق رسم قدیمی برگزارکنندگان این مراسم، قرآن خوانی شروع شد و دقایقی برای کسب رضایت سیدالشهدا، شرکت کنندگان به تلاوت قرآن پرداختند. سپس مداحی و سینه‌زنی در دسته‌های منظم صورت گرفت. آن چه مراسم سال گذشته عزاداران حسینی در شهر فرایبورگ را به یاد ماندنی‌تر کرد، نظم بسیار برگزارکنندگان و همدلی آنان بود که بدون چشم‌داشت و تنها به عشق امام حسین(ع) و به عنوان تبلیغی برای مکتب عاشورا آن را برپا کرده بودند. ظاهرا تعدادی از شرکت کنندگان در آن مراسم با بعضی از دست اندرکاران برگزاری این عزاداری در سال گذشته تماس گرفته‌اند تا امسال هم در عزاداری شرکت کنند.

روزنامه خراسان