عقب نشینی حزب حاکم گرجستان از تصویب لایحه جنجالی

نسیم آنلاین: پس از دو شب اعتراضی خشونت آمیز چند هزار نفری در مقابل پارلمان این کشور در تفلیس، مقامات حزب حاکم اعلام کردند که از تصویب لایحه جنجالی «عوامل خارجی» عقب نشینی کرده‌اند. این تصمیم حزب «رویای گرجستان» به منظور کاهش تقابل و جلوگیری از افزایش خشونت در میان معترضان صورت گرفت.

سه شنبه هفته گذشته بود که تصویب اولیه این قانون در پارلمان این کشور منجر به خشم اعتراض مخالفان این لایحه شد و احزاب اپوزیسیون حزب حاکم اقدام به انتشار فراخوان به منظور اعتراض علیه این لایحه کردند. در نتیجه تصویب این قانون هزاران نفر از معترضان خشمگین به ساختمان پارلمان حمله کردند و موانع مقابل پارلمان این کشور را کنار زدند. معترضان از بمب‌های بنزینی، بطری‌های پلاستیکی و سنگ بر علیه نیروهای پلیس استفاده کردند و در نتیجه پلیس نیز واکنش نشان داد و با استفاده از گاز اشک آور و خودروی آب پاش بر علیه معترضان آنها را متفرق کرد. همچنین به گزارش پلیس این کشور تعداد 66 نفر در آشوب‌های سه شنبه گذشته در پایتخت این کشور بازداشت شدند و دست کم یک خودروی پلیس در پی این آشوب‌ها واژگون و 50 افسر پلیس نیز زخمی شدند.

لایحه عوامل خارجی

اعتراض مخالفان حزب حاکم بر علیه لایحه‌ای است که از آن به عنوان لایحه «عوامل خارجی» یاد می‌شود. حزب رویای گرجستان در این لایحه به دنبال تصویب قوانینی بود که طبق آن سازمان‌های این کشور از جمله گروه‌های غیر دولتی و رسانه‌های چاپی در صورتی که 20 درصد یا بیشتر از درآمد سالانه خود را از خارج از کشور دریافت می‌کنند، به عنوان عامل خارجی خود را معرفی کنند. این لایحه همچنین به دنبال افزایش دامنه «عوامل نفوذ خارجی» به افراد نیز بود و برای عدم رعایت این قانون مجازات‌هایی مانند جریمه نقدی و تا پنج سال زندان را در نظر گرفته بود. 

مخالفان و موافقان لایحه

احزاب مخالف لایحه معتقدند که این قانون تحت تاثیر قانونی است که در سال 2012 در روسیه تصویب شد و منجر به محدودیت رسانه‌ها و مطبوعات این کشور شد. مخالفان لایحه آن را قانون روسی نامیدند و با در دست داشتن پرچم‌های اتحادیه اروپا و اوکراین در اعتراضات شعار «نه به قانون روسی» سر دادند. سالومه زورا بیشویلی، رئیس جمهور گرجستان نیز اعلام کرده بود که در صورت رسیدن این قانون به میز کارش آن را وتو خواهد کرد. منتقدان و احزاب اپوزیسیون دولت مانند «جنبش ملی متحد» معتقدند که تصویب این لایحه باعث می‌شود تا صدای منتقد در کشور به حاشیه رانده شده و بی اعتبار شود. علت این دیدگاه معترضان این است که این لایحه مستقیما رسانه‌هایی که از خارج از کشور تامین مالی می‌شوند را هدف قرار داده است.

معترضان همچنین اعتقاد دارند که این لایحه علاوه بر سلب آزادی مطبوعات در این کشور منجر به تضعیف تلاش‌های گرجستان در جهت نامزدی عضویت در اتحادیه اروپا می‌شود. چارلز میشل، رئیس شورای اروپا پیش از این گفته بود که تصویب لایحه عامل خارجی در گرجستان با مسیر اتحادیه اروپا سازگار نیست. این در حالی است که سال گذشته گرجستان موفق به نامزدی عضویت در اتحادیه اروپا در کنار اوکراین و مولداوی نشده بود.

در مقابل نیز ایراکلی کوباخیدزه، رئیس حزب حاکم رویای گرجستان گفته بود که این قانون به ریشه کن کردن افرادی که بر علیه منافع کشور و کلیسای قدرتمند ارتدوکس گرجستان فعالیت می‌کنند کمک می‌کند. وی همچنین از اپوزیسیون رادیکال دولتش به دلیل تحریک معترضان به خشونت انتقاد کرد. حزب حاکم همچنین در پاسخ به ادعای مخالفان لایحه که آن را قانون روسی نامیده‌اند این لایحه را الگوبرداری از قانون ماموران خارجی ایالات متحده آمریکا که در سال 1930میلادی تصویب شده بود معرفی کردند.

علت درگیری و تضاد بخشی از جامعه گرجستان به خصوص ساکنین پایتخت این کشور را باید در گرایشات اروپایی مخالفان جستجو کرد. مخالفان اغلب به اتحادیه اروپا و غرب تمایل دارند و قانون اساسی این کشور نیز تحت تاثیر و نفوذ دیدگاه اروپایی تدوین شده است و این لایحه مستقیما گرایشات اروپایی در متن قانون اساسی این کشور را تضعیف می‌کرد. در کنار این موارد باید احساسات ضد روسی گرجی‌ها و شائبه روسی بودن این لایحه را نیز باید در مخالفت آنها با آن نظر گرفت.

واکنش‌ها به عقب نشینی مقامات حزب حاکم از تصویب لایحه

کاخاربر کموکلیدزه از مقامات حزب اپوزیسیون «برای گرجستان» این اقدام را یک پیروزی بزرگ برای مردم گرجستان دانست. یک هیئت اروپایی در گرجستان نیز از این اقدام دولت استقبال کرد و مقامات این کشور را دعوت به از سرگیری اصلاحات طرفدار اتحادیه اروپا در این کشور به منظور کسب نامزدی عضویت در اتحادیه اروپا کرد. این موضع‌گیری‌های غرب را می‌توان در امتداد سیاست‌های آنها در قبال جنگ اوکراین و تلاشی برای گسترش نفوذ در منطقه قفقاز دانست.