اقدام خلاف قانون شورای عالی انقلاب فرهنگی
چند روز پیش اعلام شد که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی قصد دارد در جلسه‌ای فوق‌العاده به رأی دیوان عدالت درباره داوطلبان شبهه‌دار کنکور ورود کرده و آن را لغو کند. تصمیمی که انتقادات بسیاری را برانگیخت.
نسیم‌آنلاین: پس از اختلافی که بین دیوان عدالت اداری و سازمان سنجش آموزش کشور بر سر داوطلبان شبهه‌دار و اخراج یا عدم اخراج آن‌ها پیش آمد، در نهایت، عبدالرسول پورعباس رئیس سازمان سنجش، استعفا کرد. چند روز پس از این استعفای پر حاشیه، سید جلال موسوی معاون نظارت و راهبری ستاد تعلیم و تربیت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، اعلام کرد که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در جلسه‌ای فوق‌العاده و با حضور سران قوا به این مسئله می‌پردازد و حکم بازگشت به تحصیل داوطلبان شبهه‌دار کنکور که توسط دیوان عدالت صادر شده است، توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی لغو می‌شود. او مبنای صلاحیت این شورای‌عالی برای ورود به پرونده و نقض حکم دیوان عدالت را «مصوبۀ 630 شورای‌عالی انقلاب فرهنگی» دانسته است.
دربارۀ ابعاد حقوقی تصمیم شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مبنی‌بر ورود به پرونده و نقض رأی دیوان عدالت و صلاحیت این شورا در رسیدگی به این مسئله، با بیژن عباسی عضو هیأت‌علمی گروه حقوق دانشگاه تهران، گفت‌و‌گویی به شرح زیر صورت گرفت.
نسیم‌آنلاین: آیا ازنظر قانونی، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی چنین صلاحیتی برای ورود به این مسئله و نقض حکم دیوان را دارد؟ آیا مصوبۀ 630 شورای‌عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند مبنای این اقدام شورا باشد؟
عباسی: یکی از اصول استقلال قوۀ قضائیه، لازم‌الاجرا بودن تصمیمات و احکام این قوه است. به‌جز از درون قوۀ قضائیه، هیچ نهاد یا شخصی نمی‌تواند رأی یک مرجع قضایی را لغو کند. اگر نهاد یا شخص بیرونی ورود کرده و رأی را لغو کند، اصل تفکیک قوا را نیز نقض کرده است.
یکی از وظایف دیوان عدالت، رسیدگی به تصمیمات نهادهای اداری و مقامات عمومی است و اصل بر این است که دیوان در رسیدگی به شکایات از نهادها و مقامات عمومی، صلاحیت دارد. فقط در رابطه با تعدادی از نهادها صلاحیت ندارد که اسامی آن نهادها نیز در قانون ذکر شده است.
بنابراین، هیچ نهادی نمی‌تواند تصمیمات دیوان عدالت را نادیده بگیرد. کدام قانون مجوز داده است که یک مرجع خارج از قوۀ قضائیه می‌تواند تصمیم قوۀ قضائیه را لغو کند؟ اگر مصوبه‌ای هم وجود دارد که چنین اجازه‌ای داده است، آن مصوبه نیز خلاف قانون است. با مصوبۀ شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نمی‌توان صلاحیت دیوان را محدود کرد.
نسیم‌آنلاین: قانون دیوان عدالت اداری بیان می‌کند که رسیدگی به مصوبات شورای‌عالی انقلاب فرهنگی که در‌حدود صلاحیت این شورای‌عالی وضع شده است، در صلاحیت دیوان عدالت نیست. طبق این ماده می‌توان این اقدام و ورود شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را قانونی دانست؟
عباسی: تبصرۀ 2 مادۀ 12 قانون دیوان عدالت اداری، رسیدگی به مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای‌عالی فضای مجازی، «در حوزۀ تحت صلاحیت این شوراها» را خارج اختیارات دیوان عدالت می‌داند. ولی این مورد اخیر، خارج از صلاحیت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است. لذا، شامل استثنائات قانون دیوان عدالت نشده و درصورتی که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی براساس این مصوبه رأیی صادر کند که در آن حکم دیوان نقض شده باشد، آن رأی توسط دیوان عدالت قابل ابطال است.
