تلاش برای تکمیل طرح ابراهیم
در هفتههای گذشته و هفته پیشِ رو تلاشهای دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی برای برقراری ارتباط مستقیم بین عربستان سعودی و رژیم اسرائیل افزایش یافته و این تلاشها تاکنون نتیجه بخش نبوده است اما همچنان باید منتظر تحولات هفتههای آتی ماند.
نسیمآنلاین: در روزهای گذشته خبری مبنی بر تعلیق مذاکرات بین مقامات سعودی و رژیم صهیونیستی از سوی رسانههای سعودی منتشر شد که از سوی دولت اسرائیل تکذیب شد اما با توجه به منشاء خبر و علت ذکر شده برای تعلیق مذاکرات میتوان تا حدودی از تعلیق مذاکرات از سوی عربستان مطمئن شد. منابع سعودی عدم امتیازدهی دولت راستگرای افراطی اسرائیل به تشکیلات خودگردان فسطین و زیرپا گذاشتن ایده دو دولتی را علت اصلی تعلیق مذاکرات اعلام کرده است. پس از سر کار آمدن دولت جدید نتانیاهو که با ائتلاف صهیونیستهای افراطی رخ داد، فشارها بر فلسطینیان به خصوص در کرانه باختری افزایش یافته و همین امر منجر به بالا گرفتن انتقادات اعراب و حتی غرب از رژیم صهیونیستی شده است.
با اینکه طی هفتههای گذشته هیئتی از رژیم صهیونیستی از ریاض بازدید کرد و گفتگوهایی میان مقامات سعودی و صهیونیستها شکل گرفت اما این گفتگوها پس از پافشاری صهیونیستها بر سیاست عدم امتیازدهی به فسطینیها بی نتیجه ماند. با توجه به اهمیت و نقش عربستان سعودی در میان اعراب و کشورهای حاشیه خلیج فارس، برقراری ارتباط بین اسرائیل و رژیم صهیونیستی مهمترین تکه پازل طرح ابراهیم است که از سه سال پیش شروع شده است. بدون حضور عربستان این طرح ناقص میماند و حضور کشورهایی مانند بحرین نیز متزلزل خواهد شد.
نقش آمریکا در برقراری ارتباط
آمریکا از ابتدای مطرح شدن طرح ابراهیم نقشی فعال در تشویق و حتی تهدید کشورهای عربی به منظور عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی داشت و این اقدامات ایالات متحده تلاشی برای طراحی معماری امنیتی جدید خود در منطقه خاورمیانه صورت میگیرد. سیاست فشار بر کشورها و به موازات آن امتیازدهی به آنها برای برقراری ارتباط با رژیم صهیونیستی و به رسمیت شناختن موجودیت آن از چند سال قبل توسط کاخ سفید کلید خورده است و آخرین مورد آن بحرین بود که توانست به توافقی امنیتی با دولت آمریکا دست یابد.
همچنین توافق بین سعودی و رژیم صهیونیستی میتواند دستاورد بزرگی برای دولت جو بایدن در حوزه سیاست خارجی محسوب شود و در کنار این موفقیت بزرگ که احتمالا هزینه انتخابات خواهد شد، دولت آمریکا جبهه متحد جدیدی بر علیه ایران ایجاد خواهد کرد.
مانع صهیونیسم افراطی بر سر راه توافق ابراهیم
برقراری ارتباط میان سعودی که تلاش دارد خود را رهبر جهان اسلام و عرب بنامد و رژیم صهیونیستی که دشمن اعراب به حساب میآید کار راحتی نیست و به خصوص پس از روی کار آمدن احزاب راستگرا و افراطی صهیونیست در دولت جدید نتانیاهو این چالشها بیشتر از گذشته شده است. اقدامات وزرای افراطی کابینه دولت نتانیاهو از جمله هتک حرمت متعدد به مسجد الاقصی و افزایش خشونت بر علیه فلسطینیان و گسترش شهرک سازیها مواردی است که نه تنها صدای اعتراض اعراب سازشگر را در آورده بلکه منجر به اعتراض اروپاییها و دولت جو بایدن به اقدامات رژیم صهیونیستی شده است. دولت بایدن از منتقدان اصلی دولت جدید اسرائیل و اقدامات آنها است و اختلافات میان آمریکا و اسرائیل به جایی رسیده که مقامات دولت نتانیاهو آمریکا را به سازماندهی و تحریک تظاهرات به اصلاحات قضایی در این کشور محکوم میکنند!
اقدامات نژادپرستانه اعضای کابینه رژیم به خصوص اقدامات اصموطریچ و بن گویر که از افراطیترین اعضای کابینه هستند بارها صدای اعتراض اعراب سازشگر به ویژه اماراتیها را در آورده است و فعالیتهای نژادپرستانه و ادبیات ضد عربی این شخصیتها مانعی بر روند عادی سازی روابط بین سعودی و رژیم به حساب میآید. البته تلاش برای احیای ایده دو دولت و حمایت از تشکیلات خودگردان فلسطینی درخواستی غیر ممکن بود که به بهانه امتیازگیری بیشتر سعودیها از آمریکا و رژیم مطرح شده است و بعید است که در صورت دستیابی سعودی به امتیازات بزرگتر کنار گذاشته نشود اما آن چیزی که واضح است امتیاز ندادن جناح راست افراطی رژیم حتی به اعراب اسرائیلی است.
نشست حاشیهای سازمان ملل
مقامات سازمان ملل از برگزاری نشستی حاشیهای در کنار نشست سالیانه سازمان ملل متحد در نیویورک خبر دادند که قرار است بر سر مسئله فلسطین و بدون حضور طرفهای فلسطینی و نمایندگان رژیم صهیونیستی برگزار شود. این رویداد که «روز صلح برای خاورمیانه» نامیده شده است قرار است تا با حضور اتحادیه عرب، اتحادیه اروپا و کشورهای تأثیرگذاری چون مصر و اردن و به میزبانی عربستان برگزار شود. فارغ از دستاورد و نتیجه این رویداد تلاش عربستان سعودی برای مطرح کردن مسئله فلسطین در حاشیه نشست سازمان ملل متحد نشان از هدف آنها برای کنشگری بیشتر در منطقه و بازیابی چهره خود به عنوان حامی مسلمانان منطقه و اعراب دارد. تلاشی که احتمالا در راستای امتیازگیری بیشتر از آمریکاییها انجام میگیرد.
ریاض قبل از این به تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرده بود که حاضر است در صورت عدم پیشرفت ایده دو دولتی و ایجاد دولت مستقل فلسطینی از مذاکرات صلح موسوم به طرح ابراهیم کنارهگیری کند. این در حالی است که عربستان سعودی در صورت گرفتن امتیازات مدنظر خود که میتواند در برگیرنده موارد زیادی همچون دستیابی به فناوری هستهای یا جنگندههای نسل پنجم است، به توافق عادی سازی تن داده و عادی سازی روابط با صهیونیستها را عملی کند. اما باید منتظر ماند و دید که آیا سعودیها در امتیازگیری از آمریکا و اسرائیل موفق خواهند بود یا خیر.