ظهور ال لوکو در بوئنوس آیرس
در انتخابات اخیر آرژانتین که به دور دوم نیز کشیده شد، شاهد تقابل سنگین میان دو گروه راستگرایان افراطی و چپگرایان میانه رو بودیم که به پیروزی شخصی ملقب به ال لوکو(دیوانه) ختم شد. او کیست و چرا انتخاب او دیوانگی است؟
نسیمآنلاین: انتخابات 2023 آرژانتین با مشارکت 76 درصدی مردم برگزار شد. در دور اول که در تاریخ 22 اکتبر برگزار شد، سرخیو ماسا، وزیر دارایی دولت قبل با 36.6 درصد آرا و خاویر میلی با 30.1 درصد آرا و همچنین پاتریسیا بویریچ، (نامزد راست میانه) با 23.8 درصد آرا توانستند مقام اول تا سوم را به خود اختصاص دهند. در ادامه انتخابات سرخیو ماسا و خاویر میلی به دور دوم راه یافتند. پاتریسیا بویریچ نتوانست به دور دوم راه یابد اما تصمیم او در حمایت از میلی تاثیر بسیاری بر ادامه روند انتخابات گذاشت و منجر به پیروزی خاویر میلی در دور دوم شد.
به این ترتیب خاویر میلی در دور دوم که در تاریخ 19 نوامبر برگزار شد، توانست با کسب 55.7 درصد آرا در مقابل سرخیو ماسا که تنوانسته بود 44.3 درصد آرا را بدست آورد به پیروزی رسید. پیروزی خاویر میلی بسیار چشمگیر بود زیرا پس از بازگشت دموکراسی به این کشور از سال 1983 تا کنون هیچ رئیس دولتی نتوانسته بود که به این درصد رای در انتخابات دست یابد.
خاویر مایلی کیست؟
خاویر مایلی سیاستمدار، اقتصاددان و نویسنده 53 ساله آرژانتینی و طرفدار سرسخت مکتب اتریش است که در حزب راستگرای افراطی لا لیبرتا آوانزا (La Libertad Avanza) مطرح شده و در انتخابات 2023 به پیروزی رسید. بسیاری از تحلیلگران سیاسی او را پوپولیست و افراطی نامیده و انتخاب وی را ناشی از بحران مالی سالیان اخیر آرژانتین میدانند. در آرژانتین به وی لقب ال لوکو دادند که به معنی دیوانه است. وی قبل از این مجری برنامه رادیویی بوده و به دلیل تالیفاتش در حوزه اقتصاد و رویکرد انتقادیش نسبت به سیاستهای اقتصادی دولت مطرح شده بود و تا پیش از این در دانشگاه مشغول به تدریس اقتصاد بود. از دیگر نقاط جنجالی زندگی سیاسی وی انتقاد شدید از پاپ به دلیل موافقتش با سقط جنین است. خاویر میلی از مخالفان سرسخت سقط جنین بوده و در کمپین خود بر علیه قانون سقط جنین فعالیت دارد. وی همچنین از طرفدارن سرسخت اسرائیل بوده و این کشور را متحد آرژانتین معرفی میکند.
از دیگر مواضع جنجالی وی این است که جنایات دوران دیکتاتوری نظامی آرژانتین را که منجر به کشتار 30 هزار نفر در آن دوران شد را محکوم نمیکند و آن را کوچک میشمارد.
البته چیزی که بسیاری از مخالفان وی را در داخل و خارج از آرژانتین نگران کرده است وعدههای انتخاباتی اوست. حذف 12 وزارتخانه از جمله وزارت بهداشت و آموزش و همچنین بستن بانک مرکزی آرژانتین و جایگزین کردن دلار و همچنین قطع رابطه تجاری با برزیل و چین و در نهایت قانونی کردن خرید و فروش اعضای بدن از وعدههای انتخاباتی وی بوده است.
خاویر میلی به دلیل علاقه به مکتب اقتصادی اتریشی تلاش دارد تا دولت را تا جایی که امکان دارد کوچک کند. این به معنی حذف بسیاری از خدمات دولتی و نهادهای دولتی است که ممکن است به دامن زدن به بحران اقتصادی در آرژانتین و افزایش افراد زیر خط فقرختم شود اما باید توجه داشت که مایلی این سیاستها را قبل از انتخاب شدن مطرح کرده بود و به همین دلیل توانست در انتخابات پیروز شود. اما سوالی که اینجا مطرح میشود این است که چرا شخصی که قرار است تمام خدمات دولتی و وزارتخانهها را از میان بردارد رای میآورد؟!
بحران اقتصادی، میراث دولت قبلی
خاویر میلی در حالی دولت را تحویل خواهد گرفت که با چالشهای فراوانی رو به رو است. خزانه خالی دولت، زیر خط فقر بودن 40 درصد از 45 میلیون آرژانتینی، بدهی 44 میلیارد دلاری به صندوق بین المللی پول و تورم نزدیک به 150 درصد از مشکلات اصلی دولت میلی در ابتدای آغاز کار خواهد بود. مشکلاتی که ریشه در گذشته این کشور دارد. به خصوص در دولت قبل که توسط چپگرایان و به رهبری فرناندز کنترل میشد. آرژانتین در دو سال ابتدایی دولت فرناندز به دلیل شیوع کرونا با محدودیتهای فراوانی رو به رو شد که منجر به بدتر شدن وضعیت اقتصادی این کشور شد و تورم را به دلیل هزینههای بالای دولت به شدت افزایش داد. بسیاری معتقدند که دولت فرناندز به دلیل بی برنامگی از ضعف شدید رنج برده و توان مقابله با چالشهای روز را نداشت و دومین اقتصاد آمریکای جنوبی را به نابودی کشاند.
بسیاری انتخاب یک نامزد راستگرای افراطی را حاصل وضعیتی میدانند که دولت چپگرای قبلی ایجاد کرده و معتقدند که مردم آرژانتین به این نتیجه رسیدهاند که بالاتر از سیاهی رنگی نیست. البته این رفتار مردم را نمیتوان غیرمنطقی و کاملا احساسی دانست. حضور یک اقتصاددان راستگرا در راس امور به جای چپگرایان به عنوان آخرین راه نجات در میان طرفداران میلی مطرح شده است. راه نجاتی که ممکن است به بدتر شدن شرایط منتهی شود زیرا خاویر میلی در قدم اول قرار است بسیاری از خدمات عمومی که مردم ضعیف و کم درآمد را متنفع میکند حذف کرده و 12 وزارتخانه را تعطیل کند. قدمی که او به عنوان علاج سرطان تورم از آن یاد میکند!
در حال حاضر چیزی که مشخص است این است که مردم آرژانتین دست به قمار بزرگی زدهاند که حاصل یاس و ناامیدی است و نتیجه آن نیز مشخص نیست.
واکنشهای بین المللی به انتخاب خاویر میلی
انتخاب خاویر میلی به عنوان رئیس جمهور آرژانتین واکنشهای متفاوتی را در منطقه آمریکای شمالی و در سطح جهان برانگیخت. برای مثال سایت پارلمان اروپا از او به عنوان یک سیاستمدار پوپولیست راستگرا یاد کرد و او را به بولسونارو و دونالد ترامپ تشبیه کرد. البته واکنشها در میان کشورهای آمریکای جنوبی به دو دسته موافق و مخالف تقسیم شد و رهبران و شخصیتهای راستگرای این قاره مانند بولسونارو، رئیس جمهور اسبق برزیل و نایب بوکله، رئیس جمهور فعلی السالوادور از این انتخاب حمایت کردند.
در مقابل نیز روسای جمهور چپگرای این قاره قرار داشتند که با سردی و حتی انتقاد به این مسئله پرداختند. برای مثال گوستاو پترو، رئیس جمهور چپگرای کلمبیا از پیروزی میلی ابراز تاسف کرده و این اتفاق را برای آمریکای لاتین غم انگیز دانست. بولکه، رئیس جمهور السالوادور نیز در پاسخی کنایه آمیز به پترو نوشت: «حالا بدون گریه برو»
از دیگر شخصیتهایی که از پیروزی مایلی حمایت کرد دونالد ترامپ بود. ترامپ در واکنش به پیروزی خاویر میلی نوشت: «من بسیار به تو افتخار میکنم. شما کشور خود را برگرداندید و واقعا آرژانتین را دوباره عالی خواهید کرد.» «آرژانتین را دوباره عالی خواهید کرد» برگرفته از شعاری است که در کمپین انتخاباتی ترامپ مطرح بوده و هست و به نظر میرسد که شباهت میان دو شخصیت در آینده و در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات 2024 بر رابطه آنها تاثیرگذار خواهد بود.
نوع واکنش رهبران کشورهای آمریکای شمالی به انتخاب خاویر میلی نشان داد که انتخاب او نوعی درگیری و نزاع را میان کشورهای این منطقه ایجاد کرده و ممکن است به رشد ملیگرایی و قدرت گرفتن احزاب راستگرا در منطقه آمریکای جنوبی بیانجامد.