ترور و ناامنی؛ میراث کرونا و کوکائین در اکوادور

نسیم آنلاین؛ پویا جادی: خیابان جای امنی نیست. در مقابل برخی از پاسگاه‌های پلیس این کشور کیسه‌های شن قرار داد شده تا نقش سنگر را ایفا کند. سنگرهایی که باید جلوی رگبار گاه و بیگاه گلوله را بگیرند. تسلیحات و مهمات پلیس و حتی حقوق آنها در مقایسه با اعضای مافیا و کارتل‌های مواد مخدر کمتر است و همین منجر به بی انگیزه شده آنها برای مقابله با جرم و جنایت در محلات خلافکاران شده است. اگر تمایلی به این کار داشته باشند هم باید فکری به حال کمبود بنزین برای خودروهای خود کنند. بی عملی پلیس باعث شده تا دولت دست به دامان اقدامات نظامی و استفاده از ارتش برای برقراری امنیت بخشی از شهرها شود که همین منجر امر منجر به افزایش خشونت‌ها شده است. خشونت‌هایی که در آخرین مورد مشهور خود جان یکی از کاندیداهای راستگرای انتخابات ریاست جمهوری این کشور را گرفت. فرناندو ویاویسِنسیو پس از سخنرانی در جمعی انتخاباتی در حال خروج از محل بود که پس از سوار شدن در ماشین خود به گلوله بسته شد و سه گلوله به او اصابت کرد. چند ساعت بعد وی در بیمارستان جان سپرد تا اکوادور را به تیتر یک اخبار رسانه‌های جهان ببرد.

امنیتی که از دست رفته است

تا چند سال قبل گروه‌های مافیایی و خلافکار در این کشور آمریکای جنوبی وجود داشتند اما سطح جرم و جنایت در این کشور به اندازه امروز نبود. ترکیب دولت راستگرای گیِرمو لاسو و بحران اقتصادی ناشی از کرونا منجر به این شد که سیاست‌های تامین اجتماعی دولت کنار گذاشته شود و از طرفی بدهی‌ها و بیکاری و گرسنگی نیز افزایش یافت و در نتیجه بسیاری از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان گرسنه در این کشور 18 میلیون نفری جذب گروه‌های خلافکاری و کارتل‌های مواد مخدر شدند تا امرار معاش کنند. امرار معاشی که از طریق باجگیری، مواد مخدر و قتل و جنایت صورت می‌گیرد.

طبق آمار رسمی پلیس این کشور 3568 مورد مرگ خشونت آمیز(قتل) در شش ماه نخست سال جاری میلادی در این کشور ثبت شده که بیشتر از 2042 مورد مدت مشابه سال گذشته است. سال 2022 با 4600 مورد قتل به پایان رسیده بود که دوبرابر بیشتر از سال 2021 بود و این نشان از افزایش خشونت‌ها در این کشور آمریکای لاتین دارد. اکوادور در کمتر از 5 سال قبل کشوری امن و آرام در آمریکای لاتین بود که مقصد گردشگری بسیاری از گردشگران خارجی بود اما در حال حاضر تبدیل به جولانگاه کارتل‌ها شده است و آورده آنها برای این کشور چیزی جز ناامنی و خونریزی نیست. قتل‌های سازمان یافته این کشور که به سیاستمداران نیز رسیده است منجر به برجسته شدن نام این کشور در اخبار بین المللی شده است و جالب اینجاست که قتل ویاویسنسیو اولین مورد چند وقت گذشته نیست. قبل از او نیز چند نفر از سیاستمداران این کشور که مواضع سختی را در قبال گروه‌های خلافکاری گرفته بودند، توسط آنها ترور شدند. شهردار شهر مانتا که سومین شهر بزرگ این کشور به حساب می‌آید قبل از ویاویسنسیو مهمترین ترور کارتل از سیاستمداران به حساب می‌آمد.

البته باید توجه داشت که ترور سیاستمداران تنها بر رسانه‌های خارجی این کشور تاثیرگذار نیست و قبل از آن بر نتیجه انتخابات این کشور تاثیر دارد. ترور این سیاستمدار راستگرا می‌تواند بر سرنوشت چپگرایان تاثیر بدی بگذارد و همچنین می‌تواند فرصتی برای بهره‌برداری آنها باشد. خانم لوئیزا گنزالس که کاندیدای حزب چپگرای اپوزیسیون دولت است و نمایندگی جریان«کوره ایسمو» را بر عهده دارد تا قبل از این ترور دولت را به دلیل مقابله ضعیف و ناکارآمد در قبال کارتل‌های مواد مخدر مورد انتقاد قرار داده بود می‌تواند از رای بیشتری برخوردار شود. وی که تا قبل از این پیشتاز نظرسنجی‌های انتخاباتی بود تنها یکی از کاندیداهای باقیمانده در رقابت انتخاباتی 29 مرداد است.

 خانم گنزالس همچنین به افزایش خشونت‌ها و شورش در زندان‌های این کشور اشاره کرد که حداقل 400 نفر از زندانیان در سال 2021 بر اثر این خشونت‌ها جان خود را از دست داده‌اند و زندان‌ها در دوره دولت گیِرمو لاسو به مراکز تفریحی کارتل‌ها تبدیل شده است.

رقابت بر سر قدرت

رقابت بر سر قدرت در این کشور تنها محدود به انتخابات ریاست جمهوری نیست و جنگی در زیر پوست شهرها وجود دارد که یکی از عوامل اصلی افزایش خشونت‌ها در اکوادور است. مقامات پلیس اکوادور قتل خروخه زامبرانو در سال 2020 را یکی از دلایل مهم افزایش خشونت‌ها می‌دانند.

زامبرانو که به نام‌های «راسکونیا و جی.ال» نیز شهرت داشت، رهبر گروه لوس چونروس بود که قدرتمندترین گروه این کشور بود و پس از مرگ او رقابتی شدید بین گروه‌های نسل جدید و قدیم برای کسب قدرت بیشتر در گرفت. رقابتی که پای مکزیکی‌ها و گروه مخوف سینالوآ را به جنگ مافیایی باز کرد.

موقعیت جغرافیایی این کشور که آن را  بین دو کشور کلمبیا و پرو که از تولید کنندگان اصلی مواد مخدر هستند قرار داده است می‌تواند علت اهمیت آن را برای کارتل مواد مخدر بین المللی سینالوآ توضیح دهد. این کشور همچین رو به روی کانال پاناما و سواحل غربی مکزیک و خلیج کالیفرنیا قرار دارد و مجموع این عوامل منجر به اهمیت یافتن این کشور برای حضور مافیا و جنگ قدرت بین آنها شده است. جنگ قدرتی بین مافیا که قربانیان اصلی آن شهروندان بی دفاع اکوادوری هستند و سود بالای چند صد میلیون دلاری آن برای خلافکاران است. مواد مخدر تنها محل کسب درآمد نیست و باجگیری نیز از فعالیت‌های آنها به حساب می‌آید. باجگیری‌هایی که در محلات تحت کنترل خلافکاران صورت می‌گیرد و کسب و کار اکوادوری‌ها را کساد کرده است. علاوه بر این موارد فعالیت این گروه‌ها در محلات مختلف شهری منجر به کسادی بازار جذب گردشگر شده است. بازاری که تا قبل از کرونا رو به رونق بود.

آینده مبهم در انتظار اکوادور

دولت اکوادور برای مقابله با کارتل‌ها از FBIکمک خواسته و وضعیت درماندگی این کشور کوچک آمریکای لاتین بسیار مشهود است. کشوری که انتخاباتی را در پیش دارد که می‌تواند در سرنوشت ملتش تاثیرگذار باشد. گرچه طبق نظرسنجی‌ها نزدیک به 40 درصد از واجدین شرایط میلی به هیچکدام از کاندیداها نشان نداده‌اند و بعد از ترور یکی از کاندیداها ممکن است که بسیاری از حضور در پای صندوق رای ترس داشته باشند اما ترور ویاویسنسیو می‌تواند علیه کارتل‌ها تمام شود و شروعی باشد بر پایان قدرت بلامنازع آنها بر خیابان‌.

مشکلات اقتصادی، امنیتی و رفاهی از جمله مشکلات اکوادور امروز است که کاندیداها برای انها وعده‌هایی را داده‌اند اما مشخص نیست که کدام کاندیدا بر مابقی غلبه خواهد کرد ولی چیزی که مشخص است این است که امنیت در صدر درخواست‌های مردم اکوادرو قرار دارد.